Waarom leren we voetballers niet reanimeren?

Ook Bernard Leenstra, arts en oprichter van Schok & Pomp zag het aantal aanmeldingen voor reanimatiecursussen stijgen. Een aantal jaar geleden stond hij zelf langs de lijn op het voetbalveld toen er een jeugdspeler onwel werd. Schok & Pomp stond nog in de kinderschoenen. ,,Ik kon niet geloven dat dat toen gebeurde. Het was heel heftig om mee te maken, maar tegelijkertijd heeft het me zó gemotiveerd om door te gaan.”

Inmiddels zijn bij Schok & Pomp 52 medici aangesloten die werkzaam zijn geweest op de Spoedeisende Hulp. Zij leren sportverenigingen en middelbare scholieren in drie uur tijd hoe je levensreddend kunt handelen. Leenstra besloot Schok & Pomp op te richten omdat hij als arts-assistent chirurgie te vaak patiënten binnen zag komen die minder schade hadden opgelopen als er iemand in de buurt was geweest met medische kennis. ,,Die frustratie was aanleiding voor het oprichten van Schok & Pomp.”

Volgens Leenstra kunnen wij veel leren van Duitsland en Scandinavische landen als het aankomt op leren reanimeren. ,,Het is daar veel beter geregeld, zo is het verplicht in het onderwijs om reanimatiecursussen aan te bieden en kun je in Duitsland pas je rijbewijs halen als je een EHBO-cursus hebt gedaan. In Nederland is daar nog niks van verplicht.”

Na het succesvol reanimeren van de 12-jarige jongen op het voetbalveld, werd Schok & Pomp voor Leenstra meer een politieke missie. ,,Na een cursus van slechts drie uur kun jij het verschil betekenen tussen leven en dood. Ik vind het onbegrijpelijk dat daar niet meer mee wordt gedaan.”

Leenstra startte in samenwerking met het Rode Kruis en radio 10-dj Rob van Someren een burgerinitiatief met als doel EHBO onderdeel uit te laten maken van het lespakket op middelbare scholen. Het voorstel werd in april besproken in de Tweede Kamer, en hoewel het voorstel door verschillende Kamerleden enthousiast werd ontvangen, voelt Onderwijsminister Slob niets voor verplichte EHBO-lessen in het curriculum.

Dat neemt niet weg dat je zelf heel eenvoudig aan een reanimatiecursus kunt deelnemen. ,,Zorgverzekeraars bieden vergoedingen voor verschillende soorten cursussen die je kunt doen, zoals EHBO en reanimatie”, zegt Mirjam Prins van Independer. Het gaat dan wel om de aanvullende zorgverzekering, licht Prins toe.

Het merendeel van de mensen heeft een aanvullende zorgverzekering afgesloten, zegt Prins. ,,Toch denk ik dat veel mensen niet weten dat hun aanvullende verzekering eventueel voor een deel dekking biedt. Er zijn verschillende mogelijkheden naast een cursus reanimeren of EHBO. Zo besloot ik zelf toen ik moeder werd mijn aanvullende dekking te verhogen zodat ik ook een vergoeding kreeg die ik kon gebruiken voor een cursus eerste hulp bij jonge kinderen.”

Het feit dat leren reanimeren niet standaard wordt vergoed vanuit het basispakket is een politieke keuze. ,,Dat kost geld dat de bevolking vervolgens moet ophoesten in de vorm van premie of belasting”, aldus Prins. ,,De overheid maakt wat dat betreft altijd een afweging als het gaat om noodzakelijke zorg en heeft gekozen voor een meer preventieve aanpak in de vorm van meer aandacht naar meer bewegen en gezond eten. Een hartaanval is in dat geval eigenlijk al te laat.”

Maar een hartaanval of een andere medische noodsituatie is niet altijd te voorkomen. Christian Eriksen is jong, gezond en sportief. ,,Als zijn medespelers niet zo snel hadden gehandeld en de teamarts met de AED (een automatische externe defibrillator of hartstarter) niet zo snel aanwezig was geweest, dan was het mogelijk veel slechter met hem afgelopen”, zegt Leenstra. ,,Laten we hiervan leren. Waarom niet één training per jaar inzetten om voetballers bij te brengen hoe ze moeten reanimeren?”

Hoewel veel mensen misschien niet wisten dat hun zorgverzekering hierin een helpende hand kan bieden, zegt Prins enige terughoudendheid bij mensen wel te begrijpen. ,,Je leert om te gaan met een noodsituatie waarin jij invloed hebt op leven en dood. Dat kan heel confronterend zijn.” Toch kan Leenstra het belang van levensreddend handelen niet genoeg benadrukken. ,,Ik kan wel van de daken schreeuwen: doe het nou. Het levert je pas wat op als het nodig is, maar als je het één keer meemaakt, dan weet je pas hoe onwijs belangrijk die cursus is geweest.”