Een Afghaanse jongen wordt gevaccineerd tegen polio in het kader van een anti-poliocampagne in de hoofdstad Kaboel. © REUTERS

Ook Ralph Hamers staat weleens in de file

GASTOPINIEOok al verdiende ING-topman Ralph Hamers bijna drie miljoen, onze ongelijkheid neemt niet toe maar juist af.

Redactie 04-04-18, 17:00 Bron: BN DeStem

door Ralf Bodelier

Terecht werd de absurde salarisverhoging van ING-baas Ralph Hamers teruggedraaid. Waarom zou de hoogste manager van een bank 100 keer méér moeten ontvangen dan zijn medewerker achter de balie? De baas van ABN-Amro krijgt 23 keer meer, die van de Triodosbank 10 keer en de topman van de ASN ongeveer 6 keer. Zo kan het dus ook.

Gelukkiger

Aan de bovenkant groeit het aantal rijken, aan de onderkant het aantal armen
Ralf Bodelier

Landen met kleine inkomensverschillen zijn gelukkiger. Landen met forse verschillen tussen rijk en arm kennen meer criminaliteit, meer obesitas, meer geesteszieken, meer zelfmoorden en meer drugsverslaafden. In economisch ongelijke landen nemen de armeren minder deel aan het sociale leven en steken mensen zich veel dieper in de schulden. Ook zijn mensen in ongelijke landen minder tevreden. Waarom is hun inkomen 10, 20 of 50 keer lager dan dat van hun buurman? Deze landen kennen ook sterke populistische bewegingen die zich afzetten tegen een rijke en machtige ‘elite’.

In Nederland zijn de verschillen tussen arm en rijk kleiner dan in bijvoorbeeld China, Zuidelijk Afrika, Zuid-Amerika en de Verenigde Staten. Maar de verschillen zijn groter dan in Scandinavische landen, Japan en onze buren België en Duitsland. Belangrijker echter is de vraag: neemt onze economische ongelijkheid nu toe of af? In Nederland neemt zij helaas toe, zie de populariteit van voedselbanken en het succes van tweedehandswinkels. Aan de bovenkant groeit het aantal rijken, aan de onderkant het aantal armen. Maar spectaculair is die toename gelukkig niet. De inkomens van acht op de tien Nederlanders liggen nog steeds dicht bij elkaar.

Kansen

Polio en pokken zijn niet alleen uitgeroeid onder de rijksten, dat gebeurde ook onder de allerarmsten.
Ralf Bodelier

Wereldwijd is dat anders. De rijkste man ter wereld, Amazon-baas Jeff Bezos, is op dit moment 132 miljard dollar waard. Daarmee is hij 132 miljard keer rijker dan, bijvoorbeeld, een voddenraapster in India die ’s ochtends nog maar moet zien of zij ’s avonds te eten heeft. Gelukkig is er nóg een verhaal. Want ongelijkheid gaat niet alleen over geld. Ongelijkheid gaat ook over kansen op onderwijs en gezondheidszorg, over rechten tussen mannen en vrouwen, rassen en religies. Ongelijkheid gaat over toegang tot schoon water, tot elektriciteit en tot internet. En over eerlijke behandeling door de politie of een gemeenteambtenaar. Wanneer we ongelijkheid wat breder bekijken dan economische ongelijkheid, dan is zij de afgelopen eeuw oneindig afgenomen en neemt zij steeds verder af.

Stel je voor. In 1900, het jaar waarin enkele van mijn grootouders werden geboren, was 88 procent van de wereldbevolking extreem arm, vandaag is dat 10 procent. In 1900 ging een derde van alle kinderen naar de basisschool, vandaag 91 procent. Niet meer dan twee op de tien mensen konden toen lezen, vandaag zijn het er bijna negen op de tien. Alleen een handjevol superrijken kon zich enigszins beschermen tegen gevaarlijke ziektes, vandaag is 86 procent van álle mensen ter wereld gevaccineerd. Polio en pokken zijn niet alleen uitgeroeid onder de rijksten, dat gebeurde ook onder de allerarmsten. Ook het aantal landen met discriminerende wetten neemt in hoog tempo af. Homo’s konden er in 1900 alleen van dromen om met iemand naar eigen keuze te trouwen. Sinds Nederland in 2000 het huwelijk opende voor iedereen, liep het aantal landen waarin iedereen met iedereen kan trouwen op tot 25.

Even zwaar

Zo kunnen we dus ook kijken naar de ongelijkheid tussen de ING-baas en zijn baliemedewerkster. Nog steeds is Ralph Hamers 70 keer rijker, maar bij een verkeersongeval rukken voor hém niet meer ambulances uit dan voor háár. En wanneer híj een ongeval veroorzaakt, zal de rechter niet anders oordelen dan wanneer zíj dat doet. Bij verkiezingen telt hun stem even zwaar, beiden drinken dezelfde kwaliteit water, bij pijn slikken ze eenzelfde paracetamol en in zijn dure leaseauto staat Hamers net zo goed in de file dan zij in haar tweedehandsje. Hun inkomens lopen fors uit elkaar, verder zijn zij meer gelijk dan ooit tevoren.

* Ralf Bodelier woont in Tilburg en leidt World's Best News.