Waarom jij helemaal wordt lekgeprikt door muggen (en je partner niet)
VIDEOHet is weer zomer en de muggen komen massaal tevoorschijn. Bij het horen van gezoem in de slaapkamer weet je dat het de volgende ochtend raak is: je zit onder de muggenbulten. Maar waarom word jij wel altijd gestoken, en je partner niet? Entomoloog Bart Knols (Radboud Universiteit) legt het je in zijn college bij de Universiteit van Nederland uit.
Delen per e-mail
Om te beginnen is het belangrijk om te weten hoe muggen ons eigenlijk kunnen vinden. Het zijn alleen de vrouwelijke muggen die naar bloed prikken en zij zoeken hun prooi door middel van een soort antenne aan hun hoofd. Op deze antenne zitten geurreceptoren waarmee muggen ons tot op wel 70 meter afstand kunnen waarnemen.
Aan die nauwkeurige waarneming helpen wij zelf mee. Mensen geven door hun huid namelijk meer dan driehonderd chemische verbindingen af waarvan muggen een deel kunnen opvangen. Daar bovenop ademen we meer dan honderd chemische verbindingen uit die ook worden waargenomen door muggen. Welke verbindingen we precies uitscheiden, hangt af van onze genen maar ook van ons dieet. Hierdoor heeft ieder mens heeft een uniek geurprofiel: we ruiken allemaal anders.
Muggen reageren op dit geurprofiel. Een deel van de geuren trekt muggen aan, dit zijn attractieve geuren. Geuren die muggen aantrekkelijk vinden, zijn de geur van zweetvoeten, de geur die je uitstoot na het sporten en net nadat je bier gedronken hebt. Ook zijn zwangere vrouwen extra aantrekkelijk voor muggen omdat ze door hun verhoogde stofwisseling veel chemische verbindingen uitademen.
Aantrekkelijk
Maar ieder mens produceert ook geuren die muggen juist afstoten. Om te bepalen of een mug een specifiek geurprofiel aantrekkelijk vindt of juist niet, gaat het om de verhouding tussen attractieve geuren en afstotende geuren. Hoe meer attractieve geuren je uitscheidt, hoe meer de mug op jou af zal komen. Ieder mens ruikt dus anders en zo kan het dat jij, omdat je meer attractieve geuren uitstoot, vaker gestoken wordt dan je partner.
Gelukkig kunnen we onze attractieve geuren beïnvloeden. Op basis van de kennis van welke stoffen muggen aantrekken en afstoten, worden mug-afstotende middelen gemaakt om jou tegen de mug te beschermen. Knols vertelt over een aantal fabeltjes en over de middeltjes die wél echt werken.
Eerst de fabeltjes: veel knoflook eten zou muggen wegjagen. Volgens Knols werkt dit heel goed om andere mensen op afstand te houden, maar muggen trekken zich hier niks van aan. Ten tweede de bekende citronellakaars, die vaak wordt ingezet om muggen af te weren. Het is nooit wetenschappelijk bewezen dat zo’n kaarsje op tafel ook maar enig effect heeft. Als laatste de apps met ultrasoon geluid die zogenaamd het geluid van de mannelijke mug nabootsen: ook dit is totale nonsens, aldus Knols.
Knoflook houdt andere mensen op afstand, maar muggen trekken zich er niks van aan
Insmeren
Wat werkt dan wel? Knols geeft het advies dingen te gebruiken waarmee je jezelf volledig insmeert. Hijzelf gebruikt eucalyptusolie met de actieve stof citriodiol. Dit stoot de muggen tot wel zes tot acht uur af, is op natuurlijke basis en daarom ook niet schadelijk voor de gezondheid. Een andere optie is DEET. Van deze stof, die niet zo goed is voor de gezondheid, wordt 20 procent geabsorbeerd door de huid. Dit is daarom niet de gezondste optie, maar wel een heel effectieve!
Als je er dus vanavond weer tegenop ziet lekgeprikt te worden, ga dan even langs de apotheek voor een flesje eucalyptusolie of DEET. Dan zitten jij en je partner morgenochtend beiden zonder jeuk aan het ontbijt. Is wel zo eerlijk.
Dit is een wekelijkse bijdrage van de Universiteit van Nederland.
De Universiteit van Nederland heeft vanaf nu ook een podcast. Vind ze terug op Spotify (http://bit.do/UvNL-Spotify) en iTunes (http://bit.do/UvNL-iTunes).
Verder in het nieuws
-
PREMIUM
Dit zegt de wetenschap Bang voor spinnen? Binnen 2,5 uur kun je van die angst af zijn
Van de zeshonderd spinnensoorten in Nederland is er niet één gevaarlijk voor mensen. Toch weten de kleine beestjes velen bang te maken. Hoe komt dat? -
Video Wetenschappers: Je kunt dingen leren tijdens je slaap
Tijdens je slaap kan je geheugen manipuleren en zo herinneringen wissen of een vreemde taal leren. Het klinkt als sciencefiction, maar de wetenschap is dichterbij dan je denkt. Lucia Talamini is neurobioloog aan de Universiteit van Amsterdam en legt in dit college bij de Universiteit van Nederland* uit hoe zij onderzoek doet naar geheugenmanipulatie op specifieke momenten in de slaap. -
Neuroot of doorzetter? Deze dna-test zegt iets over je karakter
Ben je impulsief of geduldig, een controlfreak of neuroot? Een dna-test kan aantonen voor welke karaktereigenschappen je aanleg hebt. Topatlete Dafne Schippers bijt het spits af in een ludieke campagne. -
video Recordmissie ten einde: na 15 jaar zwijgt Marsverkenner Opportunity
Na vijftien jaar op de planeet Mars te hebben rondgereden is vandaag een einde gekomen aan het avontuur van Marsverkenner Opportunity. Het dappere karretje reageert niet meer op commando's van de vluchtleiding en pogingen het contact te herstellen, leverden niets op. -
NASA doet ultieme poging om contact met verstomde marslander Opportunity te herstellen
Het Amerikaanse ruimteagenschapt NASA gaat een laatste poging doen om het contact met marslander Opportunity te herstellen. Het karretje heeft al acht maanden niks meer van zich laten horen. Door een enorme stofstorm kon de batterij van de Opportunity niet worden opgeladen met de zonnepanelen.
-
Enorme inslagkrater ontdekt onder twee kilometer dik Groenlands ijs
Diep onder het ijs van Groenland is een oude krater gevonden, waar lang geleden waarschijnlijk een ruimterots is ingeslagen. De krater is tussen 100.000 jaar en 100 miljoen jaar geleden ontstaan. -
NASA: Ruimtesneeuwpop Ultima Thule heeft geen rond maar plat achterste
De 'sneeuwpop' in de Kuipergordel, een gebied met vele miljarden komeetachtige, uit steen en ijs bestaande objecten voorbij de baan van Neptunus, die vorige maand een bezoek kreeg van ruimtevaartorganisatie NASA, heeft geen rond maar een plat achterste. -
video Opkomend water maakt van Miami een spookstad
Jeannette den Boer en Stefan Coppers maken een wereldreis om te ervaren hoe klimaatverandering het dagelijks leven elders op aarde nu al ontregelt. Deze is wekelijks te zien op deze website. Bekijk hierboven aflevering twee over Miami.