Kabinet wil best naar 1G-beleid kijken: alleen toegang na negatieve test

Zelden eerder tijdens de coronapandemie kampte het kabinet met zoveel onzekerheid over parlementaire steun voor coronamaatregelen. Volgens premier Rutte en minister De Jonge is 2G-beleid nodig om deze winter zonder harde lockdownregels door te komen. Maar een Kamermeerderheid neigt naar een ‘njet’ tegen het plan om alleen nog gevaccineerde en genezen personen toe te laten in cafés en op festivals, zo bleek dinsdag tijdens het coronadebat. 

Behalve veel oppositiepartijen keren ook de coalitiefracties van ChristenUnie en CDA zich vooralsnog tegen dat protocol, al wijzen ze het niet definitief af. ,,Het CDA worstelt hier nog mee", zei Kamerlid Joba van den Berg. ,,2G is ingrijpend. We hebben scenario's en alternatieven van de minister nodig, die we kunnen afwegen.” Nu zijn alleen VVD en D66 (samen 58 van de 150 zetels) voor, maar pas na nieuw OMT-beraad vrijdag stemt de Tweede Kamer hierover volgende week. 
Veel andere fracties hekelen de suggestie van De Jonge dat er geen alternatieven zijn voor het buitensluiten van ongevaccineerden. 

Diverse fracties plaatsen vraagtekens bij de noodzaak van specifieke ingrepen, zoals het weren van publiek langs de lijn bij amateursport. Maar volgens Rutte is het nodig dat het virus ‘een forse klap’ wordt toegebracht. ,,Het aantal contactmomenten in de amateursport is heel groot. Sport is cruciaal, dat gaat door, daarom hebben we de keuze gemaakt om een beperking op te leggen aan het publiek.” Dat culturele instellingen worden uitgezonderd vindt hij verdedigbaar, omdat die sector ‘al heel hard is geraakt’.

Afgelopen vrijdag kondigde het kabinet nieuwe restricties af, met beperkte openingstijden voor horeca en winkels en een dringend advies om thuis niet meer dan vier gasten te ontvangen. Na het uitdelen van die ‘harde klap’ om de nieuwe virusgolf te temmen, volgt een serie andere maatregelen. 

Over de noodzaak tot actie twijfelen weinig partijen, met berichten over recordaantallen infecties, de GGD die tegen de maximale testcapaciteit aanloopt en noodkreten van ziekenhuizen die bijna onder de coronadruk bezwijken. 

Luister ook onze podcast Politiek Dichtbij

Maar over de optimale aanpak verschillen de opinies. Het uitbreiden van de coronapas naar de werkvloer en het weren van ongevaccineerde personen uit horeca en festivals (2G) liggen uiterst gevoelig. Partijen spreken van ‘vaccinatiedrang’ en vrezen een tweedeling.

Oppositiepartij PvdA noemt de kabinetsaanpak ‘pappen en nathouden’ en ziet meer heil in een ‘daadkrachtige korte lockdown’, dat betekent: niet-essentiële winkels en horeca tijdelijk dicht. PvdA-Kamerlid Attje Kuiken zegt niet bij voorbaat nee tegen 2G voor de periode daarna: ,,We moeten voor de lange termijn onze samenleving een beetje prettig en leefbaar te houden. Dan houd ik oog voor ondernemers die zeggen: doe ons 2G, dan kunnen we nog ons brood verdienen. Maar ik hoor ook de argumenten over uitsluiting. Dus kijken we met een open blik.”

VVD-Kamerlid Aukje de Vries vindt dat een 2G-protocol en een uitgebreide coronapas wel door de beugel kunnen. ,,Ik was ook blij met testen als alternatief. Maar door de situatie worden we toch gedwongen hier voor te gaan, als alternatief voor sluiting. Dat doen we niet lichtzinnig. Maar het buitensluiten van ongevaccineerden is geen discriminatie. Ze zijn besmettelijker, zijn bevattelijker en zorgen vaker voor druk op de zorg. Daarom is dit een begaanbare weg.” 

2G voor de horeca kan wat betreft De Vries, maar niet op het werk en op school, stelt het Kamerlid, dat ook wil weten of er plannen zijn om kinderen onder de twaalf jaar te vaccineren: ,,Kan daar nog eens naar gekeken worden, wil ik weten. De basisscholen bevatten behoorlijk wat besmettingshaarden.” 

De Jonge wil daar niet op vooruitlopen, eerst komt de Gezondheidsraad nog met vaccinatie-advies voor kinderen van 5 tot 12 met medische problemen. Die komen mogelijk wel in aanmerking voor een inenting, mits de EMA het vaccin goedkeurt. 

Onder anderen PVV’er Fleur Agema, Wybren van Haga, Eva van Esch (Partij voor de Dieren) halen uit naar 2G-voorstanders VVD en D66: ,,U wilt ongevaccineerden minder rechten geven", zei Agema. ,,Dat is nogal wat voor een liberaal.” Agema sprak van ‘falend beleid’: ,,In het Verenigd Koninkrijk zijn al tien miljoen boosterprikken gezet! Waarom kan dat daar wel en hier niet?” Van Haga verwijt de 2G-supporters ‘discriminatie’, volgens Denk-Kamerlid Tunahan Kuzu werkt dit plan ‘de tweedeling in de hand'. 

D66-Kamerlid Jan Paternotte ontkent dat: ,,Het idee is nu dat het alleen geldt voor horeca en evenementen, de keuze is aan ondernemers tussen 2G en 3G. Dat is echt iets anders dan een groot deel van de samenleving afsluiten.”

_{(Artikel gaat verder na de foto)}

Paternotte wijst er op dat daarnaast de basismaatregelen beter moeten worden nageleefd: ,,En moeten we niet sneller boosteren, beter handhaven, zorgen voor een hogere vaccinatiegraad, meer testen en inzetten op medicatie? Ja, ja, ja, ja en ja (...) We willen niet weer een winter in lockdown. Ik wil liever helemaal geen coronamaatregelen. Als het moet, dan met een coronapas. Als het niet anders kan, dan met 2G. Maar niet alles dicht.”

Het OMT zal vrijdag de effectiviteit van het 2G-protocol nog bespreken. Opvallend: de adviseurs van het OMT noemden 2G niet als enige alternatief voor generieke lockdownregels. In het laatste advies schrijven de experts dat ook een coronapas plus anderhalve meter afstand houden of ‘iedereen testen voor toegang’ opties zijn. Die laatste route heeft ook de voorkeur van de ChristenUnie en GroenLinks.  

Coalitiepartij CU kiest liever voor 1G (alleen na een negatieve test krijg je toegang), zodat anderen niet buitengesloten worden, en zodat je met meer zekerheid weet dat iedereen op een feestje of in het restaurant het coronavirus niet draagt, legde Tweede Kamerlid Mirjam Bikker uit: ,,2G zorgt op korte termijn voor minder ziekenhuisopnames, maar bij testen zie je veel eerder waar de besmettingen oplopen.” 

Ook GroenLinks grijpt liever naar 1G, zegt Kamerlid Lisa Westerveld: ,,Invoering van 2G is een zeer ingrijpende maatregel, die veel impact heeft op de maatschappij, maar waarvan niet duidelijk is wat de effectiviteit is. Andere opties die wel bewezen effectief zijn liggen niet eens op tafel, zoals testen voor toegang.”

Premier Mark Rutte zei vrijdag tijdens de persconferentie op vragen van deze nieuwssite dat het massaal testen nu geen optie is: ,,Niet voor de korte termijn. Nu moeten we heel snel deze maatregelen nemen, we moeten contacten beperken. En mensen zouden dan ook naar de toegangstestlocatie toe gaan, dan is dat ook weer een risico dat ze elkaar besmetten.” 
Betrokkenen erkennen ook dat de capaciteit nu - maximaal 400.000 tests per dag - niet toegerust is op het frequent toegangstesten van miljoenen Nederlanders.

Wel belooft het kabinet om de 1G-optie ook mee te nemen in het verzoek aan het OMT om de effectiviteit van het 2G- en 3G-model onder de loep te nemen. Dat gebeurt vrijdag.