Eva Breda: ‘Als kind van een verslaafde vader heb ik me vaak teleurgesteld gevoeld’

Ik kan niet zonder mijn noise cancelling koptelefoon. Fantastisch, dat ding. Of ik nou in een luidruchtig treinstel zit, onder een blazende afzuigkap sta of door toeterend Amsterdam fiets, ik kan me dankzij de white noise die mijn oren in blaast altijd en overal afsluiten van de wereld. En dat doe ik ook graag: ik luister namelijk de héle dag podcasts. Je kan het een obsessie noemen. Ik zag dat nooit als een probleem. Om me heen zag ik vrienden ten koste van slaap en werk hele Netflix-series bingen. Dat ik podcasts luisterde terwijl mijn leven gewoon doordraaide, was toch vrij onschuldig?

Nee, blijkt uit de vierde therapiesessie. ,,Die podcasts leiden je af van je gevoel”, zegt mijn psycholoog Dorianne Hoek. ,,Ik denk dat je eigenlijk bang bent om te voelen.” Ze heeft helemaal gelijk. De hele dag houd ik mezelf bezig om één ding niet te hoeven voelen: teleurstelling. En als ik het voor het eerst toelaat in de sessie, word ik overvallen door een vloedgolf aan verdriet en kan ik niet stoppen met huilen.

Altijd een volle agenda, altijd maar piekeren, altijd met vrienden afspreken: het lijken onschuldige gewoontes, maar vaak is het een manier om onszelf af te leiden van iets wat we niet willen voelen. Wij Nederlanders zijn praktisch, we zitten liever in ons hoofd dan in ons gevoel. Zijn we boos? We praten het uit. Ontevreden? We pakken het aan. Maar als het gaat om moeilijke emoties als gemis, rouw, spijt en afgunst valt er vaak weinig op te lossen. We kunnen het alleen voelen, met alle onmacht van dien. En dat gaan we liever uit de weg.

Bij mij is teleurstelling de bal die ik krampachtig onder water probeer te houden. Als kind van een verslaafde vader heb ik me vaak teleurgesteld gevoeld. Op een bepaalde leeftijd besloot ik onbewust dat die emotie me niets behalve pijn bracht en dat ik hem beter kon vermijden.

Het nadeel van zo’n bal onder water houden, is dat hij keihard omhoog schiet op een onbewaakt moment. Doodeng, want wat als het je dan zo overspoelt dat het je meesleept naar een heel donkere plek? En daar is de paradox van het opkroppen. Want we komen er vaak juist een stuk slechter vanaf als we emoties onderdrukken. Als wij het er niet uit laten, zorgt ons lichaam er wel voor dat het een vorm krijgt om naar buiten te komen: een depressie, een eetstoornis, paniekaanvallen.

Daarom is het nuttig om te leren je emoties gecontroleerd toe te laten. Maar hoe? Volgens Dorianne bestaat dat uit drie stappen. ,,Plan allereerst wat vaker een moment alleen, zonder afleiding”, is haar advies. Ga eens een keer per week een half uur in de natuur zitten en zie wat er gebeurt. Voel je emoties? ,,Dan komt stap twee: expressie. Duw de emoties niet weg, maar uit ze. Huil, of - als het makkelijker is - schrijf ze van je af.”

Ben je toch bang dat de emotie je zal overspoelen? Focus op je ademhaling en je zult zien dat de zwaarte afneemt. Daarna komt de laatste stap: zelfzorg. ,,Ga wandelen, douchen, koken: doe iets waar je van ontspant, dat heb je namelijk verdiend.” Door dit stappenplan wekelijks te herhalen, raak je vertrouwd met moeilijke emoties. Je doseert die vloedgolf en komt erachter dat ieder golfje weer wegebt.

Ook ik krijg deze therapiesessie de opdracht daar vaker mee te oefenen. ,,Ik gun het je dat je vertrouwd raakte met je eigen stilte”, zegt Dorianne me. Mijn échte stilte. En niet de geveinsde stilte van die verdomde koptelefoon.