Politie en douane moeten vaker en grondiger controleren, ook als het gaat om wapens uit bevriende NAVO- en EU-landen.



Dat stelt de Campagne tegen Wapenhandel in een vandaag verschenen rapport (PDF-bestand).

Doorvoerland

Nederland staat vanwege de luchthaven Schiphol en de Rotterdamse haven bekend als doorvoerland voor wapentuig. Politie en douane onderwerpen slechts 2 procent van de transporten aan een eigen toets, stelt de actiegroep. Het gaat dan om wapens die niet uit een NAVO- of EU-land afkomstig zijn en vergunningplichtig zijn. In 2009 werden 34 vergunningen verstrekt.



'Wassen neus'

Maar deze vergunningplicht is een 'wassen neus', aldus Frank Slijper van de Campagne tegen Wapenhandel, die al jaren de wapenstromen door Nederland tegen het licht houdt. Voor de overige 98 procent - 1905 transporten - geldt alleen een meldplicht en gaat Nederland ervan uit dat het bevriende land zelf een grondige inspectie heeft uitgevoerd en heeft gecontroleerd of de wapens niet illegaal richting een brandhaard elders op de wereld worden vervoerd.

Sri Lanka

Maar bij sommige transporten van wapens en munitie zijn wel degelijk de nodige vraagtekens te plaatsen. Zo werd in november 2008 een uit Tsjechië afkomstige lading van twintigduizend automatische pistolen doorgelaten die was bedoeld voor Sri Lanka. Saillant detail, de overheid van dat land bereidde toen een slotoffensief voor tegen de Tamil Tijgers, een rebellengroep die al jaren strijdt voor onafhankelijkheid. "Ik weet zeker dat dit transport niet was toegestaan als het ging om een Nederlands bedrijf dat de wapens leverde", zegt Slijper.



De actiegroep vindt dat de overheid de wapenstromen uit bevriende landen beter moet controleren. Niet alles, maar wel de transporten waarbij de nodige vraagtekens zijn te plaatsen.



Geen prioriteit

Over de illegale doorvoer van wapens is weinig bekend omdat de opsporing van deze transporten weinig prioriteit heeft bij politie en douane. Het wegvallen van de Europese binnengrenzen maakt het voor criminelen makkelijker om wapentuig ongezien rond te rijden. De opsporingsdiensten moeten hier meer tegen doen om te voorkomen dat de onderwereld steeds beter bewapend raakt.