Maansteenjager spoort verdwenen aandenkens aan Apollo 11-missie op
Het eerste dat astronaut Neil Armstrong moest doen toen hij op 20 juli 1969 voet op de maan zette, was een handvol stenen en maanstof pakken. ,,Voor het geval ze een noodlancering moesten maken'', zegt Joseph Gutheinz. Uiteindelijk kwamen veel meer maanstenen mee naar de aarde. Waar ze gebleven zijn, is in veel gevallen een raadsel. Gutheinz jaagt er sinds 2002 achteraan. En met succes.
In totaal kwam zo'n 22 kilo materiaal mee terug van de maanmissie, waaronder 22 stenen. President Nixon stuurde, om Armstrongs beroemde woorden '... one giant leap for mankind' te onderstrepen, een stukje steen naar alle 50 Amerikaanse staten. Elk van de staten kreeg een steentje, gevat in een plexiglas doosje dat samen met de staatsvlag op een houten bordje zat gelijmd.
Een aantal ervan ging naar musea, terwijl andere maansteentjes in de staatshoofdstad werden uitgestald. Heel zuinig werd er echter niet mee omgesprongen en veel van de stenen bleken na verloop van tijd onvindbaar. Gutheinz, een voormalig NASA-onderzoeker, was hoogstelijk verbaasd dat de historische aandenkens niet netjes zijn gedocumenteerd.
Tastbare geschiedenis
,,Het is een tastbaar stukje geschiedenis'', meent Joseph. ,,Het gaat mijn verstand te boven.'' Toen hij in 2002 zijn speurwerk begon, waren naar schatting 40 staten het spoor naar de buitenaardse kleinoden bijster. Gutheinz: ,,De oorzaak ligt hierin dat we het idee hadden dat teruggaan naar de maan iets zou zijn dat met regelmaat zou gebeuren''. Het tegendeel bleek waar.
Er kwamen nog maar vijf uitstapjes naar de maan. De laatste landing was die van de Apollo 17 in 1972, waarna de Verenigde Staten er de brui aan gaven. Om haar dankbaarheid voor het Apolloprogramma te tonen, en de nodige goodwill te kweken, stuurde de overheid na de laatste maanlanding nogmaals stenen naar de afzonderlijke staten. Veel daarvan zijn ook zoek.
Op de zwarte markt
,,NASA heeft niet bijgehouden waar de stenen zijn gebleven, nadat ze aan Nixon zijn gegeven om uit te delen'', zei Bill Barry, hoofdhistoricus bij de ruimtevaartorganisatie. Volgens Barry wilde NASA ze graag opgespoord zien. Gutheinz kwam er al snel achter dat sommig maanstenen op de zwarte markt werden aangeboden. Illegale handelaren vroegen er miljoenen voor.
Stenen die door de Apollo-astronauten zijn meegebracht, worden beschouwd als nationale schatten en mogen niet legaal verkocht worden binnen de VS. Niet alle zoekgeraakte stenen doken op de zwarte markt op. Van de stenen die Nixon aan andere landen schonk, zo'n 135, bleek zelfs 70 procent niet te traceren. Gutheinz' speurtocht bracht hem dan ook naar onverwachte plekken.
Deadliest Catch-kapitein
Twee steentjes doken op bij oud-gouverneurs van de staten West Virginia en Colorado. Een andere werd teruggevonden in een legeropslag in Minnesota. Een van de stenen bleek in bezit te zijn een krabbootkapitein in Alaska, bekend van de tv-serie 'Deadliest Catch'. Alle vondsten en vindplaatsen werden door Gutheinz, met hulp van studenten, vastgelegd in een database.
Nog niet alle door Nixon geschonken stenen zijn terecht, maar de NASA-speurneus hoopt de laatste twee op te sporen voor het 50-jarig jubileum van de Apollo 11-missie, volgend jaar zomer. De afgelopen weken doken twee verdwenen stukjes uit de staten Louisiana en Utah op. De enige die nu nog ontbreken zijn die uit New York en Delaware. Die laatste werd in 1997 gestolen uit een museum.
Het is een behoorlijke klus geweest voor Gutheinz, die tegenwoordig advocaat is, om de lunaire weggevertjes te achterhalen. Met behulp van oproepen in lokale kranten en de helpende hand van universiteiten en planetariums is zijn missie toch geslaagd. Met een beetje geluk zijn in juli 2019 alle stenen voor het publiek te zien. ,,De mensen op aarde verdienen dit'', zegt Gutheinz trots. ,,Ze verdienen het om te zien wat onze astronauten hebben bereikt en er deel vanuit te maken.''
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Ontdekker aidsvirus Luc Montagnier (89) overleden
De ontdekker van het aidsvirus, de Franse wetenschapper Luc Montagnier, is overleden. Hij won met die ontdekking uit 1983 de Nobelprijs voor Geneeskunde in 2008. -
Tasje met maanmateriaal van historische Apollo 11-missie geveild
Een tasje gevuld met materiaal dat astronaut Neil Armstrong op de maan verzamelde, is vanavond onder de hamer gegaan voor ruim 1,5 miljoen euro. De verkoop is onderdeel van een veiling van artikelen van de beroemde Apollo-missie in New York. Achter de veiling van het witte, stoffen zakje, dat in 1969 werd gevuld, zit een behoorlijk conflict. -
PREMIUM
Nasa en ESA maken plannen voor schoonmaak ruimte-afvalberg
De ruimte rond de aarde vervuilt in zo’n rap tempo dat het wachten is op ongelukken. Restanten van de ruimtevaart kunnen belangrijke satellieten en zelfs het ruimtestation ISS, ernstig beschadigen. Wetenschappers waarschuwen voor een kettingreactie die alle ruimtevaart kan ontregelen. -
Zo zet je gezichtsherkenning en vingerafdrukscanner van je telefoon snel uit
Je smartphone ontgrendelen met je gezicht of vingerafdruk klinkt veilig, maar in geval van nood kan het juist een beveiligingsrisico zijn. Iemand kan onder dwang je gezicht scannen of onopgemerkt je vingerafdruk bemachtigen. Gelukkig kun je dit voorkomen. -
Langste bliksemflits ooit gemeten strekte zich uit over drie staten in de VS
Twee bliksemrecords zijn twee jaar geleden gebroken boven Noord- en Zuid-Amerika. De langste bliksemflits ooit gemeten was volgens de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) bijna 770 kilometer en strekte zich uit over drie staten in de VS.
-
PREMIUMWetenschap
Dit zijn dé wetenschapstalenten van de toekomst
Wie zijn in ons land de onderzoekers van de toekomst? New Scientist vroeg aan gelauwerde wetenschappers om talenten te kiezen die in hun ogen een belangrijke rol gaan vervullen. -
Energierekening
Ad: ‘Ik heb zelf ventilatoren onder de radiator geklikt voor optimale verwarming’
Hoeveel geld besteed jij aan energie in huis? Hoe probeer je de kosten omlaag te brengen? Deze vragen stellen we elke week aan een Nederlander. Vandaag: Ad Voermans (66) uit Rijen, bij Breda. -
Werk jij liever thuis omdat je daar productiever bent? ‘Gaat om meer dan je to-dolijst afstrepen’
Een goede verstandhouding met collega’s, leidinggevenden of klanten maakt je werkdag niet alleen plezieriger, maar zorgt er ook voor dat je meer gedaan krijgt. Mirjam Wiersma, auteur van twee boeken over zakelijk flirten, vertelt hoe je jezelf op de kaart zet en mooie relaties opbouwt met anderen. Deze keer: een intern netwerk.