Vanuit dit bedrijf in Dongen zijn de orchideeën zo in New York

Het aantal snij orchideeënkwekerijen gespecialiseerd in het produceren van grootbloemige takken is nét niet op een hand te tellen. Het zijn er zes, wereldwijd, waarvan er drie in Nederland gevestigd zijn, waaronder die van Bart (46) en Ilse (43) van Gils uit Dongen. 

De ouders van Bart begonnen halverwege de jaren 60 een kwekerij in Tilburg. Ze bouwden een kas waar ze groenten teelden. Toen het noodlot het gezin trof, en vader na een ziekbed op de veel te jonge leeftijd van 49 jaar overleed, nam Barts broer de zaak over. Bart, op dat moment nog schoolgaand, voegde zich een paar jaar later bij het bedrijf. ,,Ik heb twee jaar MAS gedaan”, zegt hij. ,,Ik kon het allemaal wel, maar ik had met studeren niet veel op. Ik wilde veel liever meteen gaan werken.”

Vlak na de eeuwwisseling bedacht de gemeente Tilburg dat het beter zou zijn wanneer er industrie zou komen rond het gebied waar het agrarisch bedrijf van de familie Van Gils gevestigd was. ,,We moesten verkassen, letterlijk”, zegt Bart. Voor een gemeente is zo’n stedelijke herinrichting vooral een rationeel en strategisch proces. Voor de betrokken burgers heeft zo’n plan vergaande gevolgen. Het ouderlijkhuis van Van Gils gaat plat. ,,Dat doet je toch wel wat”, vertelt hij. ,,Dat je er niet meer even langs kunt rijden.”

Er wordt een stuk grond aangeboden in Dongen. Aangezien de focus van de familie toch al veelal op Dongen gericht was, accepteren ze de nieuwe locatie waarna in 2004 gestart wordt met de bouw van een nieuwe kas. Tegelijkertijd komt er een nieuw gewas in de kas. ,,Om in de groententeelt een toekomst te hebben was een enorme schaalvergroting nodig”, zegt Bart. ,,Vandaar dat we de overstap maakten.”

In 2009 verdubbelt het bedrijf in Dongen zich qua oppervlakte naar 1,6 hectare. In 2016 nemen Ilse en Bart het roer over. Ilse heeft, zoals ze het zelf omschrijft, ‘nul-groene vingers’. Opgegroeid als dochter van een politieagent, in een rijtjeswoning, zonder enige kennis van de bloementeelt, of om het even welke teelt dan ook. In Dongen kennen de kinderen van basisschool De Vlinderboom haar als juf Ilse.

Inmiddels heeft Ilse, sinds ze mee is gaan werken in het bedrijf, absoluut groene vingers gekregen. Dat wil zeggen, soms heeft ze groene vingers. Soms geel, soms blauw, al naar gelang de kleurstof waar ze mee bezig is. De afgelopen jaren heeft Pulcher zich toegelegd op het verven van de orchideeën. Hoe dat heel precies in zijn werk gaat, dát is het geheim van de smid. Maar heel in het kort komt het er op neer dat Ilse de bloemen in een voetbad met kleurstof zet waarna de bloemen deze kleur overnemen.

Drieëntwintig soorten orchideeën hebben Bart en Ilse staan. Twee daarvan staan als snijbloem exclusief in de Dongense kas. De planten kunnen wel te koop aangeboden als vaste plant in een tuincentrum, maar als bloeiende tak zijn ze alleen bij Pulcher te bestellen. De Narbonne en de Chiangmai zijn koper-oranje en paarse varianten. ,,Daarvan hebben wij het alleenrecht om ze aan te bieden.” Zo’n 70 procent van de planten die Pulcher verkoopt, is wit.

De werkdag begint vroeg voor een bloemenhandelaar met 80 procent afzet in Amerika. Even na vieren ’s ochtends gaat de wekker. Terwijl Ilse zich dan nog een keer om kan draaien, voor ze zelf aan de slag gaat, staat Bart op om de bestellingen van die dag en de planning door te kijken.

Wanneer een bloemist in New York op maandagochtend zijn bestelling heeft geplaatst, kan hij op woensdag zijn klanten de Dongense orchideeën aanbieden. ,,Zó goed hebben we het hier in Nederland geregeld”, aldus Bart. ,,Maar dat betekent wel dat je er heel kort op moet zitten. Als er een file staat, moet ik direct gaan bellen om te zorgen dat de bloemen nog overal mee op transport kunnen.” De gesnoeide takken worden verdeeld naar het aantal bloemen dat er aan zit. Dit varieert tussen de vier en vijftien bloemen.

De kas is verdeeld in drie zones. De planten staan in bakken die middels een buizensysteem door de hele kas verplaatst kunnen worden. ,,Het is soms net zo’n schuifpuzzeltje dat je vroeger weleens als reclamedingetje kreeg”, zegt Bart. Johan, een van de vaste medewerkers, is goud waard. ,,Hij weet precies welke tafel waar staat.” En om, niemand over te slaan, mag in dit kader ook meteen Peter genoemd worden. Dankzij hem en zijn ervaring kunnen Bart en Ilse elk jaar met een gerust hart twee weken vakantie nemen. ,,We hebben een fantastisch team”, zegt Bart. In de kantine hangt een foto van de hele club op een solex. Gemaakt tijdens een bedrijfsuitje in 2019.

Een plantje dat binnenkomt, is op dat moment al 2 jaar oud. Daarna duurt het nog eens zeventig weken voor er bloemen geoogst kunnen worden. ,,De planten die ik nu bestel, krijg ik geleverd in 2024 en dragen bloemen in 2026.” Dit maakt de toevoeging van de geverfde bloemen zo waardevol. Even snel inspelen op een bepaalde kleurvraag vanuit de markt is er niet bij.

Wanneer een tafel leeggeplukt is, gaan de plantjes naar de tweede klimaatzone waar ze even mogen bijkomen en nieuw blad aan kunnen maken.

Daarna gaan ze naar de derde klimaatzone. Voor de plantjes de minst aangename. ,,Daar gaan we ’m eigenlijk een bee­tje vervelen”, zegt Ilse. ,,Op die manier denkt de plant dat hij snel voor nageslacht moet gaan zorgen en begint hij bloemen aan te maken.” Hierna worden ze weer eventjes gepamperd om na 30 weken kaal geplukt te zijn weer opnieuw als bloeiende bloem in de eerste hal aan te komen. Blij bloeiend en klaar voor de reis.