Dit is de reden dat werkdiscussies veel sneller ontsporen via e-mail

Onlangs ontving ik via Twitter mijn eerste doodswens. Het was een opmerkelijke ervaring. Enerzijds was ik natuurlijk boos en verontwaardigd. Aan de andere kant was er opluchting: nu hoor ik er eindelijk écht bij. Heb je nog nooit een doodsverwensing of erger naar je hoofd gekregen op het web, dan tel je als opiniemaker immers niet mee.

Het vreemde is dat ik helemaal niet op Twitter zit. Sterker: ik heb een strikt anti-Twitterbeleid en dat kan ik iedereen aanraden. Dit keer kon ik echter niet voorkomen dat een podcast waaraan ik had meegewerkt over een politiek wat gevoelig onderwerp werd genoemd op het platform. En voilà, er hing al een reactie onder: ‘STERF!’

Nu denk ik overigens niet dat de Twitteraar in kwestie na lang bestuderen van de inhoud tot de conclusie was gekomen dat ik beter het loodje kon leggen. Het platform met het vogeltje draait immers om de brainfarts, direct uitgedrukte meningen, hoe ongenuanceerder hoe beter. De controversieelste meningen worden beloond met retweets en comments. Twitter is dus een onderbuikversterker. Bovendien betekent ‘sterf’ in Twittertaal zoiets als ‘ik ben het niet met je eens, joh!’ Niet: ‘Ik weet waar je woont en kom jou en je huisdieren iets onaangenaams aandoen!’

Toch lijkt er ook iets anders aan de hand: online komen we vaak scherper uit de hoek dan we in fysiek contact ooit zouden doen. Communiceren we digitaal, dan gaan soms alle remmen los. Dit wordt het ‘online disinhibition effect’ genoemd. Op het web wanen we ons anoniem en onzichtbaar, en zijn we minder geneigd tot empathie. Omdat je geen gezicht ziet maar een scherm, voelt het niet alsof je een mens van vlees en bloed voor je hebt. Dan ga je sneller voor de kill.

Dit is ook de reden dat werkdiscussies veel sneller ontsporen via e-mail. Een boude opmerking die in een fysieke vergadering met enige humor zou worden gebracht voelt op je scherm als een directe aanval. Voor je het weet ben je in hoofdletters aan het tikken dat iemand altijd beroerde ideeën heeft en bovendien een flapdrol is.

Wat kun je nu met deze informatie? Ten eerste: e-mail, Whatsapp of Twitter zijn geen geschikte platforms om meningsverschillen uit te vechten. Raken de gemoederen verhit, dan kun je dit beter face to face uitpraten. En ten tweede: sta je op het punt om een scherp commentaar of een dwars bericht te typen, vraag je dan af of je dit ook in een echt gesprek tegen deze persoon zou zeggen. Zo niet, dan kun je het misschien beter inslikken.

Thijs Launspach is psycholoog en stressexpert. Hij schreef hierover de boeken Fokking druk (2018), Werken met millennials (2019) en Werk kan ook uit (2020).

Psycholoog Thijs Launspach is stressexpert en auteur van het boek Fokking druk. Hij geeft tips over hoe we het beste kunnen thuiswerken met z’n allen.