Elf weetjes over Oosterhoutse carnavalsinsignes

Een boekwerk van 230 pagina's vol anekdotes, geschiedkundige informatie, foto's, ontwerptekeningen én uitgebreide beschrijvingen van alle exemplaren. Peter van Gils (35) is anderhalf jaar bezig geweest met het boek. Hij dook in de archieven, sprak met actieve Kaaiendonkers en interviewde alle nog levende insigneontwerpers. ,,Het boek geeft een mooi inkijkje in een stukje Kaaiendonkse cultuurgeschiedenis'', vertelt Van Gils.

De Oosterhouter - zelf heeft hij alle carnavalsinsignes in bezit - liep al enig tijd rond met het idee. ,,Dit jaar bestaat Het Genootschap der Volledigen 22 jaar. Dat leek mij een mooi moment.'' De boekpresentatie is in Speelgoed- en Carnavalsmuseum Op Stelten, vanaf 16.11 uur en voor iedereen toegankelijk. Het boek (11,11 euro) is daarna te koop bij Het Verboden Rijk en het carnavalsmuseum.

Van Gils geeft alvast een voorproefje en vertelt elf weetjes over de carnavalsinsignes:

1. Het eerste carnavalsinsigne

,,In 1956 was het eerste naoorlogse carnavalsjaar in Oosterhout. Dat jaar werd meteen het insigne, toen nog Smulnarren embleem genaamd, gelanceerd. Bedoeld als een onderscheiding; je liet ermee zien dat je een echte Smulnar bent.''

2. Betekenis

,,Het wordt nu niet meer per se gezien als onderscheiding. Het is gewoon leuk om te hebben.''

3. Dit doe je ermee

,,Liefhebbers kopen er minimaal twee. Een om te dragen en een om veilig op te bergen.’’

4. Ontwerpers

,,Ontwerpers kunnen een tekening aanbieden aan de carnavalsstichting. De speciale insignecommissie kiest vervolgens samen met de voorzitter de beste uit.''

5. Materiaal

,,Sinds begin jaren negentig wordt het insigne gemaakt van gietklei, in een werkplaats in Waalwijk.''

6. Voorwaarden

,,Het insigne mag niet groter zijn dan 12 bij 12 centimeter. Ook moet het jaartal en een verwijzing naar het motto terug te vinden zijn én mag de ontwerper maximaal vijf kleuren gebruiken.’’

7. Hoeveelheid

,,Nu worden elk jaar duizend stuks uitgebracht. In de topjaren waren dat er veel meer.''

8. Verzamelaars

,,Oosterhout kent twee verzamelaarsgroepen. Het Genootschap der Volledigen, bestaande uit 88 Volledigen die alle 62 insignes in hun bezit hebben én 33 Incompleet Volledige; zij missen alleen 1956. De tweede groep is Kaais Klompleet, de honderd leden hebben alle exemplaren vanaf 1978.’’

9. Meest zeldzame

,,De eerste twee jaren zijn uiteraard lastig te krijgen. 1963 ook omdat veel insignes uit dat jaar sneuvelden. Het bestaat uit zo’n dun laagje klei, bij het minste of geringste breekt het in stukjes.''

10. De onthulling

,,De eerste insignes worden op de elfde van de elfde uitgereikt.''

11. Waar te krijgen

,,Bij verschillende adressen en cafés, voor 3,50 euro. Bij Feestwinkel Oosterhout zijn ook oudere exemplaren te vinden.''