Zeehavenpolitie naar Zeeland om drugscriminaliteit terug te dringen

De komst van de zeehavenpolitie is mogelijk dankzij de vele miljoenen, die minister Dilan Yeşilgöz van Justitie en Veiligheid jaarlijks vrijmaakt voor de aanpak van de georganiseerde drugscriminaliteit op logistieke knooppunten, de zogeheten mainports. Naast de zeehavens gaat het om luchthaven Schiphol, havens in het Noordzeekanaalgebied en bloemenveilingen.

Vorig jaar stelde Yeşilgöz 13 miljoen euro beschikbaar voor de strijd tegen de georganiseerde drugshandel, maar ze streeft ernaar om vanaf 2025 structureel 29 miljoen euro te reserveren. Jaarlijks gaat daarvan 4 miljoen euro naar de zeehavens in Vlissingen, Terneuzen en Moerdijk. Het geld wordt besteed aan extra hekwerken, camera’s en weerbaarheidstrainingen. Ongeveer 1,2 miljoen gaat naar extra inzet van de politie: het zeehaventeam.

Het is de bedoeling om het huidige havenpolitieteam, dat uit elf agenten bestaat, uit te breiden naar een groep van zo'n 25 personen. Die kunnen uit de bestaande politiebezetting komen of van buiten de organisatie. Het nieuwe havenpolitieteam zal nauw optrekken met de douane, Koninklijke Marechaussee en de bedrijven, die actief zijn in de haven. Waar het team zich precies zal vestigen, is nog niet bekend.

De zeehavenpolitie in Rotterdam maakt daar deel uit van het Hit And Run Cargo-team (HARC), een samenwerkingsverband tussen de politie, Fiod, douane en het Openbaar Ministerie van Rotterdam bij de aanpak van ondermijning. Incidentdeel is het HARC-team nu ook al actief in Zeeland, maar vooralsnog komt hier geen eigen HARC-team.

De smokkel van drugs via zeehavens is een groeiend probleem, zowel in Rotterdam, Vlissingen als Antwerpen. In Rotterdam werd vorig jaar de meeste cocaïne onderschept (46.789 kilo), veel minder dan het jaar ervoor (72.808 kilo). In Vlissingen en Antwerpen gingen de vangsten juist omhoog: van 2100 naar 4157 en van 90.000 naar 110.000 kilo. Het is goed denkbaar dat de criminelen door verscherpte controles in Rotterdam vaker uitwijken naar de havens van Vlissingen en Antwerpen. ,,Ze zien Vlissingen, Borsele, Terneuzen en Moerdijk als één groot logistiek gebied”, zegt Manusama. ,,Drugsproblematiek is ook één groot probleem en dat kun je alleen maar aanpakken door veel samen te werken. Het gaat dan niet alleen om de overheden onderling, maar ook om de havenbedrijven.”

Terugkijkend naar het rapport dat onderzoeksinstituut TNO drie jaar geleden uitbracht, spreekt burgemeester Gerben Dijksterhuis van een mooie stap voorwaarts. Wetenschappers van TNO concludeerden in 2020 dat criminelen te veel vat hadden op de havens van Vlissingen, Borsele, Terneuzen en Moerdijk. ,,Er is in de afgelopen jaren veel gebeurd”, zegt Dijksterhuis, die tevens voorzitter is van de Havendriehoek Zeeland-West-Brabant. ,,We zijn aangewezen als mainport en krijgen nu structureel geld om de drugsproblematiek aan te pakken. Er ligt een goed plan en nu is het tijd om het uit te voeren.”

In 2020 leidde drugssmokkel via de Bijleveldhaven in Vlissingen-Oost tot de grootste drugsactie in Zeeland ooit: de operatie Portunus. Door de hele provincie vielen honderden agenten begin juli binnen bij bedrijven en woningen. Tien mannen, van wie de meesten in de haven werkten, moesten in die zaak vorige week voor de rechter in Breda verschijnen en hoorden celstraffen tot 8,5 jaar tegen zich eisen. De officier van justitie wees nadrukkelijk op het gevaar dat met de invoer van de verdovende middelen gepaard gaat en hoeveel geld ermee gemoeid is.