Donorbank blij met duizenden nieuwe stamceldonoren na oproep PSV-perschef: ‘Match vinden ontzettend moeilijk’

Tijdens de wedstrijd Feyenoord-PSV klapten toeschouwers in De Kuip zondag een minuut lang voor de ongeneeslijk zieke perschef van de Eindhovense club. Slegers kreeg in 2020 te horen dat hij aan leukemie lijdt. Afgelopen donderdag stuurde hij een bericht de wereld in dat hij is uitbehandeld. De perschef riep supporters op zich aan te melden als stamceldonor.

En dat merkt Stichting Matchis, die de Nederlandse donorbank beheert. De afgelopen dagen meldden zich 2800 nieuwe stamceldonoren aan. Maar hoe werkt dat eigenlijk met stamceldonatie?

Wereldwijd zijn zo'n veertig miljoen donoren, in Nederland gaat het om ongeveer 395.000 mensen. Jaarlijks hebben rond de 600 Nederlandse patiënten, veelal met leukemie, een stamceldonatie nodig. 30 procent vindt een donor in de familiekring. Voor een ander deel van de patiënten wordt de donorbank geraadpleegd. Matchis zoekt wereldwijd naar geschikte donoren. ,,Het is ontzettend moeilijk om een match te vinden”, zegt woordvoerder Bert Elbertse.

_{Bekijk hoe in de Kuip werd geklapt voor Thijs Slegers, lees daaronder verder:}

Hoe dat komt, is een technisch verhaal. Bijna iedereen heeft unieke stamcellen. Voor een donatie zijn echter stamcellen nodig die zo identiek mogelijk zijn aan die van de patiënt. ,,Anders is de kans op afstoting groot”, verklaart Elbertse. Hoe meer donoren in de databank staan, hoe groter de kans dat een (bijna) identieke stamcel wordt gevonden. ,,Het is zoeken naar een speld in een hooiberg.”

En daarom is de kans dat een donor daadwerkelijk een oproep krijgt klein. Vorig jaar konden 247 Nederlanders stamcellen doneren, negentig procent van de donaties ging naar patiënten in het buitenland. Overigens was dat een recordaantal matches. In 2016 konden slechts vijftig Nederlanders stamcellen doneren. ,,We zien dat ons donorbestand enorm is gegroeid. We worden echt bekender. Oproepen zoals die van Thijs Slegers helpen natuurlijk”, aldus Elbertse.

Toch kan niet iedereen zich zomaar aanmelden. Donoren moeten een gezond lichaamsgewicht hebben en zelf niet ziek zijn geweest. Bovendien telt de leeftijd zwaar. Matchis zoekt vooral donoren tussen de 18 en 35 jaar. Sterker, 35-plussers moeten een eigen bijdrage van 35 euro betalen als ze zich willen aanmelden. ,,Vooral jongeren zijn geschikt als donor. Die hebben betere stamcellen”, zegt Elbertse.

Omdat het Matchis 35 euro kost om iemand te registreren, maar de kans op een match nihil is, moeten 35-plussers de eigen bijdrage betalen. ,,We willen het niet helemaal sluiten, omdat registratie ook vaak een emotionele keuze voor donoren is. Zo geven we mensen wél de kans om zich in te schrijven.” Maar eigenlijk hoopt de donorbank vooral op aanmeldingen van jongeren. Het goede nieuws is dat zo’n negentig procent van de donoren daadwerkelijk jonger dan 35 is.

De donoren die uiteindelijk wél een oproep krijgen, kunnen een telefoontje van Matchis verwachten. Zij moeten eerst een medisch onderzoek doorlopen om zeker te weten dat ze een goede match zijn. Als dat het geval blijkt, beslist de arts van de patiënt die stamcellen nodig heeft hoe de donatie wordt gedaan. Zeventig procent gaat via een bloedtransfusie, waarbij stamcellen uit het bloed worden gefilterd, aferese genoemd. Donoren zitten dan vier tot zes uur in het ziekenhuis.

De andere donoren moeten onder narcose, omdat de stamcellen met een punctie uit het beenmerg moeten komen. Elbertse: ,,Die stamcellen zijn nog niet in het bloed opgenomen, waardoor ze zich nog moeten ontwikkelen en puurder zijn.”

Overigens is een stamceltransplantatie niet voor alle patiënten dé oplossing, zoals bij PSV-perschef Slegers. De behandeling kan onvoldoende aanslaan of de ziekte kan na verloop van tijd alsnog terugkeren.

Reageren kan onderaan dit artikel. Alleen reacties voorzien van een volledige naam worden geplaatst. We doen dat omdat we een debat willen met mensen die staan voor wat ze zeggen, en daar dus ook hun naam bij zetten. Wie zijn naam nog moet invullen, kan dat doen door rechts bovenaan op onze site op ‘Login’ te klikken.