Tjeenk Willink ziet na alle ruzies toch kansen voor nieuw kabinet, ook met Rutte
VIDEOInformateur Herman Tjeenk Willink ziet nog steeds kansen voor een volgend kabinet met VVD-leider Mark Rutte. Wel moet er aan het ‘herstel van vertrouwen’ worden gewerkt en het dualisme.
Dat schrijft de ‘informatiepaus’ in zijn eindverslag, waarover (pas) op 12 mei een debat zal plaatsvinden in de Tweede Kamer.
Het werk van de informateur ademt de wind die de laatste weken waait door Den Haag: een sterkere rol voor de Tweede Kamer, ook voor de oppositie, door tot een dunner regeerakkoord te komen en minder beleid tot op detailniveau vast te leggen in overlegjes.
Hoewel Tjeenk Willink weg wil blijven van de vraag ‘wie met wie’ wil regeren, blijkt uit zijn verslag dat de weg voor Mark Rutte en zijn VVD niet is afgesneden ondanks de turbulentie van de laatste tijd. Er is volgens de informateur nog steeds een ‘gevoel van ongemak’, maar alleen PVV, SP en Bij1 zeggen keihard niets meer met Rutte te willen. Wat volgens Tjeenk Willink overigens niet wil zeggen dat andere partijen Rutte ‘omarmen’.
ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers blijkt achter gesloten deuren Rutte toch niet ondubbelzinnig te hebben uitgesloten. De partij ziet alleen ‘nu’ geen rol voor zichzelf in de kabinetsformatie. Dat is coulanter dan wat Segers daarover in de media liet optekenen.
Luister voor het laatste nieuws naar de AD Nieuws Update:
Urgent
Het verslag van Tjeenk Willink is verder vooral een pleidooi aan de Tweede Kamer dat er een aantal grote maatschappelijke vraagstukken zouden moeten worden benoemd. Dat zijn volgens hem de ‘urgente, grote problemen’ die in een coalitieakkoord op hoofdlijnen aan bod zouden moeten komen. Vervolgens zou in een debat duidelijk moeten worden welke partijen dicht bij elkaar zitten als het gaat om de oplossingen.
In een toelichting hekelde de informateur ook de soms harde, afrekenende cultuur aan het Binnenhof: ,,Verantwoording vragen wordt vervangen door schuldigen zoeken. Vertrouwen en matiging hebben plaatsgemaakt voor wantrouwen en escalatie. En van fouten leren wordt vervangen door afrekenen. Het gevolg is dat er niets veranderd.”
De opdracht van Tjeenk Willink zit er nu op, het is aan de Tweede Kamer om een nieuwe informateur te benoemen. Volgens Tjeenk Willink moet dat iemand zijn met ‘afstand’ tot de actuele politiek. Wel moet er tussentijds herstelbeleid worden gemaakt, bijvoorbeeld over corona, stikstof en de woningmarkt. Dat kan niet wachten op de vorming van een nieuw kabinet, oordeelt hij.
Eerder vandaag bespraken we in onze Nieuws Update het debat van gisteren:
Koers
Het verslag sluit eigenlijk naadloos aan bij de koers die de Tweede Kamer de laatste weken inzette. Na het debacle van de eerste mislukte verkenningspoging (‘Pieter Omtzigt: Functie elders’), was het onderlinge vertrouwen zwaar gebutst. In een poging om weer tot enig bestuur te komen, worstelden fractieleiders zich met ruzie naar een formule.
Tjeenk Willink kreeg de opdracht om te zoeken naar manieren om het onderlinge vertrouwen tussen de zeventien partijen in de Tweede Kamer te herstellen. In zijn eindverslag draagt hij daar ideeën voor aan: meer macht aan de Tweede Kamer, ook de oppositie. Een dunner regeerakkoord, zodat niet alleen de coalitiepartijen alles in de hand zouden houden. Minder dicht gesmeerde dealtjes. Ruimere informatie voor Kamerleden. Meer dualisme, minder monisme.
Tjeenk Willink zei daarover dat hij Rutte ‘ertoe in staat acht’ ook in zo'n nieuwe bestuurscultuur als premier verder te gaan. ,,Ik ben benieuwd naar zijn gedachten hierover en heb hier alle vertrouwen in.”
Eén kanttekening bij het streven naar een dunnere regeerakkoord is wel: PvdA en GroenLinks gaven in hun gesprek met Tjeenk Willink wel aan dat het een mooi streven is, maar dat er bij coalitieonderhandelingen op bijvoorbeeld klimaat wel harde afspraken moeten worden gemaakt. De reden is simpel: er is geen meerderheid in de Tweede Kamer voor het opvoeren van de klimaatambities.
Zo lijkt de wens van een dun regeerakkoord wel breed gedragen, maar of het haalbaar is, blijft de vraag. Als alle partijen toch met de wens voor harde afspraken komen, neemt de dikte van het akkoord alweer toe.
Leugenaar des Vaderlands
In een eerste reactie zegt D66-leider Sigrid Kaag dat het rapport van Tjeenk Willink ‘ons weg leidt van gebaande paden’. ,,En dat is nodig. Een formatie gestoeld op een feitelijke analyse van de problemen waar we voor staan, spreekt mij zeer aan.”
Geert Wilders haalt juist uit: ,,Er verandert dus helemaal niets. De weg wordt geplaveid voor het vierde kabinet van de Leugenaar des Vaderlands Mark Rutte. Alles draait om de macht en de burger heeft het nakijken. De PVV zal snoeihard en compromisloos het verzet leiden.”
Bekijk hier al onze video’s over de politiek:
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUMmet video's
Rookmelders verplicht, maar duizenden huurders hebben er nog geen een: ‘Onbegrijpelijk’
Duizenden huurders hebben nog altijd geen verplichte rookmelder. Dat komt door een tekort aan apparaten en installateurs, maar huurders zijn zelf ook niet allemaal even welwillend. Sommigen weigeren er zelfs één. Onbegrijpelijk, zeggen ze bij de brandweer. -
PREMIUM
Dankzij een kwartiertje rennen vliegt de conditie van deze kinderen vooruit én zijn ze rustiger in de klas
Hijgend, puffend en zwetend stuiven de scholieren over het schoolplein: ze zijn al zeker vijf keer de school rond geweest. Drie keer per week rennen ze in een kwartiertje de Daily Mile van zo'n anderhalve kilometer. Met resultaat: leerlingen lopen na drie maanden gemiddeld zo'n vijftig procent harder. -
Video
Oude wens van Tjeenk Willink komt weer om de hoek kijken
Informateur Herman Tjeenk Willink wil dat de Tweede Kamer de tijd neemt bij het vormen van een nieuw kabinet. In een brief aan alle zeventien partijen die in de Kamer zitten, schrijft hij dat de formatie wat hem betreft dit keer heel anders moet dan anders. -
met Video2
Kabinet kondigt ‘gascrisis’ af: sterk vervuilende kolencentrales mogen op volle toeren draaien
Om komende winter niet in de kou te zitten, kondigt het kabinet het eerste niveau van een gascrisis af. Vervuilende kolencentrales mogen tot en met 2024 weer op volle toeren draaien en bedrijven krijgen een bonus als ze minder gas gebruiken. De gaskraan in Groningen wordt voorlopig niet verder opengedraaid. -
parlementaire enquête
Jorritsma herinnert zich niet alles, maar weet wel: ‘Zelf aantonen mijnbouwschade was in belang burger’
Dat gedupeerden van gas- of oliewinning jarenlang zelf moesten bewijzen dat ze schade aan hun huis hadden was in het belang van die burgers zelf. Dat verklaarde oud-minister Annemarie Jorritsma vanmiddag tijdens het verhoor door de parlementaire enquêtecommissie aardgaswinning Groningen.
-
PREMIUM
CDA klem in stikstofdossier: ‘Als het CDA zo doorgaat, sta ik met één been bij een andere partij’
De stikstofdiscussie zet het CDA onder hoogspanning. Afdelingen in het land eisen aanpassingen, de partijtop moet vrezen voor meer overstappers naar de BoerBurgerBeweging. ,,Ik sta met één been buiten de partij.‘’ -
met video
Rutte: Intimiderend boerenprotest en gevaarlijke situaties zijn onacceptabel
Premier Mark Rutte noemt het ‘onacceptabel’ als bij boerenprotesten gevaarlijke situaties ontstaan of politici worden geïntimideerd. ,,Je gaat geen mest uitrijden op de snelweg. Dat is ver over alle grenzen heen, dan gaan we optreden.” -
Tijd voor een nieuwe laptop? Dit is onze favoriet van het moment
We zitten aan het begin van de zomervakantie, maar voor je het weet begint een nieuw schooljaar en heb je een nieuwe laptop nodig. Na wekenlang testen hebben we onze favoriet van circa 900 euro geselecteerd.