Heilig geloof in nieuwe aanpak jeugdzorg, maar het kost wel wat

VLIJMEN - Een nieuwe aanpak waardoor minder jongeren in de jeugdzorg belanden én beter worden geholpen. Heusden heeft het plan daarvoor klaar. Van jeugdhulp naar gezinshulp. Daar moet onder meer een nog op te richten Jeugd & Gezinsteam voor gaan zorgen. De kosten voor het nieuwe plan bedragen volgend jaar 1,4 miljoen euro.

Dik de Joode 16-08-21, 14:43 Laatste update: 17-08-21, 17:06

De kern van de nieuwe aanpak: hulpverleners als huisartsen verwijzen jongeren veel minder snel door naar specialistische jeugdhulp. Nee, voortaan worden ze éérst aangemeld bij het op te richten Jeugd & Gezinsteam van de gemeente. De bestaande ‘jeugdhulpteams/wijkteams’ worden de komende tijd uitgebreid met onder anderen tien extra jeugdhulpverleners, twee gedragsdeskundigen en een teamleider.

Slager en eigen vlees

De kosten in de jeugdhulp lopen alsmaar op. Meer dan 11 procent van de Heusdense jongeren krijgt een vorm van specialistische jeugdhulp. Dat is meer dan het landelijk gemiddelde. ,,En die lost maar bij een vijfde daarvan de problemen op.”

De huidige manier van doorverwijzen is volgens Van Steen een belangrijke oorzaak van het vastlopen van het systeem. Huisartsen en andere eerstelijnshulpverleners verwijzen snel door naar specialistische zorg, al is het maar omdat ze zelf te weinig kennis van de problematiek hebben.

,,Maar vervolgens moet zo’n specialistische hulpverlener de gemeente een advies geven over een behandeling. Die hulpverlener komt vaak zelf met een behandelplan, dat wij als gemeente betalen. Dat heeft iets van een slager die zij eigen vlees keurt.”

‘Oplossing ligt vaak in gezin’

Wethouder Peter van Steen. © Paul Engelkes/gemeente Heusden

Voortaan gaat dat dus anders. De situatie wordt éérst besproken in het Jeugd & Gezinsteam. Waarin allerlei disciplines en organisaties zijn vertegenwoordigd. ,,We kijken dan wat precies wat er aan de hand is. Vaak spelen er heel andere problemen. Dingen in het gezin, zoals werkloosheid, armoede, ouders die moeite hebben met opvoeden. Dat zijn vaak de dieperliggende oorzaken, die willen we aanpakken. Dat kunnen we in veel gevallen als gemeente zelf sneller, effectiever en dichterbij huis. Dat scheelt bovendien fors in de kosten, want het voorkomt dure en onnodige behandelingstrajecten bij gespecialiseerde hulpverleners. We willen zo een deel van de lichte jeugdhulp overbodig maken. Én je helpt vaak een heel gezin. Kortom, we willen van jeugdhulp naar gezinshulp.”

Elders werkt deze aanpak, aldus Van Steen. ,,In Utrecht is het aantal doorverwijzingen gehalveerd, naar 4,3 procent. Maar effecten zie je pas op de iets langere termijn. Waarbij je nooit weet wat je door de nieuwe aanpak allemaal voorkomt.” Van Steen denkt dat de nieuwe werkwijze volgend jaar al aan één miljoen euro aan kosten scheelt. ,,Overigens zullen nog steeds jongeren worden doorverwezen. Want we kunnen niet álle problemen zelf oplossen.”

De nieuwe opzet kost volgend jaar bijna 1,4 miljoen euro. ,,Gelukkig krijgen we volgend jaar 2,7 miljoen extra voor jeugdhulp. En de jaren erna 75 procent daarvan.” Los daarvan, voor Van Steen is er geen andere weg. ,,We gaan doen, wat we denken dat we moeten doen. Dat is leidend.”