Twitter een plek van haat? ‘Als je denkt dat je er kunt discussiëren kom je van een koude kermis thuis’

Lisa van Ginneken is niet de eerste die stopt met Twitter, zo stapte Diederik Samsom ooit ook al eens compleet van het platform af, maar toch maakte haar bericht over de ‘plek van haat’ veel los. ‘Het is een plek waar mensen elkaar de maat nemen, negatief afschilderen en beledigen’, zo schreef Van Ginneken in haar laatste tweet, vergezeld van een ‘bloemlezing’ van haatberichten die ze heeft mogen ontvangen.

De reacties op zichzelf zijn volgens Van Ginneken niet per se het probleem. ,,Ik lees ze eerlijk gezegd al een paar maanden niet meer.” Waar wel het probleem ligt, legt het D66-Kamerlid uit, is de aandacht en ruimte die het platform geeft aan provocerende tweets. ,,Hoe meer ruzie wij maken, hoe rijker Twitter wordt. Het platform wordt gebruikt om te praten over belangrijke maatschappelijke onderwerpen, en het geeft daarbij meer ruimte aan de meest negatieve reacties in plaats van aan genuanceerde inhoudelijke reacties. Zo jaagt Twitter ruzie in onze samenleving aan.”

Luister ook naar onze podcast Politiek Dichtbij, en abonneer je via Spotify of Apple:

Mediatheoreticus Geert Lovink herkent dit, maar toch snapt hij de verbazing niet helemaal. ,,Twitter is nooit gebouwd om te discussiëren met elkaar. Twitter is opgezet om korte berichten met elkaar te delen waarin je elkaar vertelt hoe het gaat. Daar zit de kern van het probleem.”

Het platform is volgens hem dus ook nooit bedoeld voor politici of journalisten. ,,Als je denkt dat je kunt discussiëren op Twitter kom je van een koude kermis thuis. Je kunt alleen korte berichten plaatsen en reageren is lastig. Een geordende discussie kun je op Twitter niet voeren. We gebruiken het simpelweg voor de verkeerde doeleinden.”

Daarbij is door de komst van algoritmes Twitter uitgegroeid tot een plek waar provoceren loont, aldus Lovink. ,,Haat betaalt uit, daar kwam Twitter achter, en niet discussies. Provocerende opmerkingen komen hierdoor veel sneller naar boven drijven.”

Kleine, haatdragende boodschappen gaan op Twitter dus snel viraal. Uit een onderzoek van de Groene Amsterdammer uit 2021 blijkt dat vrouwen hier het vaakst de dupe van zijn. Zo zou Sigrid Kaag in vijf maanden tijd maar liefst 13.000 haattweets hebben ontvangen. Dat komt neer op ongeveer één haatbericht per kwartier. Vrouwen over het hele politieke spectrum hebben er last van, bleek uit het onderzoek.

Van Ginneken zelf haalt ook aan dat het vooral politici, journalisten en opiniemakers zijn die nog actief gebruik maken van het platform. ,,Alle drie de groepen hebben een enorme verantwoordelijkheid in hoe ze communiceren, omdat daarmee onze samenleving gestuurd wordt. Als je zo’n grote verantwoordelijkheid draagt, dan moet je je afvragen of je dan gesprekken met elkaar wil voeren op een platform dat geld verdient aan polarisatie. Ik heb voor mezelf de afweging gemaakt dat ik daar niet meer aan wil bijdragen.”

Van Ginneken vindt overigens niet per se dat alle politici haar achterna moeten gaan. ,,Ieder moet zijn eigen afweging daarin maken. Ik hoop wel, en ik merk het ook aan de reacties die ik krijg, dat mijn stap mensen tot denken aanzet.” Dat ze hierdoor zichtbaarheid verliest, maakt haar niet uit. ,,Ik ben niet de politiek ingegaan om zichtbaar te zijn, maar om mooie dingen te doen voor onze samenleving.”

Bekijk hier al onze video’s over de politiek: