Zwanger? Neem niet te veel sojaproducten als tofoe of sojamelk

Het nieuwe advies is vooral van belang voor vrouwen die veganistisch eten, een traditioneel Zuid-Aziatisch voedingspatroon aanhouden of een lactose-intolerantie hebben en veel zuivelvervangers op basis van soja gebruiken. Zij lopen de grootste kans om de nieuw vastgestelde grens te overschrijden.

De raad heeft een nieuw uitgebreid advies opgesteld over voeding tijdens de zwangerschap. Een toegankelijke versie daarvan is te vinden bij het Voedingscentrum, dat alle wetenschappelijke kennis inzichtelijk maakt in de app ZwangerHap. Die heeft een update gekregen.

Veel adviezen blijven onveranderd. Zo worden alcoholgebruik en het eten van lever afgeraden. Belangrijke dingen om op te letten blijven het slikken van foliumzuur en vitamine D. ,,Dit is niet nieuw, maar het blijkt dat veel zwangere vrouwen dit niet doen of bijvoorbeeld te laat starten met foliumzuur”, aldus de Gezondheidsraad. Die raadt vrouwen aan om al vier weken voor de conceptie te beginnen met het innemen van 400 microgram foliumzuur per dag en daarmee door te gaan tot de tiende week van de zwangerschap.

Waar het gaat om soja, wijst de raad op de zogeheten isoflavonen die daar in relatief hoge concentraties in zitten. Een Europese bovengrens bestaat niet. Uit voorzorg neemt de Gezondheidsraad een Frans overheidsadvies over om per dag niet meer dan 1 milligram per kilo lichaamsgewicht van deze stoffen binnen te krijgen. Isoflavonen hebben een zwakke hormonale werking en kunnen de placenta passeren. Uit dierproeven is gebleken dat hoge blootstelling kan leiden tot veranderingen in de ontwikkeling van de geslachtsorganen, de rijping van de geslachtsorganen en soms ook in de vruchtbaarheid. In Frankrijk geldt de bovengrens voor de hele bevolking, in Nederland nu alleen voor zwangeren.

Vrouwen kunnen dagelijks nog wel behoorlijk wat sojaproducten eten en drinken om binnen de grens te blijven. Wie 64 kilo weegt, kan bijvoorbeeld veilig 310 gram tofu eten, of 230 gram sojabonen, of 610 milliliter sojayoghurt, rekent de Gezondheidsraad voor. Het gebruik van supplementen met zogeheten fyto-oestrogenen wordt afgeraden tijdens de zwangerschap, want ook daar zitten veel isoflavonen in.

Belangrijke adviezen zijn verder om goed op hygiëne te letten, niet meer dan twee koppen koffie per dag te drinken, geen aangebakken voedsel te eten, twee keer per week vis te eten en niet te veel zoethout en bepaalde kruidentheesoorten te consumeren. Van belang is ook dat voeding voldoende calcium, jodium en ijzer bevat. Kraanwater met lood erin moet worden vermeden, maar dat geldt ook voor mensen die niet zwanger zijn. Zwangeren eten het best twee keer per week vis. Een keer vette vis (bijvoorbeeld zalm) en magere vis (tilapia), zo blijkt uit het nieuwe advies. 

Meer weten over eten? Bekijk hier de afleveringen van (W)etenschappelijk Bewezen: