Gevonden geld houden? Dit is wanneer het strafbaar is

Zou jij gevonden geld eerlijk terugbrengen? In een poll op deze site, ingevuld door meer dan 25.000 bezoekers, gaf bijna twee derde (63 procent) aan dat ze het eerlijk naar de politie zouden brengen. Een derde (33 procent) zou het houden. Niemand die het door heeft, toch?

Het kan geen kwaad om jezelf nog eens achter de oren te krabben voordat je er met het geld vandoor gaat. Je bent volgens het burgerlijk wetboek namelijk verplicht om melding te maken van in het openbaar gevonden voorwerpen, vertelt Marwin Danen, jurist bij Rechtnet Advocaten.

,,Van iedere onbeheerde zaak, ben je volgens het burgerlijk wetboek verplicht om aangifte te doen”, stelt hij. ,,Gaat het om een baksteen of een briefje van 5 euro, dan kun je je wel afvragen of iemand daar naar op zoek gaat.” Overigens blijft de verplichting om het te melden, wel staan, voor het geval de eigenaar zich wél meldt, aldus Danen.

Aangifte van een gevonden voorwerp doe je bij de gemeente waar je het voorwerp - of in dit geval, het geld - hebt gevonden. ,,Het is een groot misverstand dat je het naar de politie moet brengen”, zegt Hanneke Stegweg, oprichter van iLost, een platform waar je gevonden voorwerpen kunt aanmelden en terugvinden. Je mag het in zo’n geval in bewaring geven bij de gemeente, of thuis bewaren. Daarbij ben je wel verantwoordelijk dat het gevonden voorwerp in dezelfde staat blijft.

Meldt de rechtmatige eigenaar zich niet binnen een jaar? Dan ben jij de nieuwe eigenaar. Dit geldt voor voorwerpen met een waarde van méér dan 450 euro. Heb je geen melding gedaan van je vondst? Dan kun je nooit de rechtmatige eigenaar worden. Stegweg: ,,Je hebt als vinder plichten, namelijk dat je kenbaar moet maken dat je iets hebt gevonden, maar ook rechten: na een jaar ben jij de nieuwe eigenaar.”

Is iets minder dan 450 euro waard en heb je het in bewaring gegeven bij de gemeente? Dan gaat deze vlieger niet op en wordt de gemeente de nieuwe eigenaar. Zij mag dan beslissen of het verkocht wordt, weggegeven of vernietigd wordt.

En dan is er ook nog zoiets als vindersloon, als de rechtmatige eigenaar wordt gevonden. In het burgerlijk wetboek staat namelijk dat ‘de vinder die aan de op hem rustende verplichtingen heeft voldaan, naar omstandigheden recht heeft op een redelijke beloning’.

Hoeveel dat is, mag de eigenaar zelf bepalen. Jurist Danen: ,,De rechtspraak is hier tot de dag van vandaag mee aan het stoeien. Wat is nu een redelijke beloning? Het speelt ook mee of je het gevonden voorwerp alleen afgeeft en je er verder niet mee bemoeit, of dat je zelf helpt om de eigenaar te vinden en daarvoor kosten maakt. Dan staat er een hogere beloning tegenover.”

Stegweg: ,,Het is geen plicht, maar gebruikelijk is zo’n 10 procent. Er zijn echter weinig vinders die dat opeisen. De meeste mensen geven gevonden voorwerpen af omdat ze iemand willen helpen of omdat het een goed gevoel geeft.”

Of we een vondst melden of niet, hangt van meerdere factoren af, zegt consumentenpsycholoog Patrick Wessels. De angst dat mensen zien dat jij geld pakt, is vaak een van de redenen waarom mensen geld wel naar de politie of het gemeentehuis brengen, denkt hij. ,,Op een openbare plek bij een pinautomaat voel je je sneller bekeken. Dan breng je het geld sneller terug, want zo hebben we dat - ongeschreven - met elkaar afgesproken.”

Ook helpt het mee dat we in dit geval een directe associatie hebben met geld, zegt Wessels. ,,Briefgeld uit de automaat brengen we terug, een cheque zou al meer doen twijfelen. We brengen dit misschien wel terug, en vinden mensen het geen probleem als per ongeluk twee keer de energiecompensatie overgemaakt zouden krijgen. Bij overgemaakt geld is meer afstand, want het is digitaal in plaats van fysiek.”

,,De kans op eerlijkheid neemt bovendien toe als iemand nog niet eerder heeft 'gesjoemeld’. Heb je het eerder gedaan, dan doe je het makkelijker nog een keer”, weet de consumentenpsycholoog. De kans dat je geld in een pinautomaat vindt, is vrij klein. Dus de kans dat het bij eerlijkheid blijft, is groter. ,,Je wil ook graag eerlijk blijven als je dat normaal gesproken bent.”

Wil je op de hoogte blijven van handige tips om met je geld om te gaan en geïnspireerd raken hoe anderen hun financiën regelen? Volg ons dan op Facebook en Twitter!