Twee derde van de wilde dierenpopulaties is verdwenen: ‘Dubbele noodsituatie’

Vooral natuurverlies zorgt ervoor dat de grootte van de wilde dierenpopulaties op aarde afneemt. ,,Die afname zegt uiteindelijk iets over de kwaliteit van het leefgebied", vertelt onderzoeker Michelle Grooten, een van de auteurs van het rapport. ,,Wanneer populaties wilde dieren gaan afnemen is dat eigenlijk een eerste indicatie voor het verslechten van de natuur.”

De mens is, zoals vaker geconstateerd, de boosdoener. ,,Denk hierbij onder andere aan ontbossing, grootschalige landbouw en CO2-uitstoot”, licht WNF-ceo Kirsten Schuijt toe. ,,Met name populaties van zoetwaterdieren zijn het hardst geraakt door vervuild water, overbevissing en de bouw van stuwen en dammen. De populatie van de roze rivierdolfijn in Brazilië is met 65 procent afgenomen door visserij en verlies van leefgebied.” Verder hebben de laaglandgorilla in Congo en de Australische zeeleeuw het zwaar te verduren.

Iedere twee jaar controleert het WNF hoe het ervoor staat met de gezondheid van onze aarde. Deze ‘gezondheidscheck’ - genaamd het Living Planet Report - wordt gedaan door bijna honderd internationale wetenschappers. Zij constateren gezamenlijk dat het al langere tijd niet goed gaat met de aarde en het hoog tijd is voor actie.

De onderzoekers spreken van een ‘dubbele noodsituatie’ vanwege de opwarming van de aarde en de afname van biodiversiteit. Uiteindelijk zijn de problemen elkaars oplossing, stelt WNF. Hoe meer natuur, hoe gezonder het klimaat; hoe gezonder het klimaat, hoe meer natuur. De natuurorganisatie benadrukt dat beide problemen alleen aangepakt kunnen worden als ze gezamenlijk bestreden worden.

Voor het eerst wordt in dit rapport de nadruk gelegd op de link tussen biodiversiteit en klimaatverandering. Iets wat vooral WNF-ambassadeur Reinier van den Berg aan het hart gaat: ,,De temperatuur op aarde is sinds het pre-industriële tijdperk met 1,2 graden gestegen. Dat lijkt onschuldig, maar we merken er nu al de gevolgen van. Steeds vaker krijgen we te maken met extreme weersomstandigheden als bosbranden en orkanen. We kunnen het tij nog keren, maar daarvoor is het alle hens aan dek.”

Om de wereld voor zulke weerextremen te behoeden is het volgens de WNF-ambassadeur van belang dat we naar een wereld toewerken waar meer CO2 wordt opgenomen dan wordt uitgestoten. ,,Daar is betere regelgeving voor nodig. Wij willen dat 30 procent van de natuur beschermd natuurgebied wordt voor 2030.”

Iets waar de natuurorganisatie voor wil pleiten dit jaar december, tijdens de klimaatconventie van de Verenigde Naties. ,,Dat zijn dé momenten om een koerswijziging door te voeren in het belang van mensen en de planeet", stelt WNF.

Maar wat kunnen mensen zelf eigenlijk doen? ,,De toekomst van onze aarde ligt op je bord”, stelt ceo Schuijt. ,,Een plantaardig dieet kan al zo'n groot verschil maken. Natuurlijk verwachten we niet dat iedereen vegetarisch wordt, maar een à twee dagen vis of vlees per week kan ertoe leiden dat onze planeet beter kan herstellen. Duurzame en lokale producten zijn daarbij van belang."

WNF-ambassadeur Van den Berg legt dit verder uit: ,,Met het huidige globale dieet van de mensheid hebben we 4 miljard hectare nodig om 8 miljard mensen te voeden. Als iedereen overgaat op een plantaardig dieet, is dat nog maar een miljard hectare.” Grofweg een land ter grootte van India zou dan bespaard worden.

Al eerder werd in Nederland actie ondernomen. Tien jaar geleden was de otter in de Biesbosch bijna helemaal uitgestorven door de jacht, slechte waterkwaliteit en verkeer. Door de otter beter te beschermen wordt de huidige populatie nu op 450 otters geschat.

,,Dat laat zien hoe veerkrachtig de natuur is”, aldus Kirsten Schuijt. ,,Dat geeft hoop. Natuur herstelt zichzelf als je het de tijd geeft, met rust laat en de juiste stappen zet. Dat is ook precies wat we moeten doen. Niet alleen voor de natuur, maar ook voor de mens en de wereld die we door zullen geven aan onze kinderen.”