Vergeten slachtoffers: ontheemden in Pakistan
(Novum/AP) - PESHAWAR - Toen in het huis van zijn buren drie mensen om het leven kwamen door een mortiergranaat wist Munir Khan dat zijn familie en hij hun spullen moesten pakken en hun dorp bij de grens met Afghanistan moesten verlaten. Daarmee voegden ze zich bij ongeveer een miljoen anderen die de afgelopen jaren door geweld tussen islamitische opstandelingen en het Pakistaanse leger in hun eigen land op de vlucht zijn gejaagd en nog altijd niet zijn teruggekeerd naar hun huizen.
De ontheemden zijn de vergeten slachtoffers van de door de Verenigde Staten gesteunde Pakistaanse campagne tegen de fundamentalisten. Ze wonen verspreid over het hele land, in opvangkampen of bij familie. Dat zovelen nog niet zijn teruggekeerd naar huis vormt misschien de beste illustratie van de moeilijkheden die het leger ondervindt in zijn strijd tegen de diep ingegraven opstandelingen in het grensgebied. Het Witte Huis stelde deze maand in een rapport dat het feit dat het leger nog altijd opereert in Mohmand, een regio zo groot als Parijs met al zijn voorsteden, laat zien dat Pakistan niet in staat is definitief af te rekenen met de opstandelingen in zijn tribale gebieden.
In het rapport wordt erop gewezen dat het leger de afgelopen twee jaar drie offensieven heeft uitgevoerd in het afgelegen gebied, waar wetteloosheid heerst. De Pakistaanse regering heeft de conclusies uit het rapport van de hand gewezen.
In sommige gebieden in het noordwesten heeft het leger de overwinning geclaimd, om de opstandelingen vervolgens te zien terugkeren en de bewoners voor de tweede keer op de vlucht te zien slaan.
Khan sloeg op 5 april op de vlucht, vrijwel direct nadat het leger en de opstandelingen opnieuw slaags waren geraakt. Volgens de regering kostten lucht- en grondaanvallen aan 142 opstandelingen het leven, maar dit kan niet worden geverifieerd en het is heel goed denkbaar dat het cijfer niet klopt of dat er ook burgers onder de doden waren.
Khan en zijn gezin liepen twee uur, voor ze per auto verder reisden naar Peshawar, de grootste stad in het noordwesten. "Ik dacht dat we ons leven niet zeker waren en vond daarom dat we het risico moesten nemen om door gebied te reizen waar werd gevochten", zegt Khan, een magere, 34-jarige marmerhandelaar. Hij weet niet wie de granaat afschoot die zijn buren doodde. Zowel het leger als de opstandelingen gebruiken mortiergranaten.
Al snel nadat de VS en hun bondgenoten Afghanistan in 2001 aanvielen vluchtten strijders van Al-Qaida en de Taliban uit dat land naar door stammen bestuurde Pakistaanse grensgebieden als Mohmand. Pakistaanse moslimrebellen die tegen de seculiere regering van hun land vochten sloten zich bij hen aan, net als jihadisten uit andere landen die een toevluchtsoord zochten. Vanuit de Pakistaanse stammengebieden worden ook aanvallen uitgevoerd op buitenlandse militairen aan de andere kans van de grens, in Afghanistan. Veel zelfmoordterroristen die aanslagen plegen in Afghanistan zijn volgens de Verenigde Naties jonge Pakistanen uit het grensgebied.
In het rapport van het Witte Huis staat dat er begin dit jaar zeker zesduizend Pakistaanse militairen naar Mohmand zijn gestuurd, maar dat ze er nog niet in zijn geslaagd de opstandelingen uit te schakelen.
In Irak en Afghanistan bestond de strategie van het Amerikaanse leger uit 'schoonvegen, niet prijsgeven en opbouwen'. Dat betekent zoveel als dat de opstandelingen worden verjaagd uit een bepaald gebied, dat er voldoende militairen in dat gebied blijven om te verhinderen dat de opstandelingen terugkeren en dat er vervolgens wegen worden aangelegd, scholen worden gebouwd en ontwikkelingsprojecten worden opgezet om het vertrouwen van de bevolking te winnen. In de Pakistaanse stammengebieden ontbreekt een dergelijke strategie, zo staat in het rapport van het Witte Huis.
In Mohmand zijn deze maand zo'n vijfduizend families, grofweg veertigduizend mensen, hun huizen ontvlucht, zegt Amjad Ali Khan, de hoogste bestuurder van het gebied. De VN zeggen dat in Nahqi, een opvangkamp in Mohmand zelf, vijfhonderd nieuwe gezinnen zijn gearriveerd, maar dat het heel goed mogelijk is dat anderen elders verblijven.
Operaties die het leger sinds 2008 tegen de opstandelingen in het noordwesten heeft uitgevoerd hebben talloze mensen op de vlucht gejaagd. Velen zijn inmiddels terug in hun huizen, maar volgens de VN verblijven ongeveer een miljoen mensen nog altijd in kampen of bij familie of vrienden.
Het Pakistaanse leger is opgeleid om te vechten volgens conventionele methoden, zoals gebruikt tegen Indiase militairen op de vlakten van Punjab, en heeft moeite met de tactieken die nodig zijn om opstandelingen in de bergen te kunnen bestrijden. Het leunt sterk op luchtaanvallen, waarbij het risico op burgerdoden groot is.
De strijd tegen de opstandelingen heeft volgens het leger sinds 2001 aan meer dan drieduizend militairen het leven gekost. In zes van de zeven stammengebieden zijn offensieven uitgevoerd. Zuid-Waziristan is het grootste van die gebieden. Daar zetten zo'n dertigduizend soldaten in oktober 2009 een grondoffensief in. Het offensief was een succes, de opstandelingen werden snel verjaagd, maar vierhonderdduizend mensen, de meerderheid van de bevolking, ontvluchtten het gebied en meer dan negentig procent is nog altijd niet teruggekeerd.
"Het is in Zuid-Waziristan nog niet veilig genoeg om tegen onze mensen te zeggen dat ze terug moeten gaan", zegt stamoudste Maulana Asamuddin.
Een van de manieren waarop het leger heeft geprobeerd de opstand te bestrijden is door plaatselijke stammen ertoe te bewegen hun eigen strijdgroepen op te zetten, de zogenoemde lashkars of vredescomités. In Mohmand was dat geen succes.
"De oudsten van stammen die zich niet bij de vredescomités wilden aansluiten werden gearresteerd en de stammen werden gestraft. En wie wel bij de comités ging werd het doelwit van de opstandelingen", zegt Khan.
Door een uitgaansverbod en de voortdurende opstand in Mohmand is de marmerindustrie, een van de belangrijkste bedrijfstakken in het gebied, het afgelopen jaar stil komen te liggen. Ook de handel en de landbouw lagen bijna stil. De enige school in Khans dorp Ghanam is door de opstandelingen verwoest. Khan en zijn gezin wonen nu bij familie en kunnen weinig anders doen dan hopen dat er snel een eind komt aan het geweld.
"Ik wil niet naar een opvangkamp van de overheid", zegt Khan. "Het leven is daar volgens mij nog zwaarder dan in ons dorp."
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUM
Is een video echt of een deepfake? Zo kun je het zien
De politie zette er deze week een in om de dader van een cold case-moord op te sporen: een deepfake-video. Daarmee kun je mensen van alles laten zeggen of laten doen. Maar dat brengt risico’s met zich mee. Hoe herken je zulke nepfilmpjes? -
Dit zijn wij
Wat is je ware leeftijd? Doe de test!
Je moeder die gekleed gaat in een minirok, of je opa die door de huiskamer danst op de hits van dj Martin Garrix. Je bent zo oud als dat je jezelf voelt, wordt er wel eens gezegd. Hoor jij wel thuis in jouw generatie? Ofwel, wat is je ware leeftijd? Doe de test! -
Hoeveel minuten pauze mag je nemen op een werkdag?
Even een rondje wandelen, een broodje eten of snel het nieuws checken op je telefoon; werknemers hebben recht op pauze, maar hoe zit het precies? Mag je zomaar pauze nemen en krijg je dan doorbetaald? Experts beantwoorden zes veelgestelde vragen over het recht op pauze. -
PREMIUMCOLUMN
Een pinautomaat die praat: alles liever dan menselijke dienstverlening
De pratende pinautomaat, dat klinkt als een avontuur van Suske en Wiske, maar hij blijkt werkelijk te bestaan. Een stem in de machine moet ervoor zorgen dat blinden en slechtzienden ook contanten kunnen opnemen. -
Generatie Y
Yogavakantie in je eentje
Zandvoort aan Zee of een weekendje Rome. Elke generatie kent vakantietrends. Waarheen gaat Generatie Y met vakantie?
-
Generatie Y en Z
Zijn millennials echt verwend? Drie vooroordelen op een rij
Ze zijn met ruim vier miljoen, kunnen niet zonder internet en hebben continu keuzestress: de millennials - die je ook tegenkomt bij generatie Z. De kritiek over deze groep is niet van de lucht? Máár is die ook terecht? Drie vooroordelen op een rijtje. -
PREMIUMVijf vragen
Waarom sommige mensen grof geld over hebben voor een digitaal eigendomsbewijs
Wereldwijd schaffen steeds meer mensen NFT's aan. Dit zijn unieke, digitale eigendomsbewijzen, vaak aangeschaft met cryptomunten. En ze zijn al lang veel meer dan kunstwerken of kattenplaatjes. Waarom zou je ze kopen en wat zijn de risico's? Vijf vragen over NFT’s. -
Dit zijn wij
Hiervoor zat jouw generatie aan de buis gekluisterd
We sluiten de generatieserie Dit zijn wij af met de populairste series en tv-programma's uit jullie tijd. Alle verhalen nalezen? Bestel het Grote Generatieboek voor maar 17,50 euro.