Rutte: Intimiderend boerenprotest en gevaarlijke situaties zijn onacceptabel

Rutte reageerde op de demonstraties die boeren de afgelopen week overal in het land hebben gehouden en somde op welke uitwassen hij had gezien: ,,Een politieauto die door een trekker wordt aangereden, autobranden, hooibalen die in brand worden gestoken, intimidatie van bestuurders en het uitrijden van mest op snelwegen. Het is niet acceptabel in dit land om gevaarlijke situaties te laten ontstaan, niet onder het mom ‘we zijn aan het demonstreren dus het moet maar’.

Rutte zei volledig te begrijpen dat boeren ‘ontzettend geschrokken zijn’ van de stikstofmaatregelen die het kabinet recent ontvouwde. ,,Ik begrijp dat zij uiting willen geven aan zorg. Dat mag ook. Mijn oproep is: doe dit binnen grenzen van de wet.”

Het is niet bekend hoeveel boeren al een boete hebben gekregen, maar volgens minister Dilan Yesilgöz van Justitie en Veiligheid is er ‘volop beboet’ . ,,Er zijn mensen aangehouden, boetes uitgedeeld, er zijn trekkers in beslag genomen.” De VVD-bewindsvrouw stelde vorige week al dat boeren die de wet overtreden, daar niet mee wegkomen.

Het kabinet moet de maatregelen uitleggen en in gesprek gaan met de boeren, stelde de premier, maar hij benadrukte tegelijkertijd dat maatregelen ‘noodzakelijk’ zijn. ,,Er zijn mensen die de feiten ontkennen, dat mag ook, maar is niet verstandig. Feit is dat bodem verzuurt, feit is dat als we niets doen het land uiteindelijk op slot gaat.” Wel vroeg hij om ‘denkkracht van onze agrarische ondernemers’. ,,Het is niet zo dat al deze maatregelen morgen worden ingevoerd. Het moet een gezamenlijk proces zijn.”

_{Luister ook onze politieke podcast:}

Rutte leek de afgelopen weken onzichtbaar in het stikstofdebat. Zelf ziet hij dat anders. ,,Ik bemoei me er al weken tegenaan.”

De premier zei desgevraagd achter de woorden van de koning te staan, die vorige week stelde dat boeren perspectief moeten krijgen. ,,Dat beschouw ik als ondersteuning van beleid.” Uit de brief van landbouwminister Henk Staghouwer sprak echter nog weinig toekomstperspectief, zo klaagde de Kamer vorige week ook al. 

Minister Christianne van der Wal (Natuur en Stikstof) zei aansluitend dat ze begrip heeft voor de zorgen van boeren. ,,Gelukkig leven we in een land waar je mag protesteren, maar wel binnen wetten.” Zelf zei ze zich nog altijd ‘veilig’ te voelen, ook nadat boeren haar gisteravond opnieuw thuis opzochten. Van der Wal was er zelf toen niet. Van verder commentaar over die actie onthield ze zich: ,,Ik heb er vorige keer al genoeg over gezegd”. Wel erkende ze dat de intensiteit van de protesten haar niet in de koude kleren is gaan zitten. ,,Ik vind het nu wel echt heftig worden.”

Tegelijkertijd vindt Van der Wal dat er in de discussie over haar plannen ‘beelden’ zijn ontstaan die volgens haar geen recht doen aan wat het kabinet van plan is. ,,Alsof het hele land wordt leeggeveegd, alsof er geen plek meer is voor boeren in Nederland.” Dat is onjuist, meent ze. ,,We hebben nog heel veel gebieden waar nog heel veel toekomst is voor heel veel boeren.”

De minister vindt bovendien dat niet alle boeren over één kam geschoren mogen worden. ,,Er zijn ook boeren die ik spreek die zeggen: er moet wat veranderen. Met name in de intensieve veehouderij, die industriële veehouderij, daar is de impact groot en moeten we op zoek naar nieuwe balans met de natuur.”