Vertrek Zijlstra is unicum in politieke geschiedenis​

,,Dit is ongekend”, zegt Bert van den Braak van het Parlementair Documentatie Centrum. ,,Sinds 1927 is geen enkele minister van Buitenlandse Zaken tegen zijn zin vertrokken. In dat jaar stapte minister Van Karnebeek op nadat het parlement een voorstel van hem had afgeschoten. Dat was een inhoudelijk besluit, niet vanwege een blunder zoals Zijlstra heeft begaan.”

Oud-ministers Frans Timmermans (PvdA) en Jaap de Hoop Scheffer (CDA) vertrokken ook vroegtijdig op Buitenlandse Zaken, maar dat was vanwege een internationale promotie. Timmermans ging in 2014 aan de slag bij de Europese Commissie en De Hoop Scheffer werd in 2003 secretaris-generaal van de NAVO.

De meeste voorgangers van Zijlstra wisten zonder problemen aan te blijven op de prestigieuze post in het kabinet. ,,Decennialang was er in Nederland veel overeenstemming over het buitenlandse beleid”, zegt Van den Braak. ,,Dat maakte dat ministers op deze post het meestal niet moeilijk kregen.”

Zijlstra pakt nu na nog geen vier maanden zijn biezen. Dat is snel, maar geen record. LPF-staatssecretaris Philomena Bijlhout moest in 2002 al binnen 9 uur na haar beëdiging opstappen, omdat ze onjuist had verklaard over haar connecties met Desi Bouterse. Recenter, in 2012, vertrok staatssecretaris Co Verdaas (PvdA) een maand na zijn beëdiging. Hij kwam in opspraak door foute reisdeclaraties in zijn tijd als gedeputeerde in Gelderland.

Opvallend is dat met Zijlstra opnieuw een VVD-minister vroegtijdig ​vertrekt​. Sinds de ​start van ​kabinet-Rutte II vallen VVD-bewindslieden als dominostenen om. De voorlaatste afvaller was Jeanine Hennis, die in oktober vorig jaar opstapte na een vernietigend onderzoeksrapport over een dodelijk ongeluk met Nederlandse militairen in Mali.