Jongeren eten vaker gerechten uit buitenlandse keukens, gebruiken vaker pakjes en zakjes (of verspakketten) en eten vaker vegetarisch. Ze bestellen ook vaker eten én eten ze vaker buiten de deur. Als je hen vraagt wat typisch Nederlands eten is, noemen ze met kaas, stroopwafels, drop en kroketten. Ouderen aan de andere kant eten vaker Hollandse pot en koken vaker met verse en biologische ingrediënten. Stamppotten en haring bestempelen zij als typisch Nederlands eten.

Tv-zender 24Kitchen deed een grootscheepse enquête naar de eetgewoonten van Nederlanders. Janny van der Heijden, bekend als jurylid van Heel Holland Bakt en als auteur van kookboeken, neemt voor de zender de proef op de som. Ze reist voor tv-programma De Smaak van Nederland kriskras door de provincies en prikt her en der een vorkje mee. Alles prima, vindt Van der Heijden, als het maar is gemaakt met verse ingrediënten. ,,Koken met pakjes en zakjes is eigenlijk geen koken”, zei ze in een interview met Libelle.

In de aflevering van vanavond draait het om de Hollandse Pot. De aardappel moet het afleggen tegen pasta, zo blijkt uit de enquête van 24Kitchen: in de top 10 van meeste bereide gerechten staan nummer 1, 2 en 3 pastagerechten. Pas op nummer 4 volgt de Hollandse Pot. Van alle Nederlanders houden de Friezen de traditie nog het meest in ere. In hun provincie verschijnt het vaakst een traditioneel Hollands gerecht op tafel (in Flevoland het minst vaak). Limburgers staan vooral bekend om hun liefde voor de snackbar. Zij zijn daar van alle Nederlanders het vaakst te vinden.

Samen met chef-kok Joris Bijdendijk neemt Van der Heijden een kijkje in het Rijksmuseum. Daar zijn schilderijen te zien met rijke gerechten en producten: kaas, brood, citrusvruchten, maar ook olijfolie. Toen al, signaleert de presentatrice bij een schilderij uit 1615. ,,We hebben het gevoel allemaal dingen hebben ontdekt", beaamt Bijdendijk. ,,Maar die zijn vaak al heel oud.” Toch verschilde het eten van de gemiddelde Nederlander nogal met de overdaad die op de schilderijen te zien valt. ,,Die aten pap, brood en brij", aldus Van der Heijden.

Tegenwoordig eten gewone mensen weinig pap als avondeten. Michel Rekers, wereldkampioen stamppot koken, vertelt dat hij in het zorgcentrum vaak stamppot maakt. De Hollandse keuken is ondergewaardeerd, vindt hij. ,,Je kunt met stamppot alle kanten op.” Aardappelen, daar is hij dol op. Koken, bakken, pureren. ,,Je kunt een aardappel vullen, je kunt er kruidenboter indoen. Je kunt ze poffen. Je kunt er zelfs een spies van maken.” 

De Smaak van Nederland, elke maandag om 22 uur op 24Kitchen.

Meer zien over lekker eten? Bekijk hier de video's over Koken&Eten: