Op reis door het landschap van Wie is de Mol?

Het monumentale houten gebouw, gelegen op 2.000 meter hoogte, werd wereldberoemd nadat er in 1980 buitenopnamen voor de film The Shining waren gemaakt. Daar, wijst hotelmanager Jason: het raam waaruit het gezin van de waanzinnig geworden Jack Torrance (Jack Nicholson) probeert te ontsnappen als hij ze 'here's Johnny' roepend achterna komt met een bijl.

Die bijl ligt nu bij de open haard, te midden van de overdadige chic van het resort. Gasten laten zich ermee fotograferen.

De dorpen in Oregon hebben anno 2017 nog steeds iets van primitieve nederzettingen. Elk huis, elk bedrijf lijkt opgezet door een gedreven pionier, vastbesloten er iets van te maken. In Troutdale, aan de rivier de Columbia, lijkt de hoofdstaat het decor van een wildwestfilm. Een saloon, een grocery store, een bierbrouwerij, Joe's Donut Shop. Houten Victoriaanse huizen met veranda, duifblauw, parelmoer.

Onderweg richting de oceaan duikt in Oregon City het einde van de Oregon Trail op. Gemarkeerd door drie enorme huifkarren waarin het bezoekerscentrum huist. Hier konden de pioniers in de 19de eeuw echt niet meer verder; hier hield het beloofde land op. In aflevering 5 van Wie is de Mol? trekken zes deelnemers in huifkarren 16 kilometer langs dezelfde Oregon Trail. Net als ooit de pioniers: families, boeren, kolonisten, gelukszoekers; alleen deden zij 3.200 kilometer, en hadden daar vijf maanden voor nodig.

Even verderop in Oregon City, waarachtig: uitzicht over de Blue Heron Paper Company. Beeld van deze gigantische leegstaande papierfabriek, spectaculair industrieel cultuurgoed, schiet elke week voorbij tijdens het intro van WIDM. In aflevering 2 dwaalden de BN'ers rond in de verlaten hallen om duistere opdrachten uit te voeren; drie van hen verdwenen er spoorloos.

De fabriek - die sloot in 2011 en daarmee het einde markeerde van 150 jaar lokale industrie en economische voorspoed op de oevers van de Willamette - bewijst weer eens hoe mooi verval kan zijn. De fabriek ligt pal naast Willamette Falls, een vervaarlijke waterval. Rookpluimen van nieuwe kleine industrie hangen boven de vallei.

Erg trots zijn de Oregonians op hun bier-, cider- en wijncultuur. Ze noemen zichzelf 'het Bourgondië' van de Pacific Northwest, terwijl noorderbuur Washington doorgaat voor 'het Bordeaux'. Op weg naar de kust gaat het nu dwars door eindeloze glooiende heuvels met wijnbouw, plantages met bessen en olijven. Vlekken zon, vlagen regen, ongewisse wind - het normale weer in februari.

De kust van Oregon, 600 kilometer lang, is afwisselend en beeldschoon, scenic. Bij oude witte vuurtorens als bij Yaquina Bay (1874) en Heceta Head (1892) vertelt zo'n Oregon State Parks-vrijwilliger met liefde over zijn monument. Plaatsjes met een charmant en kleurig historic bayfront zoals Newport, een vissershaven waar de zeeleeuwen in slagorde door de baai zwemmen. Nergens appartementengebouwen, nergens massatoerisme. Geen chique resorts of jetset.

In het stadje Yachats zitten in de Drift Inn - alles van hout, countrybandje - Terry Abeyta en Dan Henkins achter hun medium rare steak. ,,Wij zijn in Oregon komen wonen vanuit de gekte van San Diego'', zegt Terry. ,,Hier zit minder geld. In Europa is een woord voor de sfeer van Oregon: gemütlich. Je kunt het vertalen als jolly.'' En Dan: ,,Mensen hebben tijd. Tijd om beleefd te zijn. Om na te denken en verantwoord te leven. Het is laisser-faire, geen vaste winkelsluitingstijden. We zijn niet religieus, maar voor ons is dit het Beloofde Land.''

Vanaf het hoge uitkijkpunt Cape Perpetua kun je op heldere dagen 70 mijl kust overzien, op deze dag is de Pacific kribbig en de hemel van grijs tot zwart. Wolken wit schuim vliegen tegen de kliffen tot waar het oog reikt. De zee kolkt over de rotsen, de branding raast. A coastal wonderland, zeggen de folders terecht. Where the forest meets the sea.

Nog wat zuidelijker is de Sea Lions Cave een verbluffend curiosum. De grootste zeegrot van de VS, ontdekt rond 1900, is te bereiken met een lift. De grot, groot als een kathedraal, is een hang-out voor zeeleeuwen. Honderden zelfs, en ze houden elkaar allemaal blaffend uit de slaap. De stank is niet te harden, maar één troost: in de shop boven kun je een Stetson kopen met een zeeleeuw erop. Het klassieke cowboyhoedenmerk Stetson is een symbool van het Verre Westen.

Zuidelijker is het abrupte begin van de duinenkust die nog 100 kilometer doorloopt - daar ergens is deel 3 van WIDM opgenomen. Via Florence en, landinwaarts, Eugene leidt de weg terug naar Portland. De grootste stad van Oregon is een liberal bubble, een eiland van vrijdenkers. Keep Portland weird is de leus, althans zo promoot de stad zichzelf. Hou Portland maf.

Er is geen duidelijk icoon, afgezien van de Hawthorne Bridge misschien, een hefbrug van groen industrieel staal met twee grote contragewichten. Hier vonden de BN'ers vier 'blinkende' vrijstellingen.

Op het oog is downtown Portland best doorsnee. Alles in blokken, straten kaarsrecht op elkaar. Maar je moet hier niet kijken naar het centrum, want in Portland gaat het om de neighbourhoods, buurtschappen. De kleurrijkste is Mississippi Avenue en omgeving, in stadsdeel Noord. Vol koffiebars (bonen altijd verantwoord geteeld natuurlijk), eettenten, kunstgaleries en onafhankelijke kleine winkels opgezet door enthousiaste locals. Vijftien jaar geleden was armoe hier troef, nu leeft de buurt, activiteit gonst op de straten, de economie bloeit; panden zijn opgeknapt. Hier lopen ook daadwerkelijk de hipsters rond waar Portland bekend om is: de rebelse subcultuur van maffe snorren, vierkante baarden, superstrakke of korte broeken, tattoos, flanellen ruitjeshemden, foeilelijke retrotruien en vintage brillen.