Drie eeuwenoude versies van verhaal Gorcumse zeevaarder Hamel komen bij elkaar

,,Het is dit jaar 350 jaar geleden dat drie uitgevers de belevenissen van Hamel als boek op de markt brachten’’, zegt Valentine Wikaart-Derkzen, directeur van het Hamelmuseum. ,,Het was een spannend verhaal wat mensen in die tijd graag wilden lezen.’’

Hamel leverde zijn journaal in 1667 in op het kantoor van Verenigde Oost-Indische Compagnie in Batavia. ,,Daar werd het gekopieerd. Want mocht een schip vergaan, waren er altijd meerdere exemplaren. De VOC deed dat met alle stukken. Het originele scheepsjournaal kwam zonder problemen de wereldzeeën over en belandde uiteindelijk in het Nationaal Archief in Den Haag.’’

De VOC-stukken waren geheim: de Nederlandse handelaren wilden informatie beslist niet delen met concurrenten uit omliggende landen. Ondanks dat belandde een kopie van Hamels verhaal bij uitgevers Jacob van Velsen en Gillis Saagman in Amsterdam én bij Johan Stichter in Rotterdam.

,,Zijn verhaal was zo bijzonder omdat hij meer dan tien jaar gevangen had gezeten in het verre en vreemde Coeree zoals Korea toen werd genoemd. Zij kwamen in 1668 elk met hun eigen uitgave, waarbij Van Velsen het dichtst bij het origineel bleef ’’, zegt Wikaart.

Het was een boek met louter tekst. Stichter illustreerde zijn versie met een gravure van het VOC-schip De Sperwer. ,,Saagman daarentegen pakte uit met illustraties. In zijn versie zien Koreanen er uit als Moren en ontmoet Hamel krokodillen en olifanten. Die waren daar niet. Saagman hergebruikte oude gravures die hij had liggen en paste daarvoor ook de tekst aan. Hij fantaseerde er op los.’’

Elke ochtend up-to-date met het laatste nieuws uit Gorinchem en omstreken? Schrijf je hier in!