'Voor mij hoeft mijn werk geen kunst te heten'

Piet Hohmann geeft het eerlijk toe: hij weet zelf ook niet waarom hij in hemelsnaam een metershoge bromtol heeft gemaakt Als mensen ernaar vragen, vertelt hij altijd dat hij vroeger elk jaar een nieuwe tol kreeg van zijn oom – dat het zo begonnen is. "Dan heb ik er ook een verhaal bij over hoe het draaien van een tol past bij een rotonde waar hij op staat. En dat het zoemen van een bromtol aansluit bij het geluid van het verkeer. Klopt ook wel, hoor. Maar die verhalen komen altijd pas als iets af is. Als ik ergens aan werk, heb ik zelf ook geen idee waarom ik het maak."



Zijn werk heeft geen boodschap, geen hoger doel. Hohmann wil lol hebben in wat hij doet en hoopt dat anderen er ook plezier aan beleven. Zo simpel is het. "Van mij hoeft het ook geen kunst te heten, wat ik doe", zegt de 76-jarige Oosterhouter. Zijn vrouw Mary vult hem aan: "Het lijkt vaak alsof er in 'de kunst' geen humor mag zijn. Da's niks voor Piet. Hij gaat juist uit van humor."



Vandaar dat hij het ook kan waarderen als anderen met zijn werk aan de haal gaan. Zijn metershoge witte fiets op de kruising van Beneluxweg en Europaweg heeft een tijdje gediend als spil van grapjes op het politiebureau, vertelt de kunstenaar met opkrullende mondhoeken. "Een politieman



vertelde me dat ze nieuwe agenten regelmatig naar de kruising stuurden om te kijken naar een 'achtergelaten fiets' die daar zou liggen."



De fiets ontstond al even toevallig als de bromtol. "Hij heeft al jaren een fietsentic", zegt zijn vrouw. In de jaren nadat het echtpaar H19 had opgezet, zat hij daar op loze momenten al fietsjes te buigen van ijzerdraad. Hohmann: "Ik hou van techniek, wil alles begrijpen. Ook hoe een fiets werkt. Ik speelde allang met het idee een hele grote fiets te maken. Toen de gemeente vroeg om een herkenningspunt op een van haar invalswegen, kwam dat idee boven."



Waarom op dat moment en waarom in deze vorm – geen idee. Het toeval en zijn eigen nieuwsgierigheid vormen de leidraad in Hohmanns werk. Hij haalt zijn inspiratie uit zijn fascinatie voor techniek en bijzondere materialen. "Het valt altijd maar toevallig in elkaar. Ik heb wel eens iemand van de belastingdienst over de vloer gehad, die er helemaal van in de war raakte. Dat die oude stukken ijzer mijn materiaalvoorraad waren, snapte hij maar niet. En toen ik zei dat het eigenlijk allemaal een hobby is, vertelde hij streng dat ik daar geen uren voor mocht schrijven, voor een hobby."



Hij struint graag sloperijen en curiosawinkeltjes af op zoek naar materiaal dat hem intrigeert. Hij heeft het niet op nieuwe materialen – die leven niet. Maar ziet hij een mooi mechaniek, 'zo'n oude maaimachine met leuke tandwieltjes', dan koopt hij het. Hij schafte ooit zelfs een wegenwals aan. Liefst defecte spullen, want Hohmann beleeft er plezier aan als hij dingen weer aan de praat krijgt.



Hij verdwijnt in een hoek van de huiskamer en keert terug met een klokje, gebouwd op een plaatje vol vreemde, metalen klontjes. "Dat is de plaat waar een lasser jarenlang zijn lasstaaf aan heeft afgetikt en schoongemaakt. Zo'n man heeft daar jaren aan gewerkt, aan zo'n plaatje. Ik heb er het uurwerk van een oude, kapotte biljartklok op gezet. Hij werkt weer."



Vaak blijven materialen jaren liggen tot Hohmann ineens besluit er iets mee te doen. Regelmatig droomt hij over zijn projecten – dan bedenkt hij letterlijk in zijn slaap welke oude trambel of defecte platenspeler in zijn nieuwste creatie past. De laatste tijd richt hij zich vooral op klokken, het mechaniek steeds duidelijk zichtbaar.



In zijn keuken staat een enorme, robuuste klok. "De standaard komt uit een slagerij, de bel waarmee hij het uur slaat uit een oude tram, die kettingen van een sloperij en er zit een differentieel in van een invalidenwagentje."



Er heeft eens een techneut ademloos naar zitten kijken, vertelt Mary. "Die wist niet wat hij zag. Hij was gewend alles keurig schoon te maken, de juiste materialen bij elkaar te zoeken, en zag hier die klok. Oude materialen, niks met elkaar te maken, maar het wérkt. Hij vond het fantastisch."



En Hohmann ook. De kunstenaar kan zo'n beetje alles aan de praat krijgen, vertelt hij niet zonder trots. Geen wonder: als klein jongetje was ie altijd al aan het sleutelen, samen met zijn oudere broers. Auto-onderdelen, radio's, zelfs die bromtol die hij elk jaar van zijn oom kreeg – de kleine Piet haalde alles uit elkaar om te zien hoe het werkt. Zeventig jaar later is hij nog even nieuwsgierig naar hoe zaken in elkaar steken, nog steeds tevreden als hij iets 'doorheeft'. Misschien dat hij daarom toch altijd een verhaal bij zijn werk 'verzint', al heeft hij er op voorhand geen boodschap mee.



Moet er niet altijd een reden zijn waarom dingen zijn zoals ze zijn? Hij aarzelt.



"Als ik aan het werk ben, denk ik nooit aan wat mensen zullen denken als ze het eindresultaat zien. Ik ben bezig, er ontstaat iets en het verhaal komt later vanzelf. Waarom dat verhaal dan tóch nodig is... tja. Uiteindelijk hoop je wel dat mensen het leuk vinden, wat je gemaakt hebt. Misschien dat dat makkelijker is als je er een mooi verhaal aan vast hangt."