De nieuwe dijkgraaf van waterschap Brabantse Delta, Kees Jan de Vet. © Foto René Schotanus/Pix4Profs

Nieuwe dijkgraaf West-Brabant: 'Neem me niet kwalijk dat ik enig ongeduld heb'

BREDA - Hij is weer terug in West-Brabant: Kees Jan de Vet. Twintig jaar geleden vertrok hij als burgemeester van Prinsenbeek. Nu is hij terug als dijkgraaf van waterschap Brabantse Delta. De carrière-bestuurder wil snel aan de slag. Wat drijft de dijkgraaf? Negen antwoorden.

Nico Schapendonk 12-09-17, 09:00

1. Thuiskomen

,,Het voelt als thuiskomen. Ik ben twintig jaar weggeweest uit West-Brabant. Ik heb hier een prachtig tijd gehad en verheug me er op weer in Brabant aan de slag te gaan. Er was veel belangstelling om dijkgraaf van waterschap Brabantse Delta te worden. Ze hebben voor mij gekozen: vanwege mijn brede bestuurlijke ervaring maar ook omdat ik een Brabander ben. Bij mijn installatie voelde ik het direct: een zeer warm welkom. Dat raakt mij. Sfeer is belangrijker dan zware nota’s. Bovendien werk ik op de allermooiste plek van Breda: Bouvigne.’’

2. ‘Zo gaan we het doen!’

De deze zomer overleden minister Gerrit Braks.

,,Ik heb door de jaren heen alle hoeken van de besluitvorming in Tweede Kamer, Eerste Kamer en Catshuis gezien. Eind jaren tachtig was ik politiek medewerker van de deze zomer overleden Gerrit Braks. Hij was minister van Landbouw en ik heb gezien hoe groot de spanning was tussen Den Haag en de akkerbouwers. We zijn toen zelfs een keer klemgereden door boeren die oprecht boos waren. Nederland werd toen geregeerd vanuit Den Haag. De minister kwam naar Nieuwspoort met een stapel nota’s en daarin stond het beleid: ‘Zo gaan we het doen!’ Zo werkte het toen. Maar nu niet meer. Nu gebeurt het in de regio. We zoeken het overleg op.’’

3. Gebrek aan waardering

,,Op afstand heb ik de discussie over de landbouw in Brabant gevolgd. Ik vond het debat scherp, te scherp en ik miste de waardering voor de landbouw. De discussie over de toekomst van de veestapel in Brabant zit te sterk in de politieke sfeer. Ook het CDA, waar ik zelf lid van ben, zit er scherp in. Maar als voorbereiding op mijn werk als dijkgraaf heb ik bijvoorbeeld Niels Mureau in Wagenberg bezocht. Hij is lid van het Algemeen Bestuur van Brabantse Delta, maar ook veehouder. Dan zie ik passie en bezieling. Mureau is overtuigd van innovatie en de kansen voor natuurgebonden landbouw. Dan loop ik met hem over het land en ben ik in gesprek met iemand die echt van zijn bedrijf houdt. Ik kan me Brabant dan ook niet zonder boeren voorstellen. Maar ik lees óók de rapporten over de uitstoot van de veehouderij. En dan zeg ik: het enige antwoord op deze problemen is innovatie.’’

4. Ongeduld

,,Het klimaat is de grootste bestuurlijke uitdaging van de komende tijd. Uit diepe overtuiging wil ik mij daar de komende jaren voor inzetten. Waterschappen kunnen door hun grote kennis het verschil maken. We kunnen niet blijven constateren dat het CO2-gehalte in Nederland ondanks de afspraken tóch met een procent is gestegen en dat Brabant zijn doelen om energie te besparen niet haalt. Donald Trump tekent het Klimaatverdrag van Parijs niet en nu staat Houston onder water. Net als Bangladesh, trouwens. Het klimaatvraagstuk mag niet stroperig worden. Onze missie is niet voltooid, dus neem me niet kwalijk dat ik enig ongeduld heb.’’

Het klimaatvraagstuk mag niet stroperig worden. Onze missie is niet voltooid.
Kees Jan de Vet

5. Onbekende overheid

,,Ik ga werken bij de meest onbekende overheid van Nederland maar naar mijn overtuiging wel de meest innovatieve overheid. Bij het waterschap werken 500 mensen met grote civiel-technische deskundigheid. Belangrijk voor de opgave waar we met het klimaatvraagstuk voor geplaatst zijn. Negen van de tien rampen zijn watergerelateerd. Laat het waterschap onder mijn leiding dan maar voorop lopen op het gebied van klimaatvraagstukken. Een waterschap dat gemeenten helpt bij de grote veranderingen die komende jaren nodig zijn om klimaat neutraal te gaan werken.''

6. Strijd tegen de stroperigheid

,,Er moet echt wat gebeuren. Natuurlijk, er is veel ambitie om het klimaat te verbeteren, maar er blijft te veel hangen in stroperigheid. Bovendien laat de Nederlander zich vaak leiden door financiële belangen. Toch verandert er iets. De kosten voor wind- en zonne-energie beginnen te concurreren met die van fossiele brandstoffen. Nu zit ik op een terrasje op het Willem Alexanderplein in Teteringen. Ik zie nog geen enkel zonnepaneel. Maar dat is een kwestie van prijs. Daar gaat snel veranderen. Straks ben je een uitzondering wanneer je nog op gas stookt. Het is een enorme operatie, maar het zou een economische impuls geven wanneer Nederland van het gas af gaat.’’

7. ‘Ik wil een Tesla’

,,Ik wil een Tesla, want een milieuvriendelijke dijkgraaf kan natuurlijk niet langer op fossiele brandstof rijden. Niet zo’n dure Tesla, maar zo’n klein model. Maar daar moet ik tot volgend jaar november op wachten. Dat is tekenend voor innovaties: ze gaan vaak uiterst langzaam. Dus rij ik nu voorlopig in een hybride Volvo.’’

8. Einde aan de vrijblijvendheid

,,Volgend jaar zijn er gemeenteraadsverkiezingen. Nou ga ik me niet bemoeien met de lokale politiek, maar ik hoop dat er in ons deel van Brabant 21 klimaatwethouders worden aangesteld. In alle gemeenten moeten nu concrete plannen op tafel komen om de klimaatdoelen te halen. Nederland heeft harde internationale afspraken gemaakt. De vrijblijvendheid moet er vanaf. Ook in gemeenten moet het klimaat even vanzelfsprekend zijn als de zorg. En bel ons gerust op. Gebruik het waterschap maar. Bij ons werken vijfhonderd mensen met grote civiel-technische kennis. Dat is toch wat anders dan een gemeente die van alles een beetje weet.’’

Nederland heeft harde internationale afspraken gemaakt. De vrijblijvendheid moet er vanaf.
Kees Jan de Vet

9. Iemand die ‘ho’ zegt

,,Elke dag wil ik wel even in een natuurgebied rondlopen. Eigenlijk had ik ook best boer willen worden. Toen ik acht jaar oud was ging ik wel eens mee naar familie in Gilze. Daar had een oom van mij een leerlooierij. Het water dat daarbij werd gebruikt werd direct op de sloot en op de vloeiweide geloosd. Totdat mijn oom bij de Commissaris van de Koningin moest komen en te horen kreeg: ‘Dit kan zo niet langer’. Dat is was we nodig hebben: iemand die ‘ho’ zegt. Dat hoeft niet per se de dijkgraaf te zijn. Laat mij maar de man zijn die samen met de 21 gemeenten in het werkgebied van waterschap Brabantse Delta vooruitdenkt en zich afvraagt: waar staan we over vijf jaar? Daar kan ik me wel een beeld van vormen: achthondderdduizend Brabanders die niet meer afhankelijk zijn van aardgas, geen benzinestations meer, zwembaden en waterzuiveringsinstallaties die geen energie meer kosten. West-Brabant klimaatneutraal.’’

Wie is Kees Jan de Vet?

Kees Jan de Vet is de opvolger van Carla Moonen als dijkgraaf van waterschap De Brabantse Delta.

Hij is in oktober 1957 geboren in Wouw en heeft politieke en sociale wetenschappen gestudeerd in Amsterdam. Werkte in de Tweede Kamer als beleidsmedewerker en bij het ministerie van landbouw als persoonlijk medewerker van minister Gerrit Braks.

Burgemeester De Vet van Prinsenbeek (derde van links) krijgt in 1996 een protestbord tegen de annexatieplannen van de gemeente Breda. © stadsarchief breda

In 1992 werd De Vet benoemd tot burgemeester van Prinsenbeek, waar hij vooraan liep bij het plaatselijke verzet tegen de inpassing van de HSL. Na zijn vertrek in 1997 is De Vet burgemeester geweest in Westvoorne, Leusden en Culemborg. In 2008 werd hij directeur van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten.

Op 1 september is De Vet begonnen als dijkgraaf van Brabantse Delta. Hij is getrouwd, heeft drie zonen en woont nu nog in Leusden, maar wil op korte termijn naar West-Brabant verhuizen.