Medicijn van eigen immuuncellen effectief bij huidkanker

Dat blijkt uit Nederlands onderzoek dat donderdag is gepubliceerd in The New England Journal of Medicine. De mensen die in het onderzoek zijn getest hadden allemaal een melanoom, een vorm van huidkanker die te herkennen is aan een vlekje op de huid of aan een moedervlek die verandert.

De geneeswijze wordt ‘tumorinfiltrerende lymfocyttherapie’ (TIL) genoemd en werkt als volgt: de immuuncellen van de patiënt worden uit de tumor gehaald, in een lab vermenigvuldigd en daarna met miljarden tegelijk teruggegeven. Bij de helft van de mensen uit het onderzoek nam hierna de tumor af, bij ongeveer 20 procent verdween de kanker zelfs.

Aan het onderzoek deden 168 patiënten met uitgezaaide huidkanker mee, bij wie in de meeste gevallen eerdere behandelingen niet hielpen. Van hen kreeg de helft de TIL-therapie, de rest kreeg ‘gewone’ immunotherapie. Bij die controlegroep verdween de kanker in 7 procent van de gevallen.

Volgens onderzoeker John Haanen van het Nederlands Kanker Instituut (NKI) waren er al wel kleinere onderzoeken met de TIL-behandeling gedaan, maar is dit de eerste keer dat de resultaten werden vergeleken met die van een controlegroep. Het gaat om een ‘fase 3-studie’, wat wil zeggen dat de behandeling al bewezen werkt. Het doel van een fase 3-studie is om te bepalen of de therapie ook beter helpt dan de standaardbehandeling van deze kankersoort.

De kosten voor de TIL-behandeling zijn een stuk lager dan die voor de bestaande therapieën. Immunotherapie die door farmaceutische bedrijven is ontwikkeld kost volgens de internist-oncoloog zo’n 300.000 tot 400.000 euro per patiënt, de TIL-behandeling ongeveer 65.000 euro.

Omdat het onderzoek is gedaan bij mensen die in de meeste gevallen al andere behandelingen hadden geprobeerd, zou wel alleen die groep voor de TIL-therapie in aanmerking moeten komen, vindt hij. Voor patiënten met uitgezaaide huidkanker betekent dit ,,mogelijk een nieuwe kans om toch nog van hun ziekte af te komen”, aldus Haanen. Hij hoopt dat de behandeling volgend jaar al beschikbaar wordt voor deze groep.

Het onderzoek werd deels gefinancierd door het ministerie van Volksgezondheid, KWF en particuliere fondsen. Het Zorginstituut bepaalt volgende week of de TIL-behandeling wordt opgenomen in het basispakket van zorgverzekeraars. Dan kunnen alle mensen die ervoor in aanmerking komen hem vergoed krijgen.

Ieder jaar wordt er bij 7500 patiënten een melanoom vastgesteld. 1500 daarvan krijgen te maken met uitzaaiingen. 800 Nederlanders gaan jaarlijks dood aan huidkanker.

Bekijk onze beste gezondheidsvideo’s in onderstaande playlist: