Aretha Franklin bleef zingen, ze kon niet anders
queen of soulDe Queen of Soul werd ze genoemd. Aretha Franklin, die vandaag op 76-jarige leeftijd overleed, verdiende die titel. Daarover bestaat weinig discussie. Met een stem waarmee ze een flatgebouw omver kon blazen en een fameus gevoel voor timing gingen haar nummers veel verder dan het oor. Doorgaans recht het hart in, waar muziek hoort.
Dat Aretha Franklin zou gaan zingen is geen wonder. Ze werd in 1942 geboren in Memphis als dochter van een zingende predikant en een gospelzangeres. De kerk, daar gebeurde het in die tijd. Als kind al kwam Aretha in aanraking met gospelgrootheid Mahalia Jackson, die Aretha’s moeder Barbara ‘een van de beste gospelzangeressen van het land’ noemde. Tragisch genoeg verloor Aretha haar moeder al een paar weken voor haar tiende verjaardag. Barbara kreeg een fatale hartaanval op haar 34ste. Op dat moment woonde ze al gescheiden van Aretha’s vader C.L. (Clarence LaVaughn) Franklin.
Onder vaders vleugels begon ze aan haar lange loopbaan. Ze was als kind gewend dat thuis in Detroit zangers over de vloer kwamen. Behalve Mahalia Jackson waren dat ook (latere) vakgenoten als Sam Cooke en Jackie Wilson. De jonge Aretha zat dan vaak bovenaan de trap, hopend op een bezoek van de elf jaar oudere Sam Cooke. ,,Ik was heel erg verliefd op Sam'', zou ze later vertellen. ,,Hij had daar geen idee van.''
Broertje
Toen ze 14 jaar was bracht Aretha, die zichzelf op gehoor had leren pianospelen, haar eerste gospelalbum uit. Op dat moment was ze al moeder van een zoon, die ze naar haar vader vernoemde. Clarence werd geboren toen Aretha pas 12 jaar oud was. Op haar veertiende schonk ze hem al een broertje, Edward. Aretha’s oudere zus Erma en oma Rachel verzorgden de kinderen in hun eerste jaren. Later kreeg Aretha nog twee zonen, Ted (1964) en Kecalf (1970). Een groot gezin was ze gewend, ze had zelf twee broers en twee zussen.
Aretha, die twee keer trouwde én scheidde, kampte een groot deel van haar leven met gezondheidsproblemen. Ze overwon verslavingen (roken en drinken), schommelde sterk in gewicht en onderging in 2010 een operatie die, zo zei ze, haar leven voor tien tot vijftien jaar zou verlengen. Het ging om alvleesklierkanker, maar nooit trad ze zelf in detail over wat haar precies mankeerde.
Commercieel succes bereikte ze met klassiekers als Respect, Think, (You Make Me Feel like) A Natural Woman en het duet met George Michael, I Knew You Were Waiting (For Me). Geroemd werd ze vanwege het gevoel dat ze in haar liedjes legde, haar timing en haar veelzijdige en flexibele stem, met groot bereik en volume.
Onrustige vlucht
Intussen beperkten de optredens van de soulzangeres zich voornamelijk tot de Verenigde Staten. Daarbuiten trad ze in haar omvangrijke loopbaan minder dan vijftig keer op. Twee van die concerten, in 1968, gaf ze in Nederland (De Doelen en het Concertgebouw). Dat ze niet terugkeerde, had te maken met haar vliegangst. In 1982 beleefde Franklin haar laatste vlucht. ,,In zo’n tweemotorig toestel, van Atlanta naar Detroit. Het was zo’n onrustige vlucht dat ik in het zicht van het vliegveld zei: dit nooit meer.'' Sindsdien reisde ze nog slechts per tourbus en leerde ze, zo zei ze zelf, ‘het echte Amerika’ kennen.
In 2017 stopte de zangeres met optreden. Ze kondigde nog een laatste album aan, met medewerking van sterren als Stevie Wonder, Elton John en Lionel Richie. Het verscheen tot op heden niet. Zat de sleet erop na 54 jaar optreden? Ze vond zelf dat haar houdbaarheidsdatum in zicht kwam: ,,Je kunt niet eeuwig doorgaan. Maar stil thuis zitten is niets voor mij'', vertelde ze vorig jaar. Ze bleef zingen, ze kon niet anders.
Haar stem liet haar ook op hogere leeftijd niet in de steek. Bekijk hieronder haar optreden terug ter ere van Carole King in het Kennedy Centre. Als 73-jarige, met een mantel die past bij een koningin, zingt ze achter de piano (You Make Me Feel like) A Natural Woman, het nummer dat King mede schreef. Al bij de tweede zin pinkt Barack Obama een traan weg. Een genot om terug te zien en vooral te horen. Zo willen we ons de Queen of Soul graag blijven herinneren.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Showbytes
Herenigde Jutta en Jake romantisch gekiekt en Olcay is toe aan het weekend
-
Nieuwe ochtendshow 538 van start: ‘Wennen, maar voelt goed’
Tim Klijn, Rick Romijn en Niels van Baarlen zijn maandag begonnen met de nieuwe ochtendshow van Radio 538. ,,Het is wennen, maar het voelt goed’’, zei Klijn aan het begin van de uitzending. -
met video
Manuel Venderbos valt tijdens Alpe d’HuZes, maar ploetert door: ‘Mam, deze is voor jou’
Presentator Manuel Venderbos is ‘he-le-maal kapot’ na zijn deelname aan de Alpe d’HuZes, het fietsevenement waarmee geld wordt opgehaald voor kankeronderzoek. Het werd een emotionele bergrit, inclusief een val op zijn achterhoofd en ‘een vrouw op leeftijd’ die hem joggend inhaalde. -
PREMIUMmet video
Dé koninklijke bruiloft van het jaar is in Jordanië (en Amalia is erbij)
Het is dé koninklijke bruiloft van het jaar, vol pracht en praal. Kroonprins Hoessein (28) van Jordanië is donderdag in het huwelijk getreden met Rajwa Khalid Al Saif (28). Royals uit de hele wereld, onder wie koning Willem-Alexander, koningin Máxima én Amalia waren aanwezig. ,,Amalia moet wel uitkijken dat ze niet met de omstreden Saoedische kroonprins op de foto staat.’’ -
PREMIUM
Huilen: teken van zwakte of genetisch bepaald? ‘Traankanaal zit lager bij mannen’
Huilen, janken, wenen, snikken en snotteren. Niks fijner dan ongecontroleerd de tranen laten stromen. Maar wat is nu de precieze functie van al die tranen? En waarom huilt de ene persoon al bij een tv-commercial en kan de ander geen traan laten op een begrafenis? Hoogleraar Ad Vingerhoets: ,,Het hormoon testosteron maakt het moeilijker om te huilen.’’
-
Donnie strikt Chantal Janzen voor een foute schlager: ‘Broodje bockworst bij 2 miljoen streams’
-
-
-
PREMIUMWaarvan Akte
Met kneepjes passen we zijn testament aan, drie dagen later krijg ik bericht van zijn overlijden
Wat als een cliënt nog helder van geest is, maar niet kan praten? Deze notaris lost het op met kneepjes in de hand. Een kneepje is 'ja’, twee kneepjes ‘nee’. Elke week tekent journalist Johan Nebbeling waargebeurde voorvallen uit de notarispraktijk op in deze rubriek. -
PREMIUMEnergierekening
Frank: ‘De elektrische auto verbruikt per maand net zoveel als ons huis in de wintermaanden’
Frank Deleij (44) uit Alphen aan den Rijn investeerde flink en ging van het gas af: ,,Het geeft soms bijna een soort schuldgevoel.’’ Hoeveel geld besteed jij aan energie in huis? Hoe probeer je de kosten omlaag te brengen? Deze vragen stellen we elke week aan een Nederlander.