Een kijkje in het gesloten leven van oud-premier en familieman Wim Kok
BiografieGeen politicus of journalist kwam achter de voordeur van Wim en Rita Kok. Biograaf Marnix Krop ontsluit de streng bewaakte vesting in het eerste deel van een tweedelige biografie dat vandaag verschijnt.
Delen per e-mail
Het is zijn thuisfront waardoor Wim Kok goed kan omgaan met de stress van het vakbondsvoorzitterschap, van het ministerschap van Financiën en van zijn latere premierschap. Rita en hun drie kinderen. Bal- en bordspel. Veel vissen, eindeloos vissen. Televisiekijken. En als tussen 19.00 en 20.00 uur de telefoon gaat, zegt Rita: ,,Hij is er niet, want hij is voetballen met André.''
Huize-Kok was een clan, concludeert biograaf Marnix Krop. ,,Een tamelijk gesloten familiekring, met weinig ooms, tantes, neven en nichten. Ook nauwelijks vrienden of goede kennissen.'' Rita en Wim houden de buitenwereld op afstand. Door de handicap van zoon André en Koks toenemende bekendheid.
Voor Wim Kok, een leven op eigen kracht, won biograaf Krop het vertrouwen van de familie Kok. Voor het eerste deel Voor zijn mensen, 1938-1994 voerde Krop, voormalig ambassadeur in Warschau en Berlijn, achttien gesprekken met Kok. De sociaal-democraat gaf zijn naam aan twee kabinetten. Vorig jaar oktober overleed hij op 80-jarige leeftijd tamelijk onverwachts aan de complicaties van een hartoperatie.
Drempel
Als vakbondsvoorzitter, fractievoorzitter, minister van Financiën en minister-president worstelt Kok met het licht van de publieke schijnwerpers. Rita Kok beschermt hun privéleven als een leeuwin. Politici die Kok na zijn premierschap willen opzoeken, komen niet over de drempel, maar worden naar het tuinhuisje geleid, waar hij ontvangt.
Vakbondsman Wim Kok en Margrietha Lummechiena (Rita) Roukema leren elkaar in 1963 kennen als Kok in de kost is bij de vader van Rita. Ze is 22 jaar oud als zij, gescheiden met twee kinderen, weer bij haar vader komt wonen. Daar ontluikt de liefde tussen de gesloten, zwaarmoedige en belangstellende Wim en Rita, die tegenwicht biedt met haar optimisme.
Het paar trouwt ruim een jaar later in Londen, omdat de Britse wet - anders dan de Nederlandse - geen barrières opwerpt voor een pas gescheiden vrouw die wil hertrouwen. Rita Kok - zelf uit een gebroken gezin - heeft twee kinderen uit haar eerste huwelijk, André en Carla, die de achternaam van Kok krijgen. Later krijgen ze samen nog een derde kind, Marcel.
Is jouw borreltje nu zoveel beter dan zijn stickie?
Zoon André is ernstig fysiek en verstandelijk beperkt, wat een zware wissel op het gezin trekt. André spreekt nauwelijks en heeft moeite zijn achternaam uit te spreken. Dat leidt ertoe dat ook de geëmancipeerde Rita de achternaam Kok overneemt: ,,Als André zo zijn best doet om te praten, dan moet jij ook maar zo groot zijn om te zeggen: ik heet ook Kok. Dag meisjesnaam.''
Papahap
De afspraak om de opvoeding fifty-fifty te doen, lukt steeds minder naarmate Koks ster rijst. Hun reddingsboei blijkt de dagelijkse 'papahap' met aardappelen, groente en vlees. Daardoor is Kok er zo goed als altijd om met zijn kinderen te spreken en te spelen. Daarna werkt hij 's avonds nog.
De oase van familiegeluk is de jaarlijkse zomervakantie: dan rijden ze zingend in de Ford Sierra naar Engeland of Frankrijk. Het hele gezin plooit zich om de blijmoedige, gehandicapte zoon. Elke zondag gaat Wim Kok met André naar Artis, het liefst naar de chimpansees. Als hij wat ouder is, komt hij in een instelling en is eens in de twee weken een weekend thuis.
Kok maakt zich zorgen om zoon Marcel, die zich als puber in de punkscene beweegt. Hij blowt weleens. Dan houdt Rita haar man een spiegel voor: ,,Is jouw borreltje nu zoveel beter dan zijn stickie?”
In 1984 wordt Kok tijdens zijn vakantie geveld door een enorme hoofdpijn. Dit was niet zijn normale 'eersteweekshoofdpijn' van een zomervakantie. Na twee dagen intense pijn rijdt Kok vanaf de camping in Zuid-Frankrijk terug: 'roekeloos' schrijft Krop. Het blijkt hersenvliesontsteking. Kok mag een half jaar niets doen en moet thuisblijven. Hij strijkt er de was en helpt Rita met weven op het grote weefgetouw. De neuroloog zegt tegen de eenmaal genezen Kok, dat hij 50 procent kans op overlijden had en 25 procent op blijvend letsel.
Op zijn rug
Kok wint de verkiezingen als hij na lang aarzelen in de verkiezingscampagne van 1994 zichzelf als mens meer laat zien. Zijn campagneteam hamert erop en Kok moet er verschrikkelijk aan wennen. Het werkt: de PvdA wordt de grootste partij door minder te verliezen dan het CDA.
Als Kok in 1994 premier wordt, tekent hij de overdracht met de vertrekkende Ruud Lubbers. Dan gaat Kok op de vloerbedekking van het Torentje liggen. Op zijn rug. Twee jaar later haalt Kok het gezin met aanhang naar het Catshuis, de ambtswoning van de premier. Daar verblijven ze een weekend en eten en drinken er. Krop: ,,Werk was een verboden gespreksonderwerp. Vooral spelletjes met elkaar doen.''
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
ING toch weer huisbankier overheid, ondanks witwasschandaal
Het betalingsverkeer van de overheid wordt de komende tijd toch geregeld door ING. Na de schikking die het Openbaar Ministerie trof met de bank vanwege de witwasaffaire, werd het contract dat ING als huisbankier had met het Rijk niet automatisch verlengd. Minister van Financiën Wopke Hoekstra gooide de aanbesteding open, maar nam hierin strengere regels op, omdat de bank niet zomaar kon worden uitgesloten. Toch kwam ING als winnaar uit de bus. -
REGELS AVONDKLOK
Wie mag toch naar buiten tijdens avondklok? Hulpdiensten, mensen met hond en talkshowgasten krijgen vrijbrief
Als het parlement akkoord gaat, is het vanaf komend weekeinde verboden om tussen half negen 's avonds en half vijf ‘s ochtends naar buiten te gaan. Uitzonderingen zijn er ook: bij medische noodgevallen, voor het uitlaten van de hond of werk mogen mensen naar buiten. Ook talkshowgasten kunnen een vrijbrief krijgen. -
Wijziging grondwet stapje dichterbij: Eerste Kamer akkoord met voorstel correctief referendum
De Eerste Kamer heeft vandaag voor het correctief referendum gestemd. De initiatiefwet van de SP kon op 39 van de 75 stemmen rekenen. Omdat het om een wijziging van de grondwet gaat, moeten beide Kamers er ná de verkiezingen nog een keer over stemmen. Dan is een tweederdemeerderheid nodig om het voorstel aan te nemen. -
‘50Plus-bestuurders polsen Henk Krol voor hernieuwde samenwerking’
Enkele bestuurders van 50Plus zouden oud-partijleider Henk Krol hebben benaderd met de vraag of hij weer betrokken wil zijn bij de ouderenpartij. Dat melden meerdere bronnen aan deze website. -
VIDEO/LIVE
Kamer wil haast met uitbetalen slachtoffers toeslagendrama: ‘Regel het gewoon’
Mark Rutte kreeg gisteravond forse kritiek in het debat over de toeslagenaffaire. Partijen richtten hun pijlen op de premier die tien jaar aan het hoofd stond van kabinetten die volgens critici een cultuur van roekeloze fraudejacht en stelselmatige geheimhouding kweekten. ‘We moeten dit rechtzetten'.
-
Video
Arib: Dit is niet het Nederland dat we kennen en waarvan we houden
De schokkende beelden van de rellen in ons land die de hele wereld over gaan, tonen 'niet het Nederland dat we kennen waarvan we houden’. Dat zei Tweede Kamervoorzitter Arib vanmiddag in een korte verklaring. -
Video
Avondklok steeds dichterbij, ook in Tweede Kamer groeit de steun
Er lijkt alsnog een avondklok te worden ingesteld. In de Tweede Kamer tekent zich langzamerhand een meerderheid af die dit steunt. Volgens ingewijden bereidt het kabinet de maatregel al voor, morgen worden in ieder geval extra maatregelen afgekondigd, liet minister Hugo de Jonge vanmiddag weten. -
Podcast / Video
Politiek Dichtbij: Ploumen nieuwe lijsttrekker PvdA en het kabinet is demissionair
Turbulentie tekende de week van de Haagse politiek. PvdA-lijsttrekker Lodewijk Asscher trad af, zijn opvolger Lilianne Ploumen en het voltallige kabinet diende zijn ontslag in. En dat te midden van de coronacrisis, waarbij deskundigen steeds luider om een avondklok vragen. Bovendien dienen de verkiezingen in maart zich in rap tempo aan, waar grote vraagstukken als de bouw van woningen zich opdringen. We bespreken het allemaal in onze nieuwe podcast Politiek Dichtbij.