Na misbruikbekentenis voelen turnsters: dit kan het moment zijn

Beltman (64) werd al vaker beschuldigd van wanpraktijken, maar vertelde er zaterdag voor het eerst over. Hij bekende turnsters fysiek te hebben mishandeld, ze te hebben geïntimideerd, genegeerd en gemanipuleerd. ‘Ik dacht dat het de enige manier was om een topsportmentaliteit te kweken. Ik schaam mij diep’, zegt Beltman in het interview.

Maar behalve een schuldbekentenis wil hij ook benadrukken niet de enige coach te zijn die er deze praktijken op nahield. En nahoudt. Want grensoverschrijdend gedrag komt nog altijd voor, bleek ook uit de verhalen van tien (ex-)turnsters in de leeftijd van 18 tot 41 jaar en actief op acht verschillende locaties en onder zes hoofdcoaches. En dat is, zacht gezegd, moeilijk voorstelbaar, aangezien het probleem van turntrainers met een laakbare methodiek al zeker tien jaar bekend is.

‘Dit mag niet blijven liggen, hier moeten we korte metten mee maken’, reageerde Maurits Hendriks, technisch directeur van sportkoepel NOC*NSF bij de NOS. Wat Hendriks betreft is de carrière van Beltman voorbij. ‘Het lijkt mij duidelijk dat mensen die dit soort zaken op hun kerfstok hebben niet langer actief mogen zijn in de topsport’. Toch geeft Beltman, tot vorig jaar nog werkzaam in Singapore, aan coach te willen blijven. ‘Ik ben nu een ander persoon’.

Hendriks benadrukte het belang van het meldpunt dat Centrum Veilige Sport Nederland heeft. Meerdere voormalig turnsters besloten dit weekeinde uit de anonimiteit te treden. Onder hen Loes Linders, Stephanie Tijmes en Danila Koster. ‘Het was en is nog steeds een beerput’, zegt Lea Linders, moeder van Loes, tegen Omroep Brabant. ‘Het belangrijkste is dat dit niet alleen over Beltman gaat, maar ook over trainers die nu actief zijn, ook in het olympisch traject’. Het is tijd om schoon schip te maken, vindt Linders, ‘te beginnen bij de KNGU zelf’.

Meervoudig WK-deelneemster Linders trainde een tijd in België, waar ze de praktijken van hoofdcoach Beltman zijdelings meekreeg. Vanuit België reageerden gisteren ook ex-turnsters Aagje Vanwalleghem en Gaëlle Mys. Laatstgenoemde was actief op de Olympische Spelen van Rio de Janeiro (2016), maar stopte daarna. Dat was niet, zoals ze destijds verklaarde, omdat haar lichaam op was, maar omdat ze niet langer wilde vechten tegen pesterijen en intimidaties van coaches. ‘Ik kan nog altijd niet met een goed gevoel terugkijken op mijn carrière. Het was een voortdurend gevecht: ik werd gepest, er werden leugens verteld, meisjes werden tegen elkaar opgezet. (…) Ik heb de voorzitter van de federatie meermaals aangesproken. Ik riep om hulp en smeekte dat dit moest stoppen, maar tot de dag van vandaag is er nog niets veranderd. Alleen resultaten en punten telden’, schrijft ze op Instagram. En later: ‘Ik denk dat het tijd is voor ons Belgen om eindelijk ons verhaal te doen, in de hoop op een betere toekomst voor onze sport’.

Turnsters wereldwijd lijken te voelen dat dit het moment kan zijn voor een cultuurverandering. De Netflix-documentaire Athlete A, die gaat over een (seksueel) misbruikschandaal in de Amerikaanse turnwereld rond teamarts Larry Nassar, deed veel stof opwaaien. Ook in andere landen lopen onderzoeken of verschijnen rapporten over misstanden in de sport. In Nederland maakte de KNGU vorige week bekend naar aanleiding van Athlete A een onafhankelijk onderzoek te laten doen naar grensoverschrijdend gedrag.