Nieuw verpleeghuis De Riethorst in Geertruidenberg geeft bewoners meer vrijheid: 'Dit moet een voorbeeld zijn voor heel Nederland'

"Je vindt dit nog nergens. Ons verpleeghuis moet een huis voor de klant zijn. Waarom de term klant? De klant is koning en mag zelf bepalen wat hij of zij doet. In een traditioneel verpleeghuis moesten mensen maar de regels van het huis aannemen."

Over een half jaar gaat de eerste paal de grond in, terwijl in 2020 een spiksplinternieuw verpleeghuis staat aan de Venestraat. De Riethorst breekt met het verleden waarin zorggebouwen vaak opgeleverd werden als gesloten betonnen bastions. Wie de tekeningen van architect Sander van Sambeek bekijkt, ziet geen kolossaal gebouw maar diverse losse straten met appartementen. Bewoners wonen als het ware in de wijk, in de oude kom van de vestingstad. 

De Wee: "Ons oorspronkelijke plan dateert van jaren geleden en is flink aangepast. We zijn uitgegaan van de vraag hoe je zelf over dertig of veertig jaar zou willen wonen? Zorg gaat iets meer naar de achtergrond en welzijn naar de voorgrond. De stap van een eigen woning naar het verpleeghuis willen we zo klein mogelijk maken."

Momenteel is de sloop van De Riethorst volop gaande. Tijdelijk verblijven de mensen in Oosterhout bij Buurstede. Het nieuwe verpleeghuis krijgt 75 appartementen, allemaal met eigen slaapkamer en eigen badkamersanitair. Voornamelijk bewoners met dementie krijgen er een plekje; zij zullen vaker op straat te zien zijn. Of dat veilig is? De Wee: "Het is een ethische kwestie: je weegt vrijheid af tegenover veiligheid. Het gaat om de kwaliteit van leven. Veel zal in samenspraak moeten gaan met de familie van een bewoner. Willen zij bepaalde risico's aanvaarden? Mogelijk leidt deze aanpak tot minder gedragsproblemen, de bewoner heeft meer rust en minder agressie. "

Volgens architect Van Sambeek zijn er technische toepassingen om de bewoners in de gaten te houden. "Je kunt bepalen welke deur voor wie opengaat. Ook kunnen verzorgenden een seintje krijgen als een bewoner naar buiten loopt." De hoeveelheid groen om de gebouwen moet voor verbinding met de buurt zorgen. "Het is openbare ruimte. We willen de toegang voor omwonenden laagdrempelig houden."

Op het gebied van dementie richt De Riethorst een expertisecentrum in. Daarnaast gaat De Riethorst de samenwerking aan met Prisma en krijgen vijftien mensen met een verstandelijke beperking een plek in het gebouw. Als ontmoetingsplaatsen zijn op de begane grond buurtkamers ingetekend. Van Sambeek: "Met een kookstudio, een bibliotheek, beweegtuin, moestuin, spelkamers, een nostalgische kraam en een volière. We richten een ruimte in met verwijzingen naar Geertruidenberg, zoals een grote foto van de Markt of de Veste."