Tyra Banks leerde wereld te houden van dikke billen

Tyra-mail! De boodschap van Tyra-die-geen-achternaam-nodig-heeft kwam deze keer per Instagram in plaats van in de enveloppen die ze doorgaans in het modellenhuis van America's Next Top Model laat bezorgen. ANTM stopt, schreef de presentatrice. Het was genoeg geweest, hoewel dalende kijkcijfers wellicht ook meespelen.

Smize
De ongeveer 1,5 miljoen overgebleven fans (in seizoen 1 nog ruim 6 miljoen) moeten het na vandaag doen zonder het over-de-top-meidendrama, de onmogelijke fotoshoots in vrieskisten of aquaria, de meedogenloze juryleden - judges (rechters) gedoopt - en de levenslessen van Tyra Banks. Smize zal elke kijker bijbleven: het werkwoord voor lachen met je ogen in Banks' soms onnavolgbare vocabulaire. Of de booty tooch, de manier om je billen zo in de lucht te steken dat je sexy doch stijlvol op een foto staat. Geef nooit op, leerde het publiek. En wees altijd fierce, iets als stoer, fel, vol zelfvertrouwen - ook als een idiote metamorfose je kapsel heeft geruïneerd.

Maar wat het einde van ANTM vooral betekent: geen realityprogramma meer dat het weinig realistische westerse schoonheidsideaal stapje voor stapje bijstelt. In de VS, maar ook in de meer dan honderdvijftig landen waar het programma werd uitgezonden, naast ruim veertig lokale varianten die zijn gemaakt. Waar de echte modewereld nog vooral het domein is van lange, dunne, witte meisjes - liefst ook nog blond - maken in ANTM ook andersoortige vrouwen een heel goede kans. ,,Kijkers krijgen een ander idee van wat aantrekkelijk is," meent universitair docent massacommunicatie Rhonda Loverude, die voor haar proefschrift elke aflevering van het programma meermaals keek. ,,En het leuke is dat een krachtige Afro-Amerikaanse vrouw de leiding heeft over dat alles. Dat zie je ook niet vaak op tv."

ANTM kent volop gekleurde modellen, al dan niet met natuurlijk kroeshaar. ,,Wat Aziatische meiden ook, terwijl er daar in de mode heel weinig van zijn," analyseert Sarah Hartshorne, deelneemster uit seizoen 9. ,,ANTM was altijd diverser dan de modewereld. Ze zijn pioniers geweest."

Hartshorne zelf was met haar maat 42 het bewijs. Als het enige 'volle' model in haar seizoen leek winnen haar nog onmogelijk. De standaard bleef toch maatje 34 of kleiner. Maar in seizoen 10 ging ANTM al weer een stapje verder: plus-size-deelneemster Whitney Thompson won.

Er waren ook lesbische modellen en - al ver voordat de coming out van Caitlyn Jenner het trendy maakte - een transgender. Ook maar gewone mensen, die onder water moeite hebben charmant in de camera te kijken, leerde de kijker.

Tyra Banks zag persoonlijk toe op de acceptatie van homoseksuele deelnemers of medewerkers in het modellenhuis, iets waar het in de rest van de Amerikaanse samenleving nog wel eens aan schort.

Taboes
Ook andere taboes werden zichtbaar en bespreekbaar. In seizoen 10 was er ­Fatima Siad, geboren in Somalië en als ­ 7-jarig meisje besneden. Heather Kuzmich liet in seizoen 9 zien wat het betekent om autisme te hebben, in het allerlaatste seizoen zien we Nyle DiMarco, doof sinds zijn geboorte. Ja, een hij, want mannen mogen inmiddels ook meedoen. Ook zij blijken soms belachelijke toeren te moeten uithalen om te voldoen aan heersende standaarden. Een plakbaard tolereren, bijvoorbeeld.

Heb je gekke vlekken door vitiligo, de aandoening die het pigment uit je bruine huid doet verdwijnen? Geen enkel probleem, je bent prachtig zoals je bent, leerde de deelname van Chantelle Brown-Young. Ze is nu een van de succesvolste ex-deelneemsters, van wie overigens niemand een echt topmodel werd. ,,Het lijkt erop dat de afwijkende modellen het meest bereiken," zegt Sarah Hartshorne, die zelf inmiddels is gestopt met modellenwerk en het druk heeft met het maken van comedyshows en video's. ,,Dat duidt erop dat het goed is dat het programma meer diversiteit in de branche brengt. Ze doen het deels om controversiële tv te maken, maar het is ook een persoonlijke wens van de makers."

Presentatrice, creatief brein en producer Tyra Banks had het altijd voor ogen, zei ze eerder in een interview met Hollywood Reporter. ,,Ik heb Top Model gemaakt omdat ik de definitie van schoonheid wilde uitbreiden. Modellen ontdekken was secundair. Ik wilde atypische en unieke schoonheid uitlichten, zodat lelijke eendjes die zich niet mooi voelen zien dat andere meiden met een spleet tussen hun tanden, een super bleke huid of enorm pluizig rood haar mooi worden gevonden. Zodat ze zich beter voelen." Zo wordt een glamourleven in ANTM voor iedereen haalbaar. Dat is wat het programma zo populair maakte, meent Loverude: ,,Het is het Assepoester­verhaal.'' Shandi Sullivan uit seizoen 2 werd zelfs achter een supermarktkassa vandaan geplukt, 'muizig en nerdy'. ,,Maar met een make-over, contactlenzen en gebleekte tanden was ze - boem - een beauty."

,,Perfect is saai,'' geeft Tyra Banks in haar afscheidsboodschap nog maar eens aan, gevolgd door een ode aan sproeten, moedervlekken, grote voorhoofden, puntkinnen, grote ogen, kleine ogen, volle boezems, piepkleine borsten en alle kleuren huid. ,,Dat jullie foto's (en selfies) voor altijd fierce mogen zijn. Blijf smizen, elke dag opnieuw."