Boodschap Zelenski aan de Tweede Kamer: ‘Wees bereid energie uit Rusland te stoppen’

,,Wees bereid de energie uit Rusland te stoppen”, zei Zelenski via een videoverbinding. ,,Dat is cruciaal om te voorkomen dat Rusland verder oorlog kan voeren in Europa.” Met de inkomsten uit olie en gas financiert Rusland de oorlog in Oekraïne. Ook wil Zelenski dat Nederland alle handel met Rusland stopt.

Zelenski bedankte de Nederlandse ‘politiek en de gewone mensen’ voor steun aan zijn land. ,,Voor de sancties, de principiële aanpak van het zakenverkeer met Rusland en de hulp aan Oekraïners.” Ook zei hij blij te zijn met de wapens die het land uit Nederland ontving. ,,Stingers, raketwerpers, die helpen ons om onszelf te verdedigen.” Wel pleitte hij voor stevigere sancties.

,,Toen Europa zag wat Rusland deed, was iedereen verontwaardigd”, stelde Zelenski. ,,Maar de aandacht verslapt weer, mensen gaan zich weer op iets anders richten. Dit mag niet nog eens 36 dagen duren.”

De Oekraïense president legde Nederlandse accenten. Zo haalde hij het neerhalen van MH17 aan, dat ‘niet te vergeven’ is, en vergeleek hij de Russische inval in Oekraïne met het begin van de Tweede Wereldoorlog. ,,Die begon met een aanval op een paar landen, daarna kwamen bommen op Rotterdam en Londen. De schaduw van Rotterdam hangt boven vele Europese steden. Oekraïne is het begin als we Rusland niet onmiddellijk stoppen.” 

Ook verwees hij naar de inname van Den Briel, morgen 450 jaar geleden, een van de bekendste gebeurtenissen uit de Tachtigjarige Oorlog. ,,Jullie vieren morgen de 450ste verjaardag van opstand tegen de tirannie. Dat is fundamenteel voor jullie samenleving. Dat is de geschiedenis, een erfenis, maar nu praat ik erover alsof het vandaag is gebeurd.” 

Nederland, stelde Zelenksi, vond lang daarna ‘de weg naar een verenigd Europa, met tolerantie en respect’. ,,Dat wordt nu aangevallen en moet weer verdedigd worden. Rusland blijft Oekraïne aanvallen, we moeten dit stoppen zodat er nooit meer oorlog is in Europa.”

Volgens Zelenski wennen Oekraïners al aan de oorlog. ,,Ze passen zich aan, ze raken gewend aan raketaanslagen en de lijsten van overledenen en gebombardeerde steden roepen geen emotie meer op. De oorlog in Oekraïne wordt helaas een routine.” 

Maar, benadrukte hij, niet voor diegenen wiens leven gevaar loopt. ,,De inwoners van Marioepol, die al drie weken zonder, water, eten en medicijnen zitten. Ze moeten in schuilkelders zitten. Tientallen mensen zijn afgevoerd naar Rusland. We weten niets van ze. Hoe gaan we ze terugkrijgen? Dat zijn moeilijke vragen voor ons.”

Voor de Oekraïense vluchtelingen die in Nederland zijn had Zelenski ook een boodschap voor ná de oorlog: ,,Voeg je bij het project om Oekraïne te herbouwen. Kies een stad die je wilt herbouwen, zodat we echt jullie steun voelen.”

Zelenski kreeg na afloop van zijn toespraak, die ongeveer 20 minuten duurde, een staande ovatie van de Tweede Kamer en van premier Mark Rutte en ministers Wopke Hoekstra (Buitenlandse Zaken) en Kajsa Ollongren (Defensie). 

De Oekraïense president is het eerste buitenlandse staatshoofd dat de Tweede Kamer in het Tweede Kamergebouw via videoverbinding toespreekt. Hij noemde dat ‘een grote eer’. Een jaar geleden werd het reglement van orde van de Tweede Kamer aangepast, waardoor speeches van buitenlandse staatshoofden en regeringsleiders mogelijk zijn op uitnodiging van de Tweede Kamervoorzitter. 

Voorzitter Vera Bergkamp sprak aan Zelenski steun en medeleven met het Oekraïense volk uit. ,,Op momenten zoals deze is er geen afstand tussen Kiev en Den Haag, geen afstand tussen u en ons.” Ze noemde de aanval op Oekraïne ‘niet alleen een aanval op een land, maar een aanval op vrede, veiligheid en democratie’. 

Eerder gaven de Britse premier Churchill (1946), de Jordaanse president Hoessein (1997), de Israëlische president Peres (2013) en de Canadese premier Trudeau (vorig jaar) een toespraak voor de ‘Verenigde Vergadering’, een speciale vergadering van zowel de Eerste als de Tweede Kamer. Dat gebeurde destijds in de Ridderzaal en in de Eerste Kamer.

_{Luister ook onze podcast Politiek Dichtbij:}

De Oekraïense ambassadeur in Nederland, Maksym Kononenko, had bij voorzitter Vera Bergkamp aangegeven dat Zelenski het Nederlandse parlement wilde toespreken. De Kamer stemde daarmee in. Premier Mark Rutte was in eerste instantie niet welkom bij de toespraak, maar werd later toch uitgenodigd. Hij zat, samen met ministers Hoekstra en Ollongren niet in Vak K, waar kabinetsleden altijd zitten, maar in de voorzittersloge achterin de zaal. 

Niet alle fracties woonden de videotoespraak van Zelenski bij. Forum voor Democratie gaf dinsdag aan weg te zullen blijven. De partij van Thierry Baudet vindt niet dat een buitenlandse leider de Tweede Kamer kan toespreken. Dat standpunt was voor FvD-senatoren Theo Hiddema en Paul Fentrop ‘de druppel’, zij zeggen hun lidmaatschap van de partij op. Wel blijven ze in de Eerste Kamer. 

Bekijk hier onze video’s over de oorlog in Oekraïne: