Na jaren van records minder hypotheken afgesloten: starter wint terrein

HDN registreerde in 2022 521.433 hypotheekaanvragen, ruim 7 procent minder dan het jaar ervoor (562.655). De oorzaak van die daling is de gestegen rente, de oorlog en de hoge inflatie. Door de rentestijging werden in het begin van 2022 nog veel hypotheken overgesloten, maar later in het jaar had die hoge rente - nu rond de 4 procent - volgens HDN een ‘duidelijk remmend effect op de hypotheekmarkt’.

Vooral in de laatste maanden van het afgelopen jaar is die kentering merkbaar. Nu de rente hoog is, wordt amper nog overgesloten. Het aantal aanvragen van mensen die een huis wilden kopen, lag in het vierde kwartaal op 52.600. Dat is ruim 20 procent minder dan in dezelfde periode een jaar geleden (66.200 aanvragen).

Niet alleen daalde het aantal aanvragen flink, maar ook de gemiddelde woningwaarde én het gemiddelde hypotheekbedrag namen af. Dat laatste bedrag lag eind vorig jaar op 315.400 euro. Dat is bijna 30.000 euro onder het jaargemiddelde en ruim 12 procent lager dan eind 2021.

De hypotheekcijfers sluiten naadloos aan bij de ontwikkelingen op de woningmarkt in 2022, waarin de markt duidelijk afkoelde. Na jaren van exploderende huizenprijzen werden er weer eens prijsdalingen genoteerd. Ook het aanbod en de verkooptijden namen toe.

Goed nieuws is er voor starters. Die groep wint terrein op de woningmarkt, afgaande op de HDN-cijfers. Zij deden 40.800 hypotheekaanvragen in 2022. Dat is 12 procent meer dan het jaar ervoor, toen deze groep nog een van de sterkste dalers was. Niet één type woningkoper kwam daar qua aanvragen boven. Vooral in de provincies Gelderland en Utrecht kregen meer starters een poot tussen de deur.

Uit onderzoek bleek eerder al dat starters steeds meer in hun koopkansen geloven. Zo zien meer starters zichzelf binnen een jaar een huis kopen dan een jaar geleden. Zij zullen zich gesterkt voelen door een aantal ontwikkelingen op de woningmarkt, zoals het verhogen van de NHG-grens en de invoering van opkoopbescherming en zelfbewoningsplicht, waardoor pandjesbazen en beleggers het leven zuur wordt gemaakt en er meer aanbod overblijft voor starters.

Wie een huis wil kopen, heeft nog altijd een flinke zak geld nodig. Gemiddeld werd er in 2022 volgens HDN zo’n 44.000 euro aan eigen middelen ingelegd. Dat is meer dan in 2021, toen het ging om 41.500 euro. Maar nu de woningmarkt af begint te koelen, komt er volgens het hypotheekplatform ook een voorzichtig einde aan de stijgingen van eigen geld. Zo ging het halverwege 2022 nog om een bedrag van 45.500 euro.