Lubbers' verdiensten winnen het van kritiek op zijn persoon

Nederland gaat doorgaans karig om met oud-premiers. Waar in andere landen regeringsleiders na hun politieke loopbaan nog op allerlei ondersteuning kunnen rekenen, wordt een minister-president hier op zijn laatste werkdag nog een keer thuisgebracht met de dienstauto en dat is het dan zo’n beetje. Voor Ruud Lubbers, met 11 jaar en 291 dagen in het Torentje de langstzittende premier die Nederland kende, was dat niet anders.

Beroemd is de anekdote dat de chauffeur die Lubbers op zijn laatste werkdag thuisbracht de tas op de tafel omkeerde en zou hebben gezegd: ‘Die tas is van het ministerie, dus die moet weer mee terug’. De aftocht van de gisteren overleden CDA-leider was toch al weinig glorieus. Zijn partij liet hij in chaos achter na ruzie met zijn opvolger Elco Brinkman. Zijn gedroomde nieuwe baan, voorzitter van de Europese Commissie, ging aan z'n neus voorbij. Net als die van secretaris-generaal van de Navo. De man die Nederland jarenlang had geleid in economisch moeilijke tijden, moest genoegen nemen met een hoogleraarschap globalisering in Tilburg. En toen hij zes jaar later alsnog een prestigieuze functie kreeg als Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen (UNHCR) moest hij vertrekken nadat een medewerkster klaagde dat hij haar zou hebben betast.

Toch zou de nalatenschap van Lubbers geen eer worden aangedaan als de nadruk blijft liggen op zijn latere jaren. Als premier heeft de CDA’er grote verdiensten gehad voor het land. Als vindingrijke compromissendokter wist hij een aantal grote maatschappelijke problemen aan te pakken. Er kwam een akkoord met de vakbeweging en werkgevers over de aanpak van de massawerkloosheid. Er werd met eerst rechts en toen links een halt toegeroepen aan het groeiende gebruik van  uitkeringen. Mede door Lubbers toedoen stond het land er na zijn vertrek beter voor dan bij zijn aantreden. Net als bij de in 2016 overleden oud-premier Piet de Jong zullen zijn verdiensten het in de geschiedenisboeken winnen van de kritiek op zijn persoon.