Niemand weet hoe oud de Zevenbergse haven is

In de 13de eeuw staat deze plek bekend als 'overslaghaven’; voor zout en turf. Hoogstwaarschijnlijk bestond er toen dus al een haven en Zevenbergen kende een ongekende bloeiperiode met name door de handel met Vlaamse steden. Vlamingen kopen grote hoeveelheden veengronden op in West-Brabant en graven die af. Via gegraven vaarten wordt de afgestoken veen in de vorm van turf naar België over water vervoerd.

Volgens de legende hebben de inwoners van de stad een dermate hoge pet van zichzelf op dat ze in 1421 weigeren een hongerige en dorstige zeemeermin te helpen. Ze waarschuwt dat de stad zal vergaan, maar haar waarschuwing wordt in de wind geslagen. 'Zevenbergen zal vergaan maar de Lobbekenstoren zal blijven staan', riep ze voor ze weer in de golven van De Meeren verdween.

Kort daarna verwoest de Sint Elisabethsvloed Zevenbergen en grote delen van West-Brabant. Van de (vermeende) Lobbekenstoren bestaan nog wat restanten in de Lobbekenstorenstraat. Een beeld van de zeemeermin, begin jaren tachtig van de vorige eeuw gemaakt door kunstenaar Niek van Leest, herinnert nog aan die legende. Het staat bij basisschool de Arenberg.

Vanaf die rampvloed ligt de stad aan zee omdat grote hoeveelheden grond die in de eeuwen daarvoor waren ingepolderd nu onder water waren komen te staan.

De inwoners gooien het over een andere boeg en de stad verandert in een kapershaven. Tot grote irritatie van Philips van Bourgondië. Hij laat de vesting die de stad was ontmantelen, breekt de muren en poorten die Zevenbergen beschermden af. Ze zullen nooit herbouwd worden en stad verliest zijn prominente rol.

Rond 1530 is er sprake van de eerste haven die tot in het centrum loopt. Veel stelt die niet voor. Materiaal op schepen voor de stad moet op Hazeldonk worden overgeladen op kleine schuiten want anders kunnen ze Zevenbergen niet in.

In de loop der eeuwen krijgt de haven steeds meer vorm. De Roode Vaart wordt in een aantal etappes als een uitgegraven kanaal de verbinding tussen het Hollands Diep en de Mark.

Maar in al die eeuwen van verbeteringen is het altijd behelpen geweest.

Regelmatig verzandde de haven en was onbegaanbaar, ook door de werking van eb en vloed. Wat er ook werd geprobeerd, in de vorm van sluizen en het keer op keer uitgraven van de vaargeul, regelmatig was ie buiten gebruik.

Heeft u een band met de haven van Zevenbergen, heeft u verhalen over vroeger en/of nu, en wilt u daar over vertellen? Mail naar redactie.moerdijk@bndestem.nl.