Onderzoekers vinden sterke aanwijzingen voor leven op Venus
Update/videoDe aarde is mogelijk niet de enige planeet waar leven voorkomt. Hoog in de dampkring van de planeet Venus hebben wetenschappers nu sterke aanwijzingen voor leven gevonden. Het gaat om microbes, minieme organismen, die misschien door de lucht van Venus zweven.
Delen per e-mail
Een internationaal team van sterrenkundigen heeft in de wolken van Venus het zeldzame molecuul fosfine gemeten. Dat gas, ook wel fosforwaterstof genoemd, ontstaat door toedoen van microbes die gedijen in omgevingen zonder zuurstof.
De wetenschappers hebben ook gekeken of er misschien een andere bron voor de fosfine kan zijn. Bliksem en vulkanen kunnen bijvoorbeeld kleine hoeveelheden fosfine creëren. Maar in de dampkring van Venus zit 10.000 keer zo veel fosfine als zulke bronnen ooit zouden kunnen maken, rekende het team uit.
Onomstotelijk bewijs voor leven op Venus is de ontdekking nog niet, benadrukken de onderzoekers. Ze spreken van een ‘mogelijk teken van leven’ waarvoor geen plausibele andere verklaring is. Voor de bevestiging van buitenaards leven is nog veel meer onderzoek nodig. De beste manier om zekerheid te krijgen, is door een ruimtesonde naar Venus te sturen. Die zou misschien materiaal voor onderzoek kunnen terugbrengen naar de aarde.
Lees door onder de impressie.
‘Onverwachte bonus’
Wetenschappers zoeken al langer naar leven buiten de aarde, maar Venus werd nooit gezien als een echt serieuze kandidaat. Met een gemiddelde temperatuur van bijna 500 graden is het de heetste planeet in ons zonnestelsel. De luchtdruk op het oppervlak is 92 keer zo hoog als die op aarde en in de lucht hangen ondoordringbare wolken van zwavelzuur.
,,Het vinden van fosfine op Venus was een onverwachte bonus”, zegt onderzoeker Clara Sousa Silva. ,,De ontdekking roept veel vragen op, zoals hoe een organisme kan overleven. Op aarde kunnen sommige microbes 5 procent zuur in hun omgeving aan. De wolken van Venus bestaan vrijwel helemaal uit zuur.”
Het onderzoek werd uitgevoerd door ongeveer twintig wetenschappers van Britse en Amerikaanse universiteiten. Ook de Europese sterrenkunde-organisatie ESO, waar Nederland bij is aangesloten, was bij de studie betrokken. De ontdekking staat in het belangrijke wetenschapsblad Nature Astronomy en is vandaag naar buiten gebracht door de Britse Royal Astronomical Society.
Wetenschappers zoeken ook naar krioelende microbes op Mars, op de Jupitermanen Europa en Ganymedes, en op de Saturnusmanen Enceladus en Titan. Tot op heden is de aarde de enige planeet waar leven bekend is.
‘Geweldig, een keertje niet op Mars’
,,Geweldig”. Zo noemt astrobiologe Inge Loes ten Kate van de Universiteit Utrecht de ontdekking van mogelijk leven op Venus door een internationaal team van wetenschappers. ,,Het is vooral erg leuk dat het Venus is: een planeet binnen ons zonnestelsel, maar een keertje geen Mars.”
Op de rode planeet worden vaker ontdekkingen gedaan die erop wijzen dat er wellicht leven mogelijk is, zoals de aanwezigheid van methaan. ,,Dat molecuul associëren we op aarde met leven. Net als fosfine, wat nu in de dampkring van Venus is gevonden. Maar op Venus hebben we leven tot nu toe altijd uitgesloten. Het is er te zuur en met name veel te warm, zo’n vijfhonderd graden Celsius. Hoger in de atmosfeer is het echter koeler, dus daar zou het misschien mogelijk zijn.”
Het internationale team heeft fosfine ontdekt in de wolken van Venus. ,,Althans, hun interpretatie van de metingen luidt dat het om fosfine gaat”, nuanceert Ten Kate. ,,Vervolgens is de vraag: hoe komt dat molecuul daar? Het kan zijn dat het met materie uit de ruimte mee is gekomen, of het kan bijvoorbeeld dat er op Venus geologische processen plaatsvinden die we nog niet kennen. De aanwezigheid van leven is de meest complexe verklaring. Je moet eerst alle andere verklaringen uitsluiten.”
Volgens de onderzoekers is de hoeveelheid aangetroffen fosfine echter vele malen groter dan niet-levende bronnen zouden kunnen voortbrengen. Ten Kate: ,,Het ziet eruit als een gedegen onderzoek. Andere wetenschappers zullen nu met verschillende meetinstrumenten gaan proberen of ze ook fosfine kunnen vinden. Ik ben er heel blij mee, want ik ben een groot voorstander van onderzoek binnen ons eigen zonnestelsel. Er wordt veel onderzoek gedaan naar exoplaneten, buiten ons zonnestelsel, voor antwoorden op de vraag waar leven vandaan komt. Ik denk dat het minstens even waardevol is de processen dichter bij huis goed te begrijpen.”
Als daadwerkelijk kan worden bewezen dat leven op Venus mogelijk is, roept dat allerlei spannende vragen op, aldus Ten Kate. ,,De wetenschap gaat er vanuit dat het leven op aarde hier is ontstaan. Dus als er leven op Venus is, hoe komt dat daar dan? Is het vanaf de aarde meegereisd, bijvoorbeeld met een meteoriet? Of is het op Venus zelf ontstaan? Er zou dan in ieder geval voor het eerst bewezen zijn dat we niet alleen zijn.”
Meestal zoeken onderzoekers op Mars naar leven.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUMVideo
Donorhart mogelijk langer goed met hulp van de ijsvis
Elk jaar sterven er mensen omdat ze een donororgaan niet op tijd krijgen. De oplossing zou wel eens in het bloed van ijsvissen kunnen zitten. -
Vanavond ideaal weer om Mars te spotten
Het zijn goede dagen voor liefhebbers van planeten: Mars is in deze periode goed zichtbaar aan de sterrenhemel, zelfs met het blote oog. Komende nacht lijkt alles echt gunstig om de rode planeet goed te kunnen zien: geen bewolking dankzij brede opklaringen en een nieuwe maan die de hemel extra donker maakt. -
PREMIUM
Zuid-Afrika stopt met AstraZeneca-prik: werken de coronavaccins nog wel tegen nieuwe varianten?
Nu nieuwe coronavarianten ook in Nederland het traditionele virus wegdrukken, wordt die ene vraag steeds urgenter: werken onze vaccins wel? De wetenschappelijke wereld is er nog lang niet gerust op. In Zuid-Afrika wordt er voorlopig niet meer geprikt met het vaccin van AstraZeneca. -
Hepatitis C-onderzoekers winnen Nobelprijs Geneeskunde: Mogelijk miljoenen levens gered
De Nobelprijs voor Geneeskunde is gewonnen door onderzoekers Harvey J. Alter, Michael Houghton en Charles Rice. Het Nobelcomité kent de prijs toe vanwege hun onderzoeken die geleid hebben tot de ontdekking van het hepatitis C-virus. De winnaars kregen het nieuws kort voor de officiële bekendmaking te horen van secretaris-generaal Thomas Perlmann. -
PREMIUMvideo
Het belang van bewegen: ‘Van 4000 naar 8000 stappen per dag halveert de kans op overlijden’
Neuropsycholoog Erik Scherder en cardioloog Leonard Hofstra willen iedereen met betere voeding meer in beweging krijgen. ,,Het leven wordt nu soms te gemakkelijk gemaakt’’, aldus de specialisten.
-
'Totaal aantal Nederlanders sinds 1581: 59 miljoen'
Tussen 1581, het jaar van de Nederlandse 'onafhankelijkheidsverklaring', en nu hebben ongeveer 59 miljoen mensen in Nederland gewoond. Dat hebben wetenschappers berekend op verzoek van het tijdschrift Quest Historie. -
Video
Verkenningsrobot Perseverance landt succesvol op Mars en stuurt eerste foto
Het ging razendsnel, maar na zeven spannende minuten kon de vluchtleiding van NASA opgelucht ademhalen. De marsverkenner die ze zeven maanden geleden het luchtruim instuurden, heeft het oppervlak van de rode planeet bereikt. Slechts enkele minuten later volgde de eerste foto al. -
Advies Gezondheidsraad: Geef eerste AstraZeneca-vaccins aan mensen tussen 60 en 65 jaar
De eerste doses van het vorige week goedgekeurde coronavaccin van AstraZeneca zouden moeten gaan naar mensen tussen de 60 en 65 jaar. Dat is het advies van de Gezondheidsraad. Volgens de raad wordt hiermee ‘zo snel mogelijk zo veel mogelijk ernstige ziekte en sterfte door Covid-19 voorkomen’.