‘De brief van het ministerie deed me denken aan Big Brother’

Jaren geleden was het een sensatie op tv. Het Big Brother-huis, waarin mensen 24/7 met de camera werden gevolgd. Hoewel ik toen al nooit televisie keek, en zulke programma's al helemaal niet, zag ik wel de discussie over de impact die camera's op het gedrag van mensen zouden hebben. Ik moest er weer aan denken toen we een paar weken geleden een dikke enveloppe in de bus kregen van het ministerie van Landbouw.

'Bevindingen Teledetectie', luidde de kop van de brief met vele gearceerde luchtfoto's erbij. Naast hordes controleurs in auto's en busjes blijken onze percelen nu ook 24/7 door de satelliet in de gaten gehouden te worden op wat er groeit en bloeit.

Jaarlijks, op 15 mei, moeten we de opgave ingediend hebben. Een uitgebreide vragenlijst over je bedrijfsvoering, het aantal dieren en welke gewassen je teelt op welke percelen. Op die belangrijke basis worden de regels losgelaten die betrekking hebben op jouw type bedrijf. Die gaan over hoe en hoeveel bemesting mogelijk is, wat voor nagewas je moet zaaien, hoeveel uren je dieren buiten lopen et cetera.

Dertig jaar geleden moest je met een lijstje naar de 'districtsbureauhouder' in Rijen, een zichtbare ambtenaar. Vandaag de dag zit je een paar dagen thuis achter je computer gegevens te zoeken en werk je met jaarlijks veranderende intekenprogramma's op je bedrijfsaccount bij het ministerie. Hang je uren in de wacht met de hulplijn, want net op de dagen dat het regent, kruipen alle boeren tegelijk achter het beeldscherm.

Maar met grote opluchting verzend je je opgave uiteindelijk met de jaarplanning voor 73 percelen, waarbij het programma continu de punten en komma's controleert, want op de millimeter nauwkeurig bepaalt het de oppervlaktes die je invult.

Maar terug naar de brief. De teledetectie, die waarschijnlijk van een of andere satelliet gebruik maakt, constateert 'minor' verschillen. Die 'minor' ga ik zoeken tussen een A4 met afkortingen van wat er allemaal wel niet per perceel is geconstateerd. En of alles wel op de juiste datum is gebeurd.

We gaan naar een vorm van kalenderlandbouw, waarbij vakmanschap en omgaan met weersinvloeden van ondergeschikt belang is. Van werken met dieren en natuur naar gedoe met datums, deadlines en eventuele hoge boetes die voorkomen moeten worden.