Aretha Franklin bleef zingen, ze kon niet anders
queen of soulDe Queen of Soul werd ze genoemd. Aretha Franklin, die vandaag op 76-jarige leeftijd overleed, verdiende die titel. Daarover bestaat weinig discussie. Met een stem waarmee ze een flatgebouw omver kon blazen en een fameus gevoel voor timing gingen haar nummers veel verder dan het oor. Doorgaans recht het hart in, waar muziek hoort.
Dat Aretha Franklin zou gaan zingen is geen wonder. Ze werd in 1942 geboren in Memphis als dochter van een zingende predikant en een gospelzangeres. De kerk, daar gebeurde het in die tijd. Als kind al kwam Aretha in aanraking met gospelgrootheid Mahalia Jackson, die Aretha’s moeder Barbara ‘een van de beste gospelzangeressen van het land’ noemde. Tragisch genoeg verloor Aretha haar moeder al een paar weken voor haar tiende verjaardag. Barbara kreeg een fatale hartaanval op haar 34ste. Op dat moment woonde ze al gescheiden van Aretha’s vader C.L. (Clarence LaVaughn) Franklin.
Onder vaders vleugels begon ze aan haar lange loopbaan. Ze was als kind gewend dat thuis in Detroit zangers over de vloer kwamen. Behalve Mahalia Jackson waren dat ook (latere) vakgenoten als Sam Cooke en Jackie Wilson. De jonge Aretha zat dan vaak bovenaan de trap, hopend op een bezoek van de elf jaar oudere Sam Cooke. ,,Ik was heel erg verliefd op Sam'', zou ze later vertellen. ,,Hij had daar geen idee van.''
Broertje
Toen ze 14 jaar was bracht Aretha, die zichzelf op gehoor had leren pianospelen, haar eerste gospelalbum uit. Op dat moment was ze al moeder van een zoon, die ze naar haar vader vernoemde. Clarence werd geboren toen Aretha pas 12 jaar oud was. Op haar veertiende schonk ze hem al een broertje, Edward. Aretha’s oudere zus Erma en oma Rachel verzorgden de kinderen in hun eerste jaren. Later kreeg Aretha nog twee zonen, Ted (1964) en Kecalf (1970). Een groot gezin was ze gewend, ze had zelf twee broers en twee zussen.
Aretha, die twee keer trouwde én scheidde, kampte een groot deel van haar leven met gezondheidsproblemen. Ze overwon verslavingen (roken en drinken), schommelde sterk in gewicht en onderging in 2010 een operatie die, zo zei ze, haar leven voor tien tot vijftien jaar zou verlengen. Het ging om alvleesklierkanker, maar nooit trad ze zelf in detail over wat haar precies mankeerde.
Commercieel succes bereikte ze met klassiekers als Respect, Think, (You Make Me Feel like) A Natural Woman en het duet met George Michael, I Knew You Were Waiting (For Me). Geroemd werd ze vanwege het gevoel dat ze in haar liedjes legde, haar timing en haar veelzijdige en flexibele stem, met groot bereik en volume.
Onrustige vlucht
Intussen beperkten de optredens van de soulzangeres zich voornamelijk tot de Verenigde Staten. Daarbuiten trad ze in haar omvangrijke loopbaan minder dan vijftig keer op. Twee van die concerten, in 1968, gaf ze in Nederland (De Doelen en het Concertgebouw). Dat ze niet terugkeerde, had te maken met haar vliegangst. In 1982 beleefde Franklin haar laatste vlucht. ,,In zo’n tweemotorig toestel, van Atlanta naar Detroit. Het was zo’n onrustige vlucht dat ik in het zicht van het vliegveld zei: dit nooit meer.'' Sindsdien reisde ze nog slechts per tourbus en leerde ze, zo zei ze zelf, ‘het echte Amerika’ kennen.
In 2017 stopte de zangeres met optreden. Ze kondigde nog een laatste album aan, met medewerking van sterren als Stevie Wonder, Elton John en Lionel Richie. Het verscheen tot op heden niet. Zat de sleet erop na 54 jaar optreden? Ze vond zelf dat haar houdbaarheidsdatum in zicht kwam: ,,Je kunt niet eeuwig doorgaan. Maar stil thuis zitten is niets voor mij'', vertelde ze vorig jaar. Ze bleef zingen, ze kon niet anders.
Haar stem liet haar ook op hogere leeftijd niet in de steek. Bekijk hieronder haar optreden terug ter ere van Carole King in het Kennedy Centre. Als 73-jarige, met een mantel die past bij een koningin, zingt ze achter de piano (You Make Me Feel like) A Natural Woman, het nummer dat King mede schreef. Al bij de tweede zin pinkt Barack Obama een traan weg. Een genot om terug te zien en vooral te horen. Zo willen we ons de Queen of Soul graag blijven herinneren.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Sam Fender en Dave grote winnaars muziekprijzen The Ivors
Sam Fender en Dave zijn dit jaar de grote winnaars van de Britse muziekprijzen The Ivors. De prijzen worden jaarlijks uitgereikt in Londen om schrijvers en componisten van popmuziek, maar ook van film-, televisie- en gamemuziek te eren. -
Energierekening
Sjaak (75): ‘Ik heb zelf radiatorfolie achter de radiatoren geplaatst, met magneten’
Hoeveel geld besteed jij aan energie in huis? Hoe probeer je de kosten omlaag te brengen? Deze vragen stellen we elke week aan een Nederlander. Vandaag: Sjaak Kolderman (75) uit Sassenheim. -
Podcast
Nanette en Marlies verloren ongeboren baby: ‘Zoveel liefde voor zo’n ieniemini mensje’
Een zwangerschap leidt niet altijd tot een blakende, gezonde baby: per jaar verliezen in Nederland zo’n 25.000 vrouwen een ongeboren kindje. In de podcast Miskraammonologen, een productie van Ouders van Nu, AD en de regionale titels, hoor je de persoonlijke verhalen van deze vrouwen. Deze week vertellen Marlies en Nanette over hun miskramen. -
Branche verwacht dat festivals doorgaan ondanks personeelstekorten
Hoewel ook in de festivalbranche sprake is van een flink tekort aan personeel, verwachten verschillende betrokkenen uit de sector niet dat er daardoor evenementen afgelast zullen worden. Dat zeggen zij desgevraagd tegen het ANP. -
PREMIUMAngela Kijkt TV
Vergeet de kijkcijfers, dit programma hoort er gewoon te zijn bij de NPO
Journaliste Angela de Jong schrijft vijf keer per week een column over wat haar opvalt op tv.
-
Opnieuw protest op rode loper Cannes
Een groep vrouwen heeft vandaag geprotesteerd op de rode loper van het filmfestival van Cannes. Een groep van ongeveer tien vrouwen verzamelde zich rond de première van Holy Spider op de rode loper om aandacht te vragen voor vrouwenmoorden in Frankrijk. -
filmrecensie
Operation Mincemeat is stijf drama met een aangespoeld lijk in de hoofdrol
Soms is de waarheid ongeloofwaardiger dan het meest vergezochte filmplot. Dat geldt zeker voor het oorlogsverhaal dat in de Britse film Operation Mincemeat wordt verteld. -
vraag 't vtwonen
Zo wordt je huis een oase van rust: ‘Dat is echt een basisbehoefte’
In een rustig huis is het fijn thuiskomen na een lange werkdag. Hoe maak je van je huis zo’n serene plek? We vragen het Liza Wassenaar, stylist bij vtwonen.