Nasleep van ongeval op Westerschelde: geen loodsplicht, wel strenger toezicht op cruiseschepen

Er komt wel strenger toezicht op naleving van de eisen die aan de bemanning worden gesteld. Ook wil de minister kijken naar het meer systematisch onderzoeken van ernstige ongevallen in de binnenvaart.  

In een brief aan de Tweede Kamer reageert de minister op aanbevelingen van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OvV). De raad onderzocht de toedracht van de aanvaring tussen een passagiersschip  en een chemicaliëntanker  op de Westerschelde bij Terneuzen. De bemanning van het cruiseschip sprak onvoldoende Engels, de verplichte voertaal op de Westerschelde. De communicatie verliep moeizaam en aanwijzingen niet werden begrepen. Ook was er te weinig kennis over de Westerschelde. De Onderzoeksraad concludeerde dat de bemanningsleden ‘wel bevoegd, maar niet voldoende bekwaam waren’.

De opvarenden van het cruiseschip Viking Idun ontsnapten in de nacht van 31 maart op 1 april 2019 aan een ramp. Op het allerlaatste moment kon de tanker Chemical Marketeer voorkomen dat ze dwars over het cruiseschip Viking Idun zou varen. De Viking Idun raakte met de boeg de zijkant van de tanker. Er raakten slechts enkele mensen lichtgewond. OvV-voorzitter Jeroen Dijsselbloem sprak van ‘een zeer verontrustend ongeval’: ,,Het heeft weinig gescheeld of hier was een ramp gebeurd.  Als de Viking Idun was gaan zinken hadden de passagiers, vooral oudere mensen, geen schijn van kans gehad, midden in de nacht op de Westerschelde.”

De minister schetst hoe lastig de controle op de Westerschelde is. ,,Overstappen vanaf een patrouillevaartuig naar riviercruiseschepen is lastig en gevaarlijk, nog meer gezien het feit dat riviercruiseschepen vooral in de schemer en nachtelijke uren varen. Ook beslaat het werkveld van één patrouillevaartuig een groot gebied. Dit leidt ertoe dat niet altijd handhavend kan worden opgetreden tegen schepen waarop de voertaal onvoldoende beheerst wordt.” De minister wil daarom controles uitvoeren voordat de schepen de Westerschelde opvaren.

De OvV noemde een loodsplicht voor passagiersschepen op de drukbevaren Westerschelde als mogelijkheid om de veiligheid te verbeteren. Minister Van Nieuwenhuizen stelt dat de Akte van Mannheim uit 1868 invoering van een algemene loodsplicht voor de binnenvaart in de weg staat. Dit verdrag garandeert de vrije doorvaart van goederen en personen. Wel staan algemene bepalingen over veiligheid in het verdrag, maar Nederland kan die niet op eigen houtje wijzigen. 

De Gemeenschappelijke Nautische Autoriteit voor de Westerschelde kan overigens wel een loodsplicht opleggen bij overtreding van de regels, zoals het onvoldoende machtig zijn van de voertaal.

Deze krant maakte eerder een reconstructie over het ongeluk, dat bijna verkeerd afliep. Lees die hier.