Geen geld, veel tegenslag en het belletje met Suárez: dit was anderhalf jaar Koeman bij Barcelona

De eerste keer dat het bestuur van Barcelona bij Ronald Koeman aanklopt is in januari 2020. Ernesto Valverde staat op het punt om ontslagen te worden na de uitschakeling in de Spaanse Supercup. Koeman, die op dat moment bondscoach is, krijgt een telefoontje nadat Xavi het verzoek had afgewimpeld. De Zaandammer is min of meer gedwongen om ‘nee’ te zeggen, want hij mag volgens zijn contract bij de KNVB niet weg voor het EK van 2020. 

Voor de Catalanen is de derde trainer scheepsrecht: Quique Setién tekent tot 2022. Dat komt goed uit voor Koeman, want zijn contract bij de KNVB loopt tot vlak na het WK in Qatar, ook in 2022. Maar toch loopt het allemaal anders. De coronapandemie en de teleurstellende resultaten onder Setién husselen alle plannen door elkaar. 

Barcelona schudt onder leiding van Setién op haar grondvesten. De club wordt in de Champions League afgedroogd door Bayern München met 8-2, waarbij de verhuurde Barcelona-flop Coutinho zelfs scoort. ,,We hebben de bodem bereikt", zegt Gerald Piqué. Het ontslag van Setién is onvermijdelijk. De club wil een volledige herstructurering van het eerste team en Koeman zou dat moeten leiden. De bondscoach zegt geen tweede keer 'nee’ tegen zijn grote liefde. 

Koeman komt in augustus 2020 binnen bij een ver weggezakte club. Het eerste team is organisatorisch een warboel en de mentale klap van de 8-2 is nog steeds voelbaar. Koeman heeft minder dan een maand de tijd om de scherven bij elkaar te rapen en een stevige basis voor het nieuwe seizoen te bouwen. 

Ondertussen is er een volledige bestuurswisseling op komst en als klap op de vuurpijl dringt sterspeler Lionel Messi aan om een transfer. De Argentijn heeft het schip in rap tempo zien zinken en wil vertrekken, bijvoorbeeld naar Manchester City. Maar Barcelona houdt hem aan zijn contract en de daarin opgenomen afkoopsom van 700 miljoen euro. 

Met de nieuwe start bij Barcelona komt een grote schoonmaak op gang. Op vier sterren na (onder wie Messi en Frenkie de Jong) worden bijna alle spelers te koop aangeboden. Luis Suárez, Gerard Piqué, Sergio Busquets,  Antoine Griezmann, Nelson Semedo, Ousmane Dembélé en Samuel Umtiti mogen allemaal voor een passend bedrag vertrekken. 

Koeman is over één speler heel duidelijk. Luis Suárez wordt niet opgesteld in oefenduels en wordt genegeerd door de trainer, tot ongenoegen van goede vriend Messi. Vervolgens zou Koeman met een belletje van slechts één minuut de Uruguayaan uitleggen dat er geen plek meer voor hem is bij Barcelona. 

Juventus staat direct voor de deur, maar de oud-Ajacied gaat uiteindelijk na een emotionele persconferentie naar concurrent Atlético Madrid. Later dat seizoen zou hij zijn nieuwe werkgever naar het kampioenschap schieten. 

Zo start Koeman in een explosief decor met een leeggelopen selectie aan het nieuwe seizoen.  Miralem Pjanic, Sergiño Dest en Trincão worden van buitenaf gehaald en gelukkig is Messi er nog. 

De eerste vier wedstrijden in La Liga worden allemaal gewonnen, mede dankzij supertalent Ansu Fati. Maar na in korte tijd wordt er van Real Madrid, Getafe en Atlético Madrid verloren en is de droomstart voorbij. Wel plaatsen de Catalanen zich voor de volgende ronde van de Champions League. 

Door de barre tijden van de coronacrisis kent de Catalaanse club flinke geldproblemen. Koeman toont zich bereid om een deel van zijn salaris in te leveren, en zijn spelers doen hetzelfde. Op deze manier bespaart de club liefst 172 miljoen euro. 

Het jaar 2020 wordt afgesloten met een gelijkspel bij laagvlieger Elche. De Spaanse kranten beginnen steeds hardere kritiek op Koeman te geven en de club zit nog steeds zonder voorzitter. 

Na vijf hectische maanden bij de club is een prijs bijzonder welkom voor Koeman. Maar helaas voor hem ziet hij zijn ploeg in een gelijkwaardige finale om de Spaanse Supercup na verlenging met 3-2 van het stugge Athletic Bilbao verliezen. 

Buiten het veld blijft het allesbehalve rustig. De Spaanse krant Marca meldt dat de club zo'n 700 miljoen euro schuld snel zou moeten terugbetalen, geruchten over een mogelijk faillissement gaan rond en het astronomische salaris van Messi lekt uit. 

Tegelijkertijd raakt de relatief dunne selectie stukje bij beetje oververmoeid. Barcelona speelt van de eerste 12 wedstrijden in 2021 er 11 op vreemde bodem. Wanneer Koeman wat rust wil gunnen aan de sterk spelende Frenkie de Jong, moet hij al na tien minuten invallen. 

Slechts acht maanden na de pijnlijke 8-2 in München krijgt Barcelona een nieuwe oorwassing in de Champions League. In eigen huis wordt er met 1-4 verloren van Paris Saint-Germain. In Parijs komt Barcelona ondanks een wereldgoal van Messi niet verder dan 1-1. 

Toch is er enige hoop na de return. De equipe van Koeman liet voor het eerst in maanden weer eens goed spel zien.

Ondanks de uitschakeling in de Champions League heerst er toch hoop in Catalonië. Met een magistrale comeback wordt de bekerfinale bereikt en de strijd om de titel is zinderend spannend. 

Daar bovenop wordt Joan Laporta in maart verkozen tot nieuwe voorzitter van de club, die direct zijn vertrouwen in Koeman uitspreekt. Met zijn rentree groeit ook de hoop dat Messi zijn aflopende contract gaat verlengen. De Argentijn had in het verleden een goede verstandshouding met Laporta. ,,Ik heb het gevoel dat Messi wil blijven’’, zegt de gloednieuwe voorzitter.

Kort nadat de Catalanen voor de tweede keer in het jaar een cruciale Clásico verliezen, wint Koeman zijn eerste (en enige) prijs als trainer van Barcelona: De Copa del Rey. Voor de wedstrijd gingen de eerste geluiden over ontslag in de rondte, want een trainer die met Barcelona geen enkele prijs wint in een jaar zou snel de deur worden gewezen. 

Gelukkig mag Koeman even adem halen en feest vieren met zijn ploeg. Bij de chaos in april rondom de eventuele 'Super League’ houdt de Zaandammer zich op de vlakte. Hij wil de focus op de competitie houden. 

Maar in die competitie loopt het na een spannende ontknoping helemaal fout. Zowel Real als Atlético laat hier en daar punten liggen, maar Barcelona laat na, tot frustratie van Koeman, te profiteren. Hij kookt verschillende keren over van woede tegen Mingueza en de scheidsrechters. 

Uitgerekend de weggejaagde Suárez helpt Atlético aan de overwinning in La Liga. Koeman sust ondertussen de geruchten over zijn eventuele vertrek: ,,Ik heb een contract voor twee seizoenen.’’ 

,,De laatste weken waren intens, maar ik ben blij dat president Joan Laporta zijn steun aan mij heeft toegezegd”, zegt Koeman aan het eind van het seizoen. ,,Ik ben opgelucht dat mijn spelers en staf zich nu volledig op het nieuwe seizoen kunnen concentreren.” 

Maar het blijkt allemaal stilte voor de storm. De financiële situatie van Barcelona zit continu in de weg voor de ervaren trainer. De club blijkt 1,35 miljard euro schuld te hebben en nauwelijks budget voor transfers of salaris. Alle keren dat Laporta riep ‘Messi blijft’, hielpen blijkbaar niet. De club kan zijn salaris domweg niet betalen en ziet hem naar Paris Saint-Germain vertrekken.

Na de zomer staat Koeman zonder de Argentijnse superster, maar mét Luuk de Jong aan de start van La Liga. Ook Wijnaldum vertrekt liever naar Paris Saint-Germain dan naar de Catalanen. Memphis Depay wordt wel binnen gehaald. 

In het nieuwe seizoen verdwijnt het vertrouwen van Laporta in Koeman als sneeuw voor de zon. Een zwak Barcelona verschijnt uit de schaduw van Messi en de ploeg beleeft een verschrikkelijke seizoenstart. Sergio Agüero, Dembélé en Ansu Fati zijn nog geblesseerd, en de keuze voor Luuk de Jong in de spits schiet bij media en fans in het verkeerde keelgat.

Door de slechte start krijgt Koeman gemengde signalen van Laporta, die via de media de situatie lijkt te bespelen. ,,Als ik binnen twee weken een trainer vind, is het einde verhaal voor Koeman.’’ Dat waren de harde woorden van de voorzitter die de Zaandammer in een onmogelijk positie plaatsen.  

Vanaf eind september staat er zowat elke dag wel een nieuwe tegenslag, dreun, klap of deceptie voor Koeman in de krant. De Spaanse media hebben geen woorden meer over om de negatieve spiraal van Koeman te blijven beschrijven.

Eind oktober is het dan toch voorbij. Met de stemmingswisselingen van Laporta was het niet duidelijk of hij Koeman voor de lange termijn wilde houden, of achter zijn rug op zoek was naar vervanging. Woensdagavond laat werd het duidelijk. 

In het kleine arbeidersplaatsje Vallecano wordt de haast failliete miljardenclub Barcelona met 1-0 verslagen. De clubleiding was erop voorbereid en in het vliegtuig terug krijgt Koeman het belletje: ‘Je bent ontslagen’.