De ware horrorfile: die niet op de radio is, maar waar je wel in staat
PatatgeneratieEen file is een file, zou je zeggen. Mooi niet. Je hebt de spookfile, de kijkfile, de recordfile, de protestfile, van alles wat. De allerergste is de file die niet op de radio is, maar waar je wel in staat.
Delen per e-mail
Het zijn zo van die zekerheden. Je gaat naar je werk, je staat in de file. Soms is hij lang, soms is hij kort, maar hij is er altijd. Ga je iets eerder weg? Dan sta je iets eerder vast. Iets later? Uitstel van executie.
Ooit schijnt er een tijd te zijn geweest waarin mensen het leuk vonden om in de file te staan. Dat was in de jaren 50, toen een snelweg nog heel exotisch ‘autostrada’ werd genoemd, en toen alles wat uit Amerika kwam nieuw was, en spannend. Wie in de file stond, deed mee aan het moderne leven.
Die allereerste officiële file (,,Op een kruispunt van snelwegen”, zeggen deskundigen er dan meteen bij, want er stond natuurlijk vaker wel eens wat vast), dat was wat, aanschuiven bij Oudenrijn op de Eerste Pinksterdag van 1955. Mensen uit de Randstad gingen met het mooie lenteweer (vriendelijk blauwe lucht, 18 graden) op weg voor een dagje Veluwe, en kwamen halverwege oosterlingen en Duitsers tegen die naar het strand wilden. Het is moeilijk voor te stellen, maar knooppunt Oudenrijn, het oudste van Nederland, waar de A2 de A12 kruist, was toen nog een simpele rotonde. Het was bijna lief.
Dit artikel is onderdeel van onze generatieserie Dit Zijn Wij. Genieten van meer verhalen? Blader hieronder door de tijdlijn of kijk in het dossier Dit Zijn Wij.
Het artikel gaat verder onder de tijdlijn
Stilstaan
De lol was er snel van af. In een notendop: almaar meer mensen (17 miljoen inmiddels) plus almaar meer auto’s (een dikke 8 miljoen nu) plus almaar meer wegen (135.000 kilometer) leidt onvermijdelijk tot almaar vaker stilstaan. Tot aan de jaren 80 ging het nog wel. Daarna niet meer.
Vervolgens hebben we van alles geprobeerd en geopperd: de kilometerheffing, de tolpoort, de fileheffing, het spitsvignet, de carpoolstrook, de wisselstrook, de watdanook. Het hielp wel, of niet, of een beetje, of het werd weggehoond, want de Nederlander en zijn auto, dat is wel een ding. Betalen om de weg op te mogen? Of erger nog: betalen om in de file te staan? Dat dachten wij niet.
Dus ja.
Nu gaan we naar ons werk, of naar de Veluwe of het strand, en staan we in de file. Op de A2, de A16, de A58, de A20, de A9, de A4, de A1, de A13; bij de knooppunten Hooipolder, Everdingen, Bodegraven, Badhoevedorp, Lunetten, Prins Clausplein, Valburg. De file heeft ons gedwongen om constructies te ontwerpen die klaverblad heten, klaverturbine, ster, halve ster, trompet (en natuurlijk de omgekeerde trompet). De file heeft ons ook nieuwe woorden geleerd, want de veranderende wereld heeft ons nieuwe files gebracht. En die woorden, die files, spreken boekdelen over de tijd waarin we leven, en dus stiekem over onszelf.
De kijkfile bijvoorbeeld, in de rij voor andermans ellende. Waarom staat die ziekenwagen daar? Zijn er gewonden? Ligt daar bloed? Misschien zijn er wel doden! En hoe langzamer je rijdt, hoe meer je ziet. Spannend!
Spits
Dan de dagelijkse file, de file die je wist dat zou komen. Elke dag langzaam rijden en stilstaan , elke dag op dezelfde plek. Van Tilburg naar Rotterdam sta je in de file bij 1) de oprit naar de A58, waar er spitsverkeer bijkomt en de weg tegelijkertijd versmalt naar twee banen; 2) knooppunt Galder, linksaf naar Antwerpen, rechtsaf naar Rotterdam, altijd onrust; 3) knooppunt Princeville, 4) knooppunt Zonzeel, 5) knooppunt Klaverpolder, waar er telkens te veel verkeer bijkomt; 6) ’s Gravendeel, niet helemaal duidelijk waarom; 7) knooppunt Ridderkerk, door extra verkeer; 8) vlak na het Kralingseplein richting centrum, door veel te slome stoplichten. Een reis van 50 minuten, plus minstens een half uur. Elke dag.
De protestfile is een boosmaker. Natuurlijk mogen vrachtwagenchauffeurs ook actievoeren, maar waarom op de snelweg en waarom net als wij er rijden? Het is helemaal lullig als je er vlak achter zit á 30 km per uur, want ze blokkeren de weg precies op zo’n manier dat er niemand langs kan.
De slechtweerfile valt ook slecht bij de ervaren automobilist. Eén drupje regen of één vlokje sneeuw en iedereen trapt op de rem! Doorrijden!!
Spookfile
De spookfile is extra gevaarlijk, want hij komt als je hem niet verwacht, dus als je misschien wel iets anders zit te doen dan alleen maar rijden en op het verkeer letten. Plots oplichtende remlichten, rook van piepende banden, koffievlekken op de passagiersstoel. Het is namelijk te druk op de weg. Elke hapering lijdt tot vertraging. En dan ineens kun je weer gaan rijden.
De avondfile lijkt een beetje op de spookfile, maar dan buiten de spits, als je er niet op rekent. Dat er om half twaalf aan de weg wordt gewerkt en dat je dan stil staat in een donker en leeg landschap, met misschien een raampje open en de radio aan. Het is niet de beroerdste file.
Sluipfile
De sluipfile is er voor mensen die slim zijn en een van bovenstaande files willen omzeilen.
De recordfile trekt altijd aandacht, want als je toch vaststaat, dan maar beter goed. De langste ooit: ongeveer 92 kilometer op de A2, op 25 november 2005. De meeste op één dag: 1.000 kilometer in de ochtendspits van 15 januari 2013 (zie ook: slechtweerfile). De langstdurende: twaalf uur stilstaan in de sneeuw, ook op 25 november 2005. Het kan overigens altijd erger. Vijf jaar geleden stond er in een Russische recordwinter drie dagen lang een file tussen Moskou en Sint-Petersburg.
We hebben ermee leren leven. Niet omdat we dat willen, maar omdat het blijkbaar niet anders kan. Er is echter één file die niet oké is: de file die niet bestaat. Hij kan kort zijn, of lang (meestal lang) en je staat er vaak in als je haast hebt, dus je bent al enigszins labiel. Je stemt af op de verkeersinformatie om uit te vinden hoe lang je nog moet. En dan blijft het stil. Er komt van alles voorbij, maar niet die van jou. Alsof jouw verloren tijd er niet toe doet. Alsof jij er niet toe doet. De zekerheid is even weg.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Dit zijn wij
Verlangen naar de tijd van het vroegere Indië
De onafhankelijkheid van Indonesië zorgde voor de komst van ruim 300.000 Indische Nederlanders. Ze verrijkten de samenleving met hun keuken, leefstijl en muziek, maar verlangen nog altijd naar de tijd van het vroegere Indië. Tempo doeloe met ‘Blue Diamond’ Riem de Wolff en ‘Tante Lien’ Wieteke van Dort. -
Babyboomers
Pil maakte vrouwen baas in eigen buik
De anticonceptiepil heeft veel betekend voor de babyboomgeneratie en de emancipatie van de vrouw. Seksuoloog Willeke Bezemer: ,,Vrouwen kregen meer tijd om zich te scholen.'' -
Dit zijn wij
Millennials zijn van de series: deze zijn het verslavendst
De komende zes weken zoomen we onder de noemer Dit Zijn Wij in op de zes generaties in Nederland. Vandaag de millennials, die zowel generatie Y als Z bestrijken en geboren zijn vanaf de jaren '80. Deze groep is dol op bingewatchen: series in één ruk uitkijken. -
Dit zijn wij
Hiervoor zat jouw generatie aan de buis gekluisterd
We sluiten de generatieserie Dit zijn wij af met de populairste series en tv-programma's uit jullie tijd. Alle verhalen nalezen? Bestel het Grote Generatieboek voor maar 17,50 euro. -
Dit zijn wij
Geboren tussen '45 en '55? Dan ben je een Babyboomer
Wij zijn geboren tussen circa 1945 en 1955. Wij zijn de rebellen, de spraakmakende protestgeneratie! Onze levenslust en onze ongehoorzaamheid doorbraken de verstarring en verstikkende bekrompenheid van de jaren 50. Dit zijn de Babyboomers!
-
Uit den ouden doosch: Is het een mini wc-ontstopper?
Zes weken lang brengt deze krant verschillende generaties in beeld. Wat bindt de verschillende generaties, wie zijn hun idolen en welke voorwerpen staan in hun geheugen gegrift? In de wekelijkse video-rubriek 'Uit den ouden doosch' leggen we kinderen van nu mysterieuze voorwerpen uit het verleden voor. Deze week: de flessenlikker. Eerder verschenen in deze rubriek de floppydisk en het cassettebandje. -
Babyboomers
De pc-revolutie: van heuse koelkasten tot broekzakcomputer
Een kantoor of huiskamer zonder personal computer, het is nu niet meer voor te stellen. De babyboomers stonden eind jaren 70 vooraan bij een technologische big bang die nog steeds nagalmt. -
Dit zijn wij
Cliff Richard of Elvis Presley? VW-busje of Opel Kadett? En meer dilemma's
Nostalgie is van alle generaties. De Babyboomers (geboren tussen 1945 en 1955) kunnen daar over meepraten. Gelukkig maar dat smaken verschillen. Vecht de oneindige strijd nu voor eeuwig uit door jouw favoriet te kiezen.