Opvang huiselijk geweld zit na de lockdown vol, slachtoffers in hotels opgevangen

,,De situatie is soms zo ernstig en onveilig, soms zelfs levensbedreigend, dat we nu permanent een aantal hotelkamers huren,” zegt Jolanda Vader, manager van Blijf Groep. ,,De gezinnen die in een hotel verblijven, kunnen overdag wel gebruik maken van de voorzieningen in het Oranje Huis, waaronder de huiskamer en de keuken.”

Blijf Groep beschikt in Amsterdam over 55 opvangplekken in het zogenoemde Oranje Huis in West, dat in 2015 is geopend. Daarnaast zijn er nog 24 appartementen in de stad waar cliënten via een begeleidwonenproject worden opgevangen.

Niet alleen het Oranje Huis, waar slachtoffers van huiselijk geweld maximaal negen maanden worden opgevangen, heeft nu geen plek meer, ook de negen noodbedden in de opvang in de regio – Amsterdam, Alkmaar en Almere – zijn permanent bezet. Het aantal plaatsingen van slachtoffers op deze noodbedden was in december 2021 een kleine zeventig procent groter dan in december 2020: van 15 plaatsingen in december 2020 naar 25 in december 2021.

Vader zag tijdens de lockdowns eerder nog geen toename in de cijfers. Integendeel, het aantal meldingen nam af. ,,In die periode zagen we dat de noodbedden nagenoeg leegstonden,” zegt ze.

Het uitblijven van meldingen tijdens de lockdowns zette haar destijds wel aan het denken. ,,Het was zorgwekkend. Want je weet dan dat het geweld niet minder is. Maar net als bij de huisartsen leken er minder mensen om hulp te vragen, het was als een stilte voor de storm.”

De reden? ,,Mensen zaten tijdens die lockdowns allemaal thuis. Het geweld escaleerde, maar het was wellicht moeilijker naar buiten te gaan en de stap te zetten om hulp te zoeken. Velen gingen ook niet naar de huisarts bij problemen. Er kwamen ook minder hulpverleners over de vloer. Het uithoudingsvermogen van de slachtoffers die vaak lang te maken krijgen met huiselijk geweld voordat ze bij ons komen, is nu kennelijk op.”

Door de toegenomen instroom loopt de wachttijd voor een plek in de opvang snel op. ,,In november en december stonden continu zeven tot tien mensen op de wachtlijst voor een plek in de crisisopvang. Heel vervelend,” zegt Vader.

Na de laatste lockdown ziet Blijf Groep tevens ‘een golf’ aan tijdelijke huisverboden. Vorige maand stond de teller op 28 tijdelijke huisverboden, een jaar eerder waren het er achttien. Doorgaans telt een week vier tot vijf tijdelijke huisverboden, maar de afgelopen drie maanden waren dat er wekelijks wel twaalf. Bij een tijdelijk huisverbod moet een van de partners tien dagen het huis verlaten om escalatie van het geweld te voorkomen waarna hulpverlening wordt gestart voor alle gezinsleden.

Landelijk is er jaren bij het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) gelobbyd voor uitbreiding van de opvang. Naar schatting worden jaarlijks 200.000 gezinnen in Nederland slachtoffer van huiselijk geweld. ,,Het ministerie heeft in 2020 extra middelen beschikbaar gesteld voor de aanpak van de knelpunten in de opvang,” aldus Vader.

De regio Amsterdam-Amstelland heeft onlangs toestemming gegeven een tweede Oranje Huis te openen. In het tweede Oranje Huis worden straks alle cliënten ondergebracht uit de losse appartementen in de stad en de regio. Het huis zal daarnaast vier extra plekken krijgen.

Blijf Groep gaat nu op zoek naar een geschikt pand. ,,We zijn momenteel gesprekken aan het voeren met woningcorporaties, de afdeling Vastgoed van de gemeente en andere contacten in de regio. We willen dit zo snel mogelijk realiseren.”