‘Als je in twaalf jaar tijd 10 kilo bent aangekomen. Waarom moet het er dan in drie weken af?’

Gaat het maken van goede voornemens je altijd stukken makkelijker af dan ze volhouden? Daarin ben je niet de enige, blijkt ook weer uit onderzoek van Kantar in opdracht van Optimel . Eén op de drie Nederlanders heeft moeite met voldoende bewegen, het vinden van de juiste mix tussen ontspanning en inspanning en het behouden van een goede mentale gezondheid.

Aan goede voornemens geen gebrek: tweederde van de Nederlanders wil dit jaar meer gebalanceerd leven. Daarbij staan genoeg bewegen, voldoende slapen en gezond eten en drinken voorop. Ook een betere balans tussen stress en ontspanning wordt vaak genoemd.

In het onderzoek komt ook duidelijk de invloed van de coronacrisis naar voren: bijna de helft van de Nederlanders vindt het daardoor nog lastiger om gezond en gebalanceerd te leven. Tegelijkertijd maakt de pandemie juist het belang van gebalanceerd leven duidelijk.

,,Bij de meeste mensen die ernstig ziek worden zie je onderliggend lijden of problemen als overgewicht,” zegt Yara van Gendt, VSPN-sportpsycholoog en auteur van Leren revalideren - hoe je optimaal herstelt van je blessure en er sterker uitkomt. ,,Maar ook los van Covid is balans natuurlijk belangrijk. Als je bijvoorbeeld gezonder eet en meer beweegt, zit je lekkerder in je vel. Je wordt vrolijker en krijgt meer energie voor leuke dingen, en om nóg meer te bewegen en gezonder te eten.”

We weten natuurlijk wel dat goed voor onszelf zorgen belangrijk is. Waarom is het dan toch zo moeilijk om ons gedrag te veranderen? Dat berust deels op een misverstand over hoe we denken beslissingen te maken, aldus Dané Mulder, gedragspsycholoog bij D&B. ,,Ons gedrag komt op twee manieren tot stand. Er is een bewust en rationeel systeem waarin we weloverwogen keuzes maken. En er is het onbewuste systeem. Dan gaat het om gewoontes, associaties en dingen die we op de automatische piloot doen.”

Bij goede voornemens gaan we uit van dat bewuste: we weten dat het goed is en moeten dat ook van onszelf willen. ,,Maar ons gedrag wordt voor zo’n 95 procent onbewust gestuurd. Maar 5 procent van wat plaatsvindt op een dag, is iets waar je bewust voor kiest. Daarom kan je beter kijken naar dat onbewuste niveau: wat speelt daar allemaal? Zijn er bepaalde triggers, zoals de koekjestrommel op kantoor waar je altijd iets uit pakt?”

Om al die mensen die streven naar meer balans te ondersteunen, introduceert Optimel op Blue Monday online buddy Max. Zij deelt in haar zoektocht onder meer tips van experts zoals Mulder en Van Gendt. Ze lichten alvast een tipje van de sluier op.

Een hele belangrijke bij goede voornemens: kies iets dat bij je past. Van Gendt: ,,Als het te veel ‘moeten’ wordt, geeft dat een naar gevoel. Je kan beter kijken naar wat je wil. Waarom wil ik meer bewegen? Wat levert dat op? En wat vind ik dan leuk om te doen?”

Iets kiezen dat bij je past, betekent ook het opstellen van realistische doelen. Dus ga niet meteen voor een marathon als je nog nooit hebt hardgelopen, maar begin eens met goed 5 kilometer kunnen lopen na drie maanden. En dwing jezelf niet ineens om nooit meer te snacken, maar begin met wat langzamer en bewuster eten van die borrelplank.

Mulder: ,,We leggen onszelf op dat het allemaal snel moet. Maar als je in, zeg, twaalf jaar 10 kilo bent aangekomen, waarom moet dat er dan in drie weken af? In plaats van grote prestatiedoelen, kunnen we beter kleine leerdoelen toepassen, bijvoorbeeld: ik wil leren vaker ‘nee’ te zeggen. En daarop reflecteren. Ging het goed bij die borrelavond? Of was het toch moeilijker dan ik dacht en kan ik het nog iets kleiner maken?”

Een valkuil is dat we alles in één keer willen omgooien. ,,In plaats van én niet meer snacken én geen alcohol én meer sporten, kan je beter focussen op één onderdeel,” waarschuwt Mulder. ,,Anders hou je het niet vol en denk je dat je niet gemotiveerd genoeg bent. Maar dan ligt het er eigenlijk aan dat de aanpak niet past bij wie je bent.”

Goed, je hebt realistische voornemens bedacht en bent lekker op dreef. Hoe zorg je ervoor dat je dat volhoudt? ‘Als-dan-statements’ bedenken is een van de tips van Van Gendt. ,,Wat zijn mogelijke obstakels op weg naar je doel? En wat doe je als daar sprake van is? Denk bijvoorbeeld aan: als het regent, dan ga ik binnen sporten. Of: als mijn sportmaatje afzegt, dan plannen we meteen iets nieuws. Wanneer je van tevoren zulke oplossingen bedenkt, haak je minder snel af.”

Lachcoach Sanne heeft nog een tip om jezelf beter te laten voelen deze Blue Monday, namelijk keihard hardop lachen: