Jesse Klaver over zijn jeugd in de Westrand: 'Hij wil soms verstoppen, dan weer demarreren'

Jesse Klaver oogt zoals we hem hebben leren kennen. Ontspannen blik en een fris overhemd waarvan de mouwen zijn opgestroopt. In zijn werkkamer op het Binnenhof leunt hij achterover om herinneringen op te halen aan de Westrand, hij heeft zin in 'een ander praatje' tussen de campagnedrukte. 

In deze Roosendaalse wijk kwam hij wasdom onder de vleugels van moeder, opa en oma. BN DeStem kent hij goed. ,,Toen opa overleed, stond in jullie krant een prachtige necrologie die recht deed aan zijn leven en inzet voor anderen. Zonder dat er een link naar mij werd gelegd, dat vond ik mooi.'' 

De dertigjarige Klaver is een publiek figuur geworden, hij koos daar zelf voor toen hij twee jaar geleden fractievoorzitter voor GroenLinks werd. Klaver beseft dat daarmee de belangstelling voor de persoon achter de partijleider is toegenomen. Hij gebruikt zijn verleden zelfs om stellingen te verduidelijken, hij maakt ze persoonlijk waarbij het zoeken is naar de juiste balans. Want zijn vrouw Jolein en hun twee zoons van 1 en 3 jaar blijven zoveel mogelijk buiten beeld. Ook het verhaal van zijn Marokkaanse vader blijft onbesproken. Die verliet het gezin kort na de geboorte van Jesse en dat is alles wat hij daarover vertelt. 

De tweede naam van zijn volledige naam Jesse Feras Klaver gebruikt hij niet. Dat zijn jonge Nederlands-Indische moeder in de opvoeding werd bijgestaan door haar vader en moeder, weet heel Nederland inmiddels. We hebben ook gehoord hoe Klaver de Westrand gebruikt als het typische voorbeeld van een veranderende wijk, waar gezinnen plaats hebben gemaakt voor arbeidsmigranten die wonen tussen de oorspronkelijke bewoners, zoals zijn eigen oma. Het zorgt voor problemen met als gevolg dat bij de vorige verkiezingen in 'zijn' Westrand 20 procent op de PVV stemde. Het baart de lijsttrekker van GroenLinks zorgen.

Bewoners van de Westrand, schrokken toen u bij de campagne-aftrap van GroenLinks hun wijk veertien keer gebruikte om landelijke problemen op te projecteren. Ze vonden zich plots terug in een probleemwijk. Snapt u die reactie?

,,Natuurlijk. Ik ben blij hier te kunnen benadrukken dat de Westrand voor mij géén probleemwijk is. Dat heb ik nooit gezegd. Wel zijn er problemen. Woningen zijn opgekocht door huisjesmelkers die zes Polen in één huis zetten. De mensen voelen zich in de steek gelaten, het zit ze niet mee. Baan kwijt, de kosten voor zorg en huis stijgen en RBC is weg uit het betaald voetbal. Twintig procent stemt PVV, maar is helemaal geen racist. Men is vooral bezorgd om de toekomst van zichzelf en de kinderen.''

Wat is voor de bezorgde bewoners van de Westrand het alternatief voor het afgeven van een PVV-signaal, want die kant lijkt een deel van de wijk op te gaan?

,,Wilders geeft de mensen zondebokken, dat helpt niet. GroenLinks is ook een volkspartij, maar een brede volkspartij. We moeten met vertrouwen naar de toekomst kijken. Voor de Westrand en al die andere wijken die een zelfde sociale structuur hebben. Je vindt deze wijken ook in Almere en Dordrecht. In Den Haag is een rigoureuze wijziging nodig. Voortdurend wordt gekozen voor economie, in plaats van voor de mensen.''

Die economie zorgt voor banen die de bewoners van de Westrand verder helpen. Hoe kijkt u aan tegen de komst van steeds meer van die grote distributiecentra op bedrijventerrein Borchwerf II in uw Roosendaal, zoals die van Primark en Lidl? De gemeente juicht vanwege zoveel economische groei.

,,Ach, Borchwerf II. Ik heb daar samen met opa tegen geprotesteerd toen ik jong was. Het prachtige kapelletje De Kapelberg werd ingebouwd en landbouwgrond ging verloren. Daar was ik op tegen. Toen zat mijn weerstand tegen economisme er dus al in. Hoeveel werkgelegenheid die distributiecentra opleveren, weet ik niet. Dus is het lastig om hier een goed antwoord op te geven. Ik ben kritisch op de bouw van deze distributiecentra omdat op andere bedrijventerreinen als Majoppeveld en Borchwerf I volop loodsen leeg staan. Dat zag ik al toen ik al kind trainingsrondjes reed op mijn racefiets.''

U rijdt uw rondjes nu door de duinen bij Den Haag. U fietste als kind dus ook op de racefiets?

,,Meer dan alleen trainingsrondjes. Ik voelde me een echte wielrenner. Voor wielervereniging De Zuidwesthoek reed ik wedstrijden bij de nieuwelingen toen ik 16, 17 jaar was. Een groot succes was dat trouwens niet. Op de rechte weg ging het prima, het verteren van de meters. Maar in het peloton was ik bang, zeker in de bochten. Gek eigenlijk, in de politiek heb ik helemaal geen angst voor het gedrang. Ook daar moet je jezelf soms verstoppen in het peloton, op het juiste moment demarreren en soms een ander op het kantje zetten. Ik stopte met wedstrijden toen ik naar Den Bosch verhuisde voor de studie Social Work, maar ben altijd blijven fietsen.''

Heeft de wielersport u iets gebracht?

,,Mijn doorzettingsvermogen heb ik daar ontwikkeld. Ik leerde afzien en verder te gaan met pijn. Ik heb mijn lichaam leren kennen, wat kun je wel en wat niet? Ik heb er ook aan overgehouden fit te willen blijven en op mijn voeding te letten.''

Wat zijn andere herinneringen aan uw jeugd?

,,Ik heb een ontzettend fijne tijd gehad. In mijn herinnering waren de bewoners niet rijk of arm, mensen werkten bij Philips of de douane. Ik herinner me veel groen en grasvelden. Als ik aan de Westrand denk, dan denk ik aan voetballen, eindeloos tienen (een voetbalspel op straat, red.). Iedereen was altijd buiten. Met opa maakte ik fietstochten naar Wouw, Oud Gastel of de Kapelberg. Mijn moeder werkte veel waardoor ik woonde bij opa en oma. Ik had bij moeder ook een slaapkamer, maar mijn thuis was bij opa en oma. In de Westrand ging ik ook naar school, naar de vrije school.''

Vanwaar die schoolkeuze?

,,Moeder vond het vrije onderwijs helemaal goed voor een kind, het biedt veel ruimte aan de persoonlijke ontwikkeling. Als ik zo terugkijk heeft het mij creativiteit gebracht. Niet alleen in structuren denken, maar ook lateraal denken, waardoor je op andere manieren dan de traditionele wijze tot een oplossing kan komen. In Prinsenbeek heb ik daarna op de middelbare vrije school gezeten, waarna ik in Den Bosch verder studeerde.''

Zijn uw linkse denkbeelden door opa Klaver overgedragen?

,,Dat kan ik zo niet zeggen, ik denk dat ze dieper zitten. Hij stemde wel GroenLinks, maar werd pas lid toen ik daar actief werd. Opa nam me mee naar demonstraties. We stonden op vrijdagavond samen voor de ingang van V&D in Roosendaal te zwijgen voor vrede. Het was een gênante vertoning. Meisjes liepen daar voorbij die ik die vrijdag later op de avond graag zou willen ontmoeten. Toch wilde ik dit graag, Het was tegen de oorlog in Irak, die was bizar, echt verschrikkelijk.''

Met de liefde is het goedgekomen. Een meisje uit Roosendaal zelfs, die u ontmoette toen u daar al lang niet meer woonde. Hoe sprong die vonk over?

,,Heel gek, Ik kende Jolein nog van de kleuterschool waar ik met haar en haar tweelingzus speelde. Twintig jaar later zagen we elkaar voor het eerst weer op het station in Roosendaal. We hebben gelachen omdat we vroeger speelkameraadjes waren en hebben gegevens uitgewisseld. Later vertelde ze me dat ze mij een ongelooflijke zak vond omdat ik mijn visitekaartje gaf.''

Komen jullie regelmatig in Roosendaal?

,,Te weinig als je het mijn familie vraagt. Naast mijn moeder en oma heb ik hier meer familie wonen. Het is leuk om te zien dat ze trots op mij zijn en ben blij terug te horen dat de Jesse die ze op de televisie zien, dezelfde is als die van thuis. Roosendaal is nog altijd mijn stadje. Een mooie, fijne stad met een compleet aanbod aan voorzieningen. Ik ken de stad nog altijd goed, je kunt me overal droppen. Behalve op de Gastelseweg want op Borchwerf II raak ik de weg kwijt na al die veranderingen.''