Zij houden vanachter een scherm Nederland veilig, 24 uur per dag: ‘Het kan opeens totale chaos zijn’

‘We plaatsen die rode kruizen echt niet om je te pesten’
Sarah el Miligi (39), wegverkeersleider bij Rijkswaterstaat

,,Vanuit vijf regionale verkeerscentrales houden we 24/7 de Nederlandse rijkswegen in de gaten. Ik werk vanuit Velsen, voor de regio Noordwest Nederland. Binnenkort opent de nieuwe Gaasperdammertunnel, dan werken we met zeven wegverkeersleiders per dienst in plaats van de huidige zes. Tunnels hebben meer aandacht nodig, want als daar iets gebeurt, is de kans op schade groter en komt de veiligheid van weggebruikers eerder in gevaar.

Bij een incident plaats ik de rode kruizen boven de weg en let ik op de doorstroming. Ook schakel ik een weginspecteur in en zet ik actuele verkeersinformatie in de systemen. Hoe meer er gebeurt op de weg, hoe uitdagender ons werk wordt. Dat klinkt gek, maar je moet heel veel ballen tegelijk in de lucht houden en dat maakt het leuk. Door corona is het erg rustig op de weg. Laatst was het wel heel erg rustig en toen zei ik voor de grap dat er wel weer wat groots mocht gebeuren. Dat moet je dus nooit zeggen, want toen gebeurde er meteen wat. 

Als wij ons werk niet doen, dan kan het ontzettend vastlopen op de snelwegen. Wij zijn degenen die de spitsstroken openen, dat gebeurt niet vanzelf. Niet iedereen snapt ons werk. Sommige automobilisten reageren heel kort door de bocht, dan vinden ze bijvoorbeeld dat we onterecht rijstroken afsluiten. We plaatsen die rode kruizen echt niet om je te pesten. Laatst hadden we iemand die door kruizen reed, de pionnen omver reed en keihard richting mijn collega op de weg koerste. Dat brengt weginspecteurs echt in gevaar.

Het kan op de weg opeens totale chaos zijn, dus je moet veel in de gaten houden: Je hebt vijf beeldschermen en heel veel camerabeelden van de weg voor je neus. Je moet kunnen multitasken, maar inmiddels is dat voor mij een automatisme geworden. Ik vind het leuk werk. Ik kom na drukke dagen voldaan thuis, je hebt dan echt het idee dat je iets gedaan hebt.”

‘Als wij ons werk niet doen, dan staat het vliegverkeer in Nederland stil’
Martijn Duijkers (40), luchtverkeersleider bij Luchtverkeersleiding Nederland (LVNL)

,,Door de coronacrisis werden er veel vluchten geschrapt en was het in het begin onduidelijk of er wel genoeg werk was. Maar LVNL kon gelukkig iedereen aan de slag houden. Ik werk op Schiphol en heb daar drie werkplekken: op de radar, de grote toren en de toren bij de Polderbaan. 

Ons werk begint op de toren. Nadat een vliegtuig klaar is met taxiën, meldt de piloot zich bij ons. Ik check dan of het luchtruim vrij is en geef de piloot toestemming om te starten. Wanneer het vliegtuig op 600 meter hoogte is, nemen mijn collega’s op de radarzaal de communicatie over. Zij begeleiden het vliegtuig naar de snelwegen ‘in de lucht’ boven Nederland en Europa. Met behulp van de radar zorgen wij ervoor dat het vliegtuig tussen het andere verkeer wordt ingepast. 

Voor ik bij LVNL kwam, werkte ik bij Defensie op maritieme patrouillevliegtuigen. Na een aantal jaar had ik behoefte aan iets nieuws in de luchtvaart. Ik was eigenlijk wel benieuwd naar wat ze in die verkeerstoren deden waar ik altijd contact mee had. Niet iedereen weet wat mijn werk hier precies inhoudt. Ik krijg weleens de vraag of wij diegenen zijn die met pinpongbatjes op de baan staan, dat is niet zo. Mensen denken ook vaak dat ik voor KLM werk, maar LVNL is een apart bedrijf. 

Als wij ons werk niet doen, dan staat het vliegverkeer in Nederland stil. Ook in stressvolle situaties doen wij gewoon ons werk. Die worden een op een nagebootst in een trainingssimulator. Je wordt echt overal in getraind. Zoals in extreme weercondities, die hebben veel effect op piloten. Daar moet je wel op kunnen anticiperen.

Afgelopen najaar dachten we dat het een redelijk rustige warme dag was. Maar ineens begon het te onweren en stormen. Een goede samenwerking met de piloten is dan op dat moment extra belangrijk. Dat was echt zo’n dag waarop vliegtuigen helemaal schuin komen aanvliegen richting de landingsbaan. Toen ik ‘s avonds naar huis ging, was ik er echt trots op dat we alle vliegtuigen weer veilig konden laten landen.

Om dit werk te kunnen doen moet je een combinatie hebben van ruimtelijk inzicht en besluitvaardigheid, dat moeten je kernwaarden zijn. Omdat die vaardigheden wat achteruitgaan als je ouder wordt, mogen luchtverkeersleiders iets eerder met pensioen, vanaf 58 jaar. Ik mag gelukkig nog bijna 20 jaar.” 

‘Als wij niet goed reageren op meldingen, krijgt criminaliteit de vrije hand’
Dennis Vink (42), teamleider alarmcentrale beveiligingsbedrijf Securitas

,,We zitten in een control room met allemaal schermen, zoals je die op tv en in films ook ziet. Hiervandaan kunnen we 24/7 alles goed in de gaten houden en aansturen. We ontvangen hier ruim 100.000 alarmmeldingen per maand. Ook storingen komen hier binnen.

Daarnaast ontvangen wij het beeld van zo’n 5000 camera’s die bijvoorbeeld op bedrijventerreinen, in winkels, bij tankstations en woonhuizen hangen. Zodra wij een melding krijgen, kijken wij of er inderdaad iets aan de hand is en sturen we een collega van de mobiele surveillance of meteen de politie naar de betreffende locatie.

In de high security room houden we ons bezig met de beveiliging van bedrijven of particulieren met een hoger risicoprofiel. Dit zijn complexe casussen en worden in een speciale ruimte behandeld. Vanwege de veiligheid kan ik hier ook niet meer over zeggen. Een ander voorbeeld van ons werk is transportbegeleiding op afstand. We weten van vrachtwagens met een risicovolle lading precies welke route zij gaan rijden, zowel in Nederland als in het buitenland. Op het moment dat zij daarvan afwijken, of een extra stop maken, krijgen wij hiervan een melding.

Als wij niet goed reageren op meldingen, krijgt criminaliteit de vrije hand. Onze centralisten en ik dus ook worden getraind in allerlei situaties. Hierdoor kunnen we ook in panieksituaties, zoals een overval, een alarmmelding rustig en gestructureerd afhandelen. Het hoofd koel houden bij een calamiteit is natuurlijk heel erg belangrijk.

Ik heb weleens een dag met twee overvallen gehad, dat was wel even stressvol. Maar ook met slecht weer is het hard werken. Dan komen er door de wind veel meer (valse) meldingen binnen omdat de camera’s beschadigd raken of omdat er een tak voor de camera hangt en hij daardoor een alarm afgeeft. Daarom houden we het weerbericht continu in de gaten, zodat we op tijd kunnen opschalen. Wettelijk is namelijk vastgelegd dat we binnen een aantal seconden dienen te reageren op een melding. Daar worden we elk jaar op gecontroleerd.”

Beveiligingsbedrijven zijn naarstig op zoek naar nieuw personeel. Maar wie beveiliger wil worden, moet over veel vaardigheden beschikken en dat maakt de zoektocht lastig: