Nederland levert defensieve wapens aan Oekraïne: scherpschuttersgeweren, munitie en radars

Minister Sigrid Kaag zei tijdens de persconferentie van de vicepremier dat de situatie ‘uiterst gespannen’ is. Er zijn geen signalen dat Rusland troepen terugtrekt. ,,De kans op escalatie blijft reëel.’ Kaag zei dat Nederland geen troepen naar Oekraïne stuurt omdat het land geen lid is van de NAVO.

Luister ook naar onze podcast Politiek Dichtbij:

Het verzoek om wapenleveranties is door Nederland welwillend opgepakt. Minister Kajsa Ollongren van Defensie: ,,Wij vinden het belangrijk om dat te steunen. De inzet ervan is voor zelfverdediging. We hopen natuurlijk allemaal dat dat niet nodig is.” Ollongren zei zich te baseren op advies van haar hoogste militair, de Commandant der Strijdkrachten (CDS). Ook worden verschillende militaire eenheden in staat van verhoogde paraatheid gebracht. ,,We gaan voorbereidingen treffen in het geval dat dat nodig zou zijn. Dat betekent dat een bataljon bijvoorbeeld sneller beschikbaar moet zijn.”

Behalve de scherpschuttersgeweren gaat het om vijf wapenlocatieradars, dertig metaaldetectoren, twee gevechtsveldbewakingsradars en twee draadgeleide detectierobots om zeemijnen op te sporen. Daar bovenop worden 3000 gevechtshelmen en 2000 scherfvesten meegestuurd naar Kiev.

Op de vraag hoe defensief scherpschuttersgeweren zijn, antwoordt Hoekstra: ,,Sommige categorieën wapens kunnen ook offensief worden ingezet. Tegelijkertijd is er echt niemand die er rekening mee houdt dat Oekraïne een aanval tegen Rusland begint. Men is daar juist als de dood dat hun land wordt binnengevallen.”

SP-Kamerlid Jasper van Dijk spreekt zich uit tegen de Nederlandse voornemens. ,,Met deze wapenleveringen gooit de regering olie op het vuur. Het is bovendien in strijd met de exportcriteria om geen wapens naar conflictgebieden te sturen. Zeer onverstandig. De regering geeft toe dat de wapens een ‘potentieel escalerende werking’ kunnen hebben. Ongelooflijk hoe schaamteloos met de criteria voor wapenexport wordt gemarchandeerd.’’

Nederland heeft achter de schermen lang overlegd welke defensieve wapens aan Oekraïne kunnen worden geleverd. Het overleg over de precieze invulling duurde weken vanwege de gevoeligheid van de operatie. De leveranties zijn ‘zorgvuldig getoetst’ aan Europese criteria voor wapenexportcontrole. De beperking aan de leverantie schuilt hem erin dat het geen aanleiding mag vormen voor escalatie van het conflict. Er werden onder andere scherfvesten, helmen, geweren voor sluipschutters en antitankwapens genoemd.

Enkele weken geleden wilden premier Rutte en minister Hoekstra tijdens een bezoek aan Oekraïne nog weinig kwijt over het soort steun dat ze konden geven. Een van de opties waren Nederlandse ICT-experts die konden helpen bij Russische cyberaanvallen.

Diplomatiek overleg is nog niet helemaal uitgewerkt. Volgende week zal de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Blinken zijn Russische ambtgenoot Lavrov ontmoeten om te praten over de crisis in Oekraïne.  Als voorwaarde stellen de Amerikanen dat Rusland in de tussentijd Oekraïne niet binnenvalt.

Vandaag vindt in München een veiligheidsconferentie plaats met de ministers van Buitenlandse Zaken van de G7, onder voorzitterschap van de Duitse minister Annalena Baerbock. Informeel schuift de Europese Unie aan naast Duitsland, Canada, Frankrijk, Italië, het VK en de VS.

Bekijk hier onze video’s over de spanning tussen Rusland en Oekraïne: