Aangifte of een gesprek? Zo kunnen scholen als het Dongemond omgaan met opstandige scholieren

‘Wanneer je een hele school fucked met een 60-minuten rooster. Gooi haat’, schreven leerlingen bij een foto op Instagram van een brandend Dongemond College, met rector Geert Steenbakkers voorop. Ze postten ook foto’s van docenten op sociale media, veelal voorzien van seksueel getinte opmerkingen. De leerlingen deinsden niet terug om hun grieven over de invoering van een 60-minutenrooster (in plaats van lessen van 50 minuten) te uiten.

“Als er wettelijke grenzen worden overschreden, kun je als schooldirectie maatregelen treffen door de politie erbij te halen”, zegt Remco Pijpers, adviseur Kennisnet scholen en ict. Zo deed het Van Maerlantlyceum in Eindhoven eind vorig jaar aangifte nadat verschillende docenten van de school op internet waren afgebeeld met onder andere hakenkruizen en foto’s van Hitler. De rector liet in de media weten dat ze er niet op uit was om iemand een strafblad te bezorgen. De aangifte was vooral bedoeld om een statement te maken.

Remco Pijpers laat zich desgevraagd niet specifiek uit over de gebeurtenissen op het Dongemond College omdat hij de casus niet kent. Dus praat hij in algemene termen over de invloed van sociale media op het onderwijs. Hoe ga je als school ermee om als leerlingen over de schreef gaan? “Wat je als school moet hebben zijn regels, ook op het gebied van sociale media. En die moet je voortdurend onder de aandacht brengen. Leerlingen moeten ervan doordrongen zijn en weten welke maatregelen er tegen ze genomen worden als ze de regels overschrijden.”
Het gebeurt volgens Pijpers nog te vaak dat een school weliswaar een digitaal protocol heeft, maar dat daar in de praktijk weinig mee wordt gedaan. “Aandacht voor een veilig schoolklimaat gaat verder dan een protocol, een document dat ergens in een lade ligt."

Pijpers heeft vrij recent een rondgang langs scholen gemaakt en gekeken naar incidenten die daar hebben gespeeld met betrekking tot sociale media. “Elke school heeft wel eens een incident aan de hand gehad, misschien wel meerdere. Dan constateer je dat sommige scholen wel een protocol hebben, maar vervolgens volkomen verrast worden als er iets gebeurt. Je kunt het relativeren of juist groter maken dan het is. Maar er gebeuren genoeg ongewenste sociale media-kwesties die scholen voor heel veel uitdagingen plaatsen.”

Hij raadt scholen dan ook aan incidenten te gebruiken om met het team in gesprek te gaan over wat de school wel en niet acceptabel vindt. “Maar laat er ook een positieve boodschap vanuit gaan, meer dan alleen in de trant van dit mag niet en o wee als je het wel doet, dan krijg je het met ons aan de stok.”

Pijpers is overigens niet somber gestemd als het over de aanpak van ongewenste digitale pesterijen gaat. "Ik denk echt dat scholen daar drie, vier jaar geleden veel meer mee worstelden. Het was toen echt nog een blinde vlek. Nu weet elke school dat ze ermee moeten dealen, al gaat het met vallen en opstaan."