Wat als je helemaal geen manager wilt worden? ‘Gewoon goede vaklui ondergewaardeerd’

Even dacht ik dat ze iets heel ergs ging vertellen. We zijn tijdens het wandelen neergestreken op een bankje en drinken thee uit een zelf meegebrachte thermoskan. ,,Ik ben gevraagd om manager van de afdeling te worden”, zegt ze vlak. ,,Wauw, wat goed!”, roep ik blij, maar zelf staart ze wat in haar kunststof mok. Het had voor haar niet gehoeven. Ze is blij met haar baan zoals hij is. Leidinggeven aan haar eigen team vraagt om heel andere vaardigheden.

Voor veel mensen zou zo’n promotie een fantastisch compliment zijn. Maar toch. Waarom waarderen bedrijven leidinggevenden zoveel meer dan gewoon goede vaklui? Wie wil stijgen in salaris, prestige, kansen en werkomstandigheden moet gaan managen, de ladders beklimmen en stijgen in de hiërarchie. Gewoon echt goed zijn in een vak is alleen interessant wanneer je topsporter, popster, acteur of boekenschrijver bent.

Eindeloos promotie maken kan alleen maar misgaan, beweerde docent Laurence J. Peter decennia geleden. Hij schreef in 1968 het satirische boek Het Peterprincipe. Volgens die theorie stijgt iedereen net zo lang totdat hij een niveau heeft bereikt waarin hij totaal niet meer functioneert. Omdat er ineens leidinggevende taken bij komen kijken of de baan gewoon te moeilijk wordt. Volgens hem leveren al die opwaartse promoties uiteindelijk alleen maar slechte managers op, die hun taken verzuimen en waar je nooit meer vanaf komt.

Het was een soort van serieuze grap, dit Peterprincipe. Maar in 2018 ontdekten onderzoekers van onder andere MIT en Yale dat er zeker een kern van waarheid in zit. Zij beoordeelden de prestaties van ruim 53.000 verkopers, waarvan 1500 een promotie hadden gekregen. Hoe beter de verkopers waren in hun baan, hoe groter de kans dat ze een baan als manager werd aangeboden. Tegelijkertijd bleken zij de slechtste managers. Goede verkoop-skills maakten van hen nog geen goede manager, waardoor de prestaties van het hele team inzakten.

Natuurlijk hóeft dit niet zo te gaan, er zijn uitzonderingen. En wanneer een kersverse manager al in teamverband werkt en goede begeleiding krijgt, kan hij zich heus ontwikkelen tot een prima manager. Waarschijnlijk krijgt mijn vriendin die taken uiteindelijk best wel onder de knie. Maar wat heeft een bedrijf aan een redelijke manager als het ook een waanzinnige vakvrouw kan hebben?

Meer weten over psychologie en werk? Lees Chantals boeken Waarom perfectionisten zelden gelukkig zijn, 13 tips tegen perfectionisme (2021) en Ons feilbare denken op het werk (2018).

Bekijk hier al onze video’s over werk en carrière: