'Nu steeds meer mensen 100 worden, is het raar om ze op hun 50ste af te schrijven'

Nu we steeds ouder worden en langer willen en moeten doorwerken, moeten we ook zorgen dat we zo fit en gemotiveerd blijven dat we langer kúnnen doorwerken. Daar moet de nieuwe leerstoel ‘succesvol ouder worden op het werk’, een samenwerking tussen de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) en de Open Universiteit, aan bijdragen. Deze nieuwe leerstoel wordt bekleed door Annet de Lange, lector aan de HAN en gepromoveerd op het onderwerp arbeid en gezondheid.

Hoe gaat u deze nieuwe leerstoel invullen?
,,Ik wil nieuw onderzoek opzetten dat zich meer richt op het voorkomen van klachten dan op genezing. We kijken naar de hele levensloop van werknemers, naar belangrijke veranderingen in iemands leven, zoals kinderen krijgen, scheiding, mantelzorg. Veel mannen en vrouwen worden bijvoorbeeld nog tamelijk naïef vader en moeder, ze onderschatten de invloed die dat heeft op hun werkende leven. Het is goed om te kijken hoe we beter kunnen inspelen met die balans tussen privéleven en werk.”

U wilt problemen als burn-out terugdringen?
,,Ja, ik wil in kaart brengen hoe de werkdruk verandert gaandeweg iemands leven, en wat jongeren en ouderen daarin van elkaar leren. Daarnaast wil ik kijken naar welke lessen we kunnen trekken uit de levensverhalen en ervaringen van mensen die op hun zeventigste nog vitaal en tevreden aan het werk zijn. Zo kunnen we beter in beeld brengen wat de invloed is van regelmatig van werkgever wisselen en of er verschil is in oud worden als zzp’er of in loondienst.”

Zijn de resultaten vooral interessant voor werkgevers of voor werknemers?
,,Voor allebei. Werkgevers hebben er ook baat bij, want als zij hun medewerkers gezond en vitaal aan het werk kunnen houden, worden de kosten aan ziekteverzuim en productieverlies teruggedrongen. Werknemers – en dat geldt zowel voor mensen in loondienst als voor zelfstandigen – willen niet al voor hun vijfenzestigste omvallen. Zij zullen veel meer zelf moeten bepalen wat hen kan helpen om succesvol ouder te worden op hun werk. Om een voorbeeld te geven: als je ouder wordt, neemt de spierkracht af. Ik ben nu 41, maar om straks meer te kunnen genieten van mijn oude dag, moet ik nu al beginnen mijn spierkracht optimaal te houden. Daarom ben ik met krachttraining begonnen. Op een gegeven moment moet je gewoon aan de bak.”

Werknemers krijgen in de toekomst allemaal van hun werk een abonnement op de sportschool?
,,Ik denk dat werknemers straks allemaal een eigen coach krijgen, of een team van coaches – psychologen, diëtisten, bedrijfsartsen – die hun traject begeleiden.”

Zijn werkgevers bereid daarin de investeren?
,,We moeten eerst concreet laten zien wat het ze kost als ze het níét doen. Dat kan tot in de duizenden euro’s per werknemer oplopen. Dat kun je afzetten tegen wat het gaat kosten om werknemers zo’n traject aan te bieden als ik net beschrijf. Ik denk dat werkgevers zich ook moeten realiseren dat een middel is waarmee ze aantrekkelijker worden voor werknemers. Bij schaarste op de arbeidsmarkt kiezen mensen echt niet meer voor een bedrijf dat bekendstaat om zijn slechte gezondheidsbeleid. Bovendien zullen ook zorgverzekeraars steeds kritischer gaan kijken naar wat bedrijven doen om hun werknemers gezond aan het werk te houden.”

Met name onder jonge mensen is het percentage met burn-outklachten hoog. Kunt u voor die doelgroep ook iets betekenen?
,,Ja, juist! Succesvol ouder worden verdient al vanaf jonge leeftijd aandacht. Waar komt een burn-out precies vandaan? Past de werknemer niet bij diens werkomgeving, is er wel een match tussen iemands talenten en kwaliteiten en zijn baan? Wat zijn de kwetsbaarheden, heeft iemand hulp nodig om de fysieke of emotionele signalen van overbelasting te leren herkennen? Het gaat er dus ook om dat iemand leert te reflecteren op zijn eigen gedrag.”

Zullen werkgevers ouderen wel in dienst willen houden? Nu is dat vaak niet het geval.
,,Ik hoop met deze leerstoel te kunnen laten zien dat nu steeds meer mensen de honderd halen, het raar is ze op hun vijftigste al af te schrijven. De beeldvorming over oudere werknemers is te negatief. Daar hoop ik iets aan te kunnen veranderen.”