Machteloos gevoel bij nieuws uit Oekraïne? ‘Je kunt wél iets doen’

Net als zovelen zit ik de afgelopen weken onafgebroken te kijken naar de vreselijke situatie die zich in Oekraïne ontspint. De kapotgeschoten gebouwen, de dappere burgers die zich handhaven te midden van het geweld, de radelozen die huis en haard achter zich laten op zoek naar veiligheid en warmte voor hun gezin. Dit soort beelden kunnen niet niéts met je doen.

Natuurlijk is het heel belangrijk om geïnformeerd te zijn over wat er verderop in het continent gebeurt. Toch is te veel nieuws ook niet gezond. Voor je het weet, zit je vast in het gevoel: het is vreselijk, het komt deze kant op, en ik kan helemaal niets doen. Kijk te veel nieuws, en je voelt je al snel enorm machteloos. En het is nou net die machteloosheid in het aangezicht van groot onrecht die je lam kan slaan.

Ik moet mezelf dan ook regelmatig dwingen de televisie uit te zetten en iets te gaan doen – om uit de reactieve modus te komen. Er zijn namelijk wel degelijk dingen die je kunt bijdragen – al kun je dat makkelijk even vergeten als je op de bank eindeloos nieuws zit te consumeren. Ten eerste: doe wat nodig is om jezelf te herpakken. Hoe gestoorder de wereld, hoe sterker we zelf in onze schoenen moeten staan, om te doen wat belangrijk is en om klaar te kunnen staan voor anderen.

In de coronacrisis maakte ik al eens een lijstje met dingen die je wél kunt bijdragen. Ook nu kan het van pas komen wanneer de moedeloosheid en machteloosheid toeslaan. Hoe je op kleine schaal toch iets kunt bijdragen:

1. Praat erover. We worden geconfronteerd met veel informatie over een enorm complexe situatie. Het is bijna onmogelijk om in je eentje alles bij te benen. Probeer met de mensen om je heen samen de situatie te begrijpen – goed voor jouw begrip, en helpt ook de ander.

2. Steun je omgeving. Kijk of je mensen hebt in je directe omgeving die hulp of ondersteuning kunnen gebruiken. Omdat ze daar familie hebben, omdat ze geraakt worden door de situatie of omdat ze door de situatie ontregeld raken. Een luisterend oor of wat praktische ondersteuning kan dan een wereld van verschil maken.

3. Doneer geld, tijd of expertise. Privé, in je team of als bedrijf. Giro 555 staat open voor wat je kunt missen, en je kunt ook je tijd of specifieke skills aanbieden. Er is behoefte aan meer dan je denkt. Het cliché is waar: alle beetjes helpen. 

Thijs Launspach is psycholoog en stressexpert. Hij schreef hierover de boeken Fokking druk (2018), Werken met millennials (2019) en Werk kan ook uit (2020). 

Bekijk hier onze video’s over de oorlog in Oekraïne: